BOŞANMADAN SONRA TALEP EDİLEN TAZMİNAT VE NAFAKA TALEBİ - DAVACININ TAZMİNAT TALEPLERİNİN NİSBİ HARCA TABİ OLMASI

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2019/757
K. 2019/2198
T. 6.3.2019

BOŞANMADAN SONRA TALEP EDİLEN TAZMİNAT VE NAFAKA TALEBİ ( Boşanma Kararı Yabancı Mahkemece Verilmiş Olup Bu Kararın Tanınmasına veya Tenfızine Karar Verilmedikçe Boşanmaya Bağlı Dava Haklarının Kullanılması Olanağı Bulunmadığına - Zamanaşımı Süresinin Hakkın Kullanılabilir Duruma Geldiği Tarihten Başka Bir İfade ile Tenfiz veya Tanımaya İlişkin Hükmün Kesinleşmesinden İtibaren Başlaması Gerektiği )

DAVACININ TAZMİNAT TALEPLERİNİN NİSBİ HARCA TABİ OLMASI ( Yabancı Mahkeme İlamının Tanınmasına İlişkin Karar 09.06.2014 Tarihinde Kesinleşmiş Olup Temyize Konu Dava İse 13.03.2015 Tarihinde Açıldığı/Buna Göre Davanın Süresinde Olduğu - Yatırılan Başvurma Harcı Dava Dilekçesindeki Bütün İstekleri Kapsayacağı/O Halde Davanın Niteliği Gereği Davacıya Tazminat Taleplerine Yönelik Nispi Harcı Tamamlaması İçin Süre Verildikten Sonra Harcını Tamamladığı Takdirde Mahkemece İşin Esasının İncelenmesi Gerektiği )

İŞTİRAK NAFAKASI ( Yabancı Mahkeme Kararında Müşterek Çocukların Velayeti Anneye Verilmekle Birlikte Velayet Yönünden Tanıma ve Tenfiz Kararı Alınmadığının Anlaşıldığı - Davacının İştirak Nafakasına Yönelik Talebi Tedbir Nafakasını da İçerdiği/Bu Sebeple Tarafların Ortak Çocukları Hakkında İlgilinin Ergin Olduğu da Gözetilerek Bu Konuda Olumlu-Olumsuz Bir Karar Verilmesi Gerektiği )

YOKSULLUK NAFAKASI ( Kadının Ekonomik ve Sosyal Durumu Tespitinde Çalışmadığı ve Almanya'da İşsizlik Maaşı Aldığı Belirtilmiş Olup Davacının Kusursuz Olduğunun Anlaşıldığı/Usulünce Yeniden Ekonomik ve Sosyal Durumunun Araştırılacağı - Halen İş Güvencesi Olan Bir İşte Çalışıp Çalışmadığı Kendisini Yoksulluktan Kurtaracak Sürekli Gelir Elde Edip Etmediği İşinden Ayrılmış İse Kendi İsteğiyle mi Yoksa Zorunlu Sebeplerden Dolayı mı Ayrıldığının ve İşsizlik Maaşının Süresinin Araştırılacağı/Sonucuna Göre Kadının Talebi Hakkında Karar Verilmesi Gerektiği )

4721/m. 166, 174, 175, 182, 328

492/m. 30, 31, 32

ÖZET : Dava, boşanmadan sonra açılan boşanmaya bağlı maddi ve manevi tazminat ile iştirak ve yoksulluk nafakası istemine ilişkindir. Olayda boşanma kararı yabancı mahkemece verilmiş olup, bu kararın tanınmasına veya tenfızine karar verilmedikçe, boşanmaya bağlı dava haklarının kullanılması olanağı bulunmadığına göre, zamanaşımı süresinin, hakkın kullanılabilir duruma geldiği tarihten, başka bir ifade ile tenfiz veya tanımaya ilişkin hükmün kesinleşmesinden itibaren başlaması gerekir. Yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ilişkin karar 09.06.2014 tarihinde kesinleşmiş, temyize konu dava ise, 13.03.2015 tarihinde açılmıştır. Buna göre dava süresindedir. Yatırılan başvurma harcı dava dilekçesindeki bütün istekleri kapsar. Davacının tazminat talepleri nisbi harca tabidir. O halde, davanın niteliği gereği davacıya tazminat taleplerine yönelik nispi harcı tamamlaması için süre verildikten sonra harcını tamamladığı takdirde, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekir.

Yabancı mahkeme kararında müşterek çocukların velayeti anneye verilmekle birlikte velayet yönünden tanıma ve tenfiz kararı alınmadığı anlaşılmaktadır. Davacının iştirak nafakasına yönelik talebi tedbir nafakasını da içermektedir. Bu sebeple tarafların ortak çocukları hakkında ilgilinin ergin olduğu da gözetilerek bu konuda olumlu-olumsuz bir karar verilmesi gerekir.

Davacı kadının ekonomik ve sosyal durumunun tespitinde, çalışmadığı, Almanya'da işsizlik maaşı aldığı belirtilmiştir. Davacının kusursuz olduğunun da anlaşılmasına göre; usulünce yeniden ekonomik ve sosyal durumu araştırılarak; halen iş güvencesi olan bir işte çalışıp çalışmadığı, kendisini yoksulluktan kurtaracak sürekli ve düzenli gelir elde edip etmediği, işinden ayrılmış ise kendi isteğiyle mi yoksa zorunlu sebeplerden dolayı mı ayrıldığı, işsizlik maaşının süresi araştırılarak sonucuna göre kadının yoksulluk nafakası talebi hakkında karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından; yoksulluk nafakası, iştirak nafakaları ve tazminat taleplerinin reddi yönünden, davacı ... tarafından ise; lehine hükmedilen yardım nafakasının miktarına yönelik olarak temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davacının temyiz itirazları yersizdir.

2-)Davacının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;

Dava, boşanmadan sonra açılan boşanmaya bağlı maddi ve manevi tazminat (TMK m. 174/1-2) ile iştirak ve yoksulluk nafakası (TMK m. 182-2, 328) isteğine ilişkindir.

a-)Türk Medeni Kanunu'nun 178. maddesi evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava haklarının, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacağını hükme bağlamıştır. Söz konusu süre hak düşürücü süre değil zamanaşımı süresidir.

Dosya kapsamından, davacı ile davalının 28/04/2012 tarihinde kesinleşen karar ile yabancı mahkeme kararı ile boşandıkları, ... 5. Aile Mahkemesi'nin 17/12/2013 tarih 2013/513-2013/1576 Sayılı kararı ile de tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Somut olayda boşanma kararı yabancı mahkemece verilmiş olup, bu kararın tanınmasına veya tenfızine karar verilmedikçe, boşanmaya bağlı dava haklarının kullanılması olanağı bulunmadığına göre, zamanaşımı süresinin, hakkın kullanılabilir duruma geldiği tarihten, başka bir ifade ile tenfiz veya tanımaya ilişkin hükmün kesinleşmesinden itibaren başlaması gerekir. Somut olayda yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ilişkin karar 09.06.2014 tarihinde kesinleşmiş, temyize konu dava ise, 13.03.2015 tarihinde açılmıştır. Buna göre dava süresindedir. Yatırılan başvurma harcı dava dilekçesindeki bütün istekleri kapsar. Davacının tazminat talepleri nisbi harca tabidir. O halde, Harçlar Kanunu'nun 30-32. maddeleri uyarınca, davanın niteliği gereği davacıya tazminat taleplerine yönelik nispi harcı tamamlaması için süre verildikten sonra harcını tamamladığı takdirde, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, bu husus nazara alınmadan ve zaman aşımı süresinin yabancı mahkeme ilamının kesinleşme tarihinden başlatılarak, davanın bu sebeple reddi doğru bulunmamıştır.

b-) Dosya kapsamından, ... 5. Aile Mahkemesi'nin 17/12/2013 tarih, 2013/513 esas - 2013/1576 karar sayılı kararı ile tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verildiği, yabancı mahkeme kararında müşterek çocukların velayeti anneye verilmekle birlikte velayet yönünden tanıma ve tenfiz kararı alınmadığı anlaşılmaktadır. Davacının iştirak nafakasına yönelik talebi tedbir nafakasını da içermektedir. Bu sebeple tarafların ortak çocukları 25.03.1998 doğumlu ... ve 05.03.2009 doğumlu ... hakkında ... 'ın ergin olduğu da gözetilerek bu konuda olumlu-olumsuz bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.

c-) Taraflar yabancı mahkeme kararı ile TMK'nun 166. maddesi (evlilik birliğinin sarsılması) gereğince boşanmışlar, kararda davacı kadına kusur yüklenmemiştir. Boşanan eş yararına yoksulluk nafakasına hükmedebilmek için, nafaka talep eden eşin boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olması gerekir (TMK m. 175). Davacı kadının ekonomik ve sosyal durumunun tespitinde, çalışmadığı, Almanya'da işsizlik maaşı aldığı belirtilmiştir. Davacının kusursuz olduğunun da anlaşılmasına göre; usulünce yeniden ekonomik ve sosyal durumu araştırılarak; halen iş güvencesi olan bir işte çalışıp çalışmadığı, kendisini yoksulluktan kurtaracak sürekli ve düzenli gelir elde edip etmediği, işinden ayrılmış ise kendi isteğiyle mi yoksa zorunlu sebeplerden dolayı mı ayrıldığı, işsizlik maaşının süresi araştırılarak sonucuna göre kadının yoksulluk nafakası (TMK m. 175) talebi hakkında karar verilmesi gerekirken, yoksulluk nafakası yönünden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda 2/a., b., c bentlerinde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin ise yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple ONANMASINA,aşağıda yazılı harcın ...'ya yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna 143.50 TL temyiz başvuru harcı peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatıran ...'a geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr