EMLAK VERGİSİNİN İADESİ MÜMKÜN MÜ?

I. EMLAK VERGİSİ

Tarihi gelişimi itibariyle çok eski dönemlere dayanan emlak vergisi M.Ö.2000’li yıllara kadar dayanmaktadır. Günümüzdeki arazi vergisine benzer bir uygulama ile ilk emlak vergisine Çin’de rastlanmaktadır [1] . Emlak vergisi, Tanzimat döneminde başlayan mali ıslahat hareketinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca Tanzimat döneminde, o döneme kadar alınan çeşitli geleneksel vergiler birleştirilerek tevzii karakterde tek bir vergi şekline getirilerek arazi geliri de bu vergi tevziinde göz önüne alınmıştır. Tanzimat döneminde başlayan mali reform hareketinin devamı olarak 1863 yılında Emlak Vergisi kavramı vergi sistemimize girmiştir ve 1910 yılına kadar bina ve arazi bu vergi adı altında birlikte vergilendirilmiştir [2] . Emlak vergisi, Tanzimat döneminde başlayan mali ıslahat hareketinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca Tanzimat döneminde, o döneme kadar alınan çeşitli geleneksel vergiler birleştirilerek tevzii karakterde tek bir vergi şekline getirilerek arazi geliri de bu vergi tevziinde göz önüne alınmıştır. Tanzimat döneminde başlayan mali reform hareketinin devamı olarak 1863 yılında Emlak Vergisi kavramı vergi sistemimize girmiştir ve 1910 yılına kadar bina ve arazi bu vergi adı altında birlikte vergilendirilmiştir [3] .

1319 numaralı 29/7/1970 kabul tarihli Emlak Vergisi Kanunun birinci kısmının birinci bölümünde Mükellefiyet üst başlıklı birinci maddesinde bu kanuna dayanak olan yapıların coğrafi sınırının Türkiye Cumhuriyeti olduğu açıkça belirtilmekle birlikte, bina tabirinden açıkça anlaşılması gereken şeyin, ister su yüzeyinde ister karada hangi maddeden yapılmış olduğuna bakılmaksızın vergiye tabi tutulacağı tespit olunmuştur. 1319 sayılı kanunun 2. Maddesindeki mükellefiyet ölçütünün yapının sabit olmasıyla yakın ilişki içerisinde olduğunu söyleyebiliriz.

Pek tabi bahse konu olan kanunun üçüncü maddesinde kimlerin bu vergiyi ödemekle mükellef olduğu tespit edilmiş olmakla birlikte; bina vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder. Bir binaya paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar [4] , ibareleri yer almaktadır.

II. MÜKELLEF OLMADIĞI HALDE EMLAK VERGİSİ ÖDEMİŞ OLANLAR İADE İSTEYEBİLİR Mİ?

Öncelikle kimler emlak vergisinden muaftır? Bu hususu incelemeye çalışalım;

Vergi Usul Kanunu bünyesinde belirlenen emlak vergisi kanunun 8. Maddesinin 2. Fıkrasında belirtildiği üzere,

‘Cumhurbaşkanı, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin [5] , gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir ’, denmektedir.

Yani, brüt 200 metrekareyi geçmeyen, tek meskeni olan veya bahse konu mesken üzerinde intifa hakkı sahibi olan, geliri olmadığını belgeleyen veya geliri SGK’dan aldığı dul/yetim/ölüm/maluliyet aylığından ibaret olan, gaziler, şehit eşi veya yetimleri veya engelli vatandaşlar ya da ev hanımları emlak vergisinden muaf tutulabilecektir.

Pekâlâ, bu vergiden muaf olabileceğini bilmediği halde, mükellefmişçesine ödeme yapanlar iade talep edebilecek midir?

Fikrimizce, bu vergiden muaf olabileceğini bilmeyen mükellefler iade şartlarını taşıdıkları hallerde, emlak vergisi kanunu uyarınca 5 yıllık geriye dönük iade talep edebileceklerdir. Belediyeler tarafından muafiyete yönelik iade talepleri karşısında yapılan savuşturmalar, baştan savmalar kesinlikle hukuka aykırıdır, bu hususta belediyelerin sorumluluğu doğmalıdır.

Bu hususta bakınız; 2015/4788 Şikayet Numaralı, 15/03/2016 Karar Tarihli T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (ombudsmanlık) Tavsiye Kararı ve 2014/3360 Şikayet Numaralı, 26/12/2014 Karar Tarihli T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu (ombudsmanlık) Tavsiye Kararı.

III. MUAFİYET DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

TARİH …./…./….

……............. BELEDİYE BAŞKANLIĞI

MALİ HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ’NE

Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesi 2. fıkrası uyarınca aşağıda vasıfları açıklanan meskenime indirimli vergi nispeti uygulanmasını talep ediyorum.

Gelirim münhasıran aşağıda belirtilen sosyal güvenlik kurumundan aldığım aylıklar ibarettir.

Türkiye sınırları içinde hisseli veya tam mülkiyet kapsamında brüt yüzölçümü 200 m2’yi geçmeyen tek meskenimin dışında başka meskenim bulunmamaktadır.

Bu meskenim muayyen zamanlarda değil, daimi olarak kullanmaktayım.

Yukarıda bilgilerin doğruluğunu kabul eder, gereğini arz ederim.

ADRES MÜKELLEF

Adı ve Soyadı

( İMZA)

GAYRİMENKULÜN :

Bina Vergisi Sicil No: ………………………….

Belediyenin Adı : ………………………….

Mahallesi : ………………………….

Cadde ve Sokağı : …………………………..

Kapı ve Daire No : ………………………….

Pafta No

Ada No

Parsel No [6]

-----------------------------

* Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi.

[1] CEYDA ŞATAF, ŞERİFE AYGÜN , TÜRKİYE’DE EMLAK VERGİSİNE YÖNELİK GENEL

BİR DEĞERLENDİRME , Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi

Cilt: 11 No: 1 Yıl: 2019 ISSN:2146-0817 (Online) (ss.89-96)

Makale Geliş Tarihi: 11.07.2018 Makale Kabul Tarihi: 31.10.2018 Çevrimiçi Yayın Tarihi: 01.01.2019

[2] CEYDA ŞATAF, ŞERİFE AYGÜN, a.g.e

[3] CEYDA ŞATAF, ŞERİFE AYGÜN, a.g.e

[4] EMLAK VERGİSİ KANUNU , Kanun Numarası:1319, Kabul Tarihi:29/7/1970 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 11/8/1970 Sayı : 13576 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 9 Sayfa : 2662 , md.3

[5] SGK’dan alınacak belgeyle..

[6] (İNTERNET KAYNAĞI) https://agdenetim.com/HaberlerDetay/400/bos-yere-emlak-vergisi-odemeyin-dilek%C3%A7e-vermeyen-emlak-vergisini-verir – Son erişim 04.08.2020- 13.50

EMLAK VERGİSİNİN İADESİ MÜMKÜN MÜ?

İ.İ.K. KAPSAMINDAKİ ÖZEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE İCRA MAHKEMESİNİN TEHİR-İ İCRA KARARI ALINABİLEN KARARLARI

DÜŞÜK KİRA BEDELLERİ SEBEBİYLE MAĞDUR OLAN KİRAYA VERENLERİN KİRA UYARLAMA DAVASI AÇMA HAKKI

EŞLERDEN BİRİNE MİRAS KALAN MAL SEBEBİ İLE ELDE EDİLEN GELİRLER EDİNİLMİŞ MAL SAYILIR

TCK M.109 KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA (HÜRRİYETİ TAHDİT) SUÇU

ANLAŞMALI BOŞANMA

İDARİ YARGILAMAYA YANSIYAN BAZI İLKELER

YURTDIŞI İNŞAAT İŞLERİNDE ÇALIŞANLARIN İŞÇİLİK ALACAKLARINA MÖHUK FRENİ

UZMAN ERBAŞLAR AÇISINDAN “EŞİTLİK” İLKESİNE AYKIRI BİR DÜZENLEME ELEŞTİRİSİ

Mahkeme Kararlarında Gerekçe (Justification of Court Decisions)

Kasten Yaralama mı Öldürmeye Teşebbüs mü?