YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2018/4550

Karar Numarası: 2018/10670

Karar Tarihi: 26.10.2018

DOĞAL GAZ KULLANIM SÖZLEŞMESİ İMZALANIRKEN TÜKETİCİNİN ÖDEMİŞ OLDUĞU GÜVENCE BEDELİNİN GERİ ALINAMAYACAĞI (Dağıtım Şirketlerince Hazırlanan Tarife Önerilerinin Kurum’a Bildirilmesi Üzerine Kurumun Onayı İle Belirlenen Tarifeler Çerçevesinde Güvence Bedeli Tespit Edildiği - Yönetmeliğin İptali İçin Danıştay'a Dava Açılabileceği - Yönetmelik Bu Yolla İptal Edilmedikçe Mekanik Sayaçlarda Güvence Bedelinin Belirlenen Esaslar Dahilinde Alınmasına Devam Olunacağı -  Böyle Bir İptal Kararının Mevcut Olmadığı - Dağıtım Şirketlerince Belirlenen Ve Kurum Tarafından Onaylanan Tarife Uyarınca Alınan Güvence Bedelinin Yasal Bir Uygulama Olduğu)

ÖZETİ: Davalının mekanik sayaç abonesi olması nedeniyle abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alınabileceği, Doğal Gaz Piyatası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ilgili maddesi ve bu maddenin yollamasıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararları taraflar arasında akdedilen Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi hükümleri gözetildiğin de davalı tüketiciye güvence bedelinin iade edilemeyecektir.

Taraflar arasındaki Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararı’nın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda, yerel mahkemece kesin olarak verilen hüküm Adalet Bakanlığı’nın 18.05.2018 tarih ve 39152028-153.01-523-2018 E. 717/8836 sayılı yazısına istinaden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 25.05.2018 tarih ve 2018/43869 sayılı yazısı ile kanun yararına bozulması istenmekle, incelemenin evrak üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelenerek gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Davacı vekili, müvekkilinin Afyonkarahisar ilinde doğal gaz dağıtımı işi ile iştigal ettiğini, davalının iki adet mesken doğal gaz aboneliği nedeniyle toplamda 707.01 TL bağlantı bedeli, 357.00 TL güvence bedeli ödediğini, tahsil edilen bu bedellerin. Abonelik Bağlantı Anlaşmalarına Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesine, 4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’na, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’ne, Doğal Gaz Piyasanı Tarifeler Yönetmeliği'ne, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun kararlarına uygun olduğunu, tüketiciye iade edilemiyeceğini ileri sürerek Afyonkarahisar Valiliği Tüketici İl Hakem Heyeti Başkanlığı’nın 26.10.2016 tarih ve 004720150012701 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı, tüketicinin bu tür sözleşmelere müdahale şansının olmadığını, bu tür tüketici aleyhine olan maddelerinin haksız şart olarak değerlendirilmesi gerektiğini, haksız şartların kesin hükümsüz olduğunu, güvence bedeli alınmasının hukuksal bir garabet olduğunu, doğal gaz aboneliği yaptıran birçok kişinin aboneliğini iptal ettirmesinin söz konusu olmadığını, aboneliğin ölünceye kadar kullanıldığını, güvence bedelinin hiç bir zaman geri alınmadığını, böylece şirketin topladığı güvence bedelleri sayesinde sebepsiz zenginleştiğini bu nedenle haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile Afyonkarahisar İl Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı’nın 26.10.2016 tarih 004720150012701 sayılı kararının 706.00 TL.lik kısmının iptali ile, 357.00 TL.lik güvence bedelinin davalı tüketiciye iadesine, 6502 sayılı yasanın 70/5. maddesi uyarınca kesin olarak karar verilmiş, hükmün davacı vekilinin talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca kanun yaranın bozulması istenmiştir.

Dava, doğal gaz abonesinden tahsil edilen güvence bedelinin iadesi için Tüketici Hakem Heyetine yapılan başvuru üzerine, tüketiciye iadesine karar verilen Tüketici Hakem Heyeti Kararının iptali istemine ilişkindir.

Konuya ilişkin yasal düzenlemeler ve taraflar arasında imzalanan Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere; Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 39/1 ve 3 maddelerine göre; "Dağıtım şirketi, alacaklarını garanti altına alabilmek amacıyla, mekanik sayaç kullanan abonelerden abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alabilir. Ancak ön ödemeli sayaç kullanan abonelerden güvence bedeli alınamaz."

"Güvence bedelleri ile bunların hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar, her yıl tarife önerisi de birlikle dağıtım şirketi tarafından Kuruma önerilir ve Kurul tarafından belirlenir.”

31.12.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 28.12.2011 tarihli 3603 no.lu kararının 6.maddesinde; "Şehir içi doğal gaz dağıtım şirketlerinin, ön ödemeli sayaç kullanan müşterileri hariç, diğer müşterilerinden her bir kullanım yerine göre ayrı ayrı tahsil edeceği güvence bedeli üst sınırı, abonenin kullanım yerlerine göre, belirlenmiştir"

4628 numaralı 20.02.2001 tarihli Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 5/A-e. g maddelerine göre;

c) Doğal Gaz Piyasası Kanununda yer alan hükümler dahilinde özel hallerde uygulamaya konulabilecek sınırlama ve yükümlülüklerin tespiti ile fiyat belirlenmesine yönelik kararları almak.

g) Doğal Gaz Piyasası Kanununda belirlenen faaliyetlere ilişkin tarifeleri onaylamak veya tarife revizyonları hakkında karar almak.

4646 numaralı 18.04.2001 tarihli Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 11.1 maddesine göre, " Bu Kanun kapsamında Kurulca onaylanmak üzere düzenlenen tarifeler, tarifelerin belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların" nasıl olacağı belirtilmiş son fıkrasında ise "Bu maddede belirtilen esaslar doğrultusunda Kurum, bütün tarife türleri için tarife yönetmeliği hazırlar. Bu yönetmelik çerçevesinde, ilgili tüzel kişilerce tarife önerileri hazırlanır ve Kuruma sunulur. Kurumun ilgili tüzel kişilerin mali verileri ve tarife önerileri ile piyasa verilerinden hareketle tarifeleri belirler. İlgili tüzel kişiler Kurul tarafından onaylanan tarifeleri uygular" hükümlerini içermektedir.

Taraflar arasında düzenlenen 19.07.2012 tarihli Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi ve Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi Genel şartlarında ise;

Abone: iş bu söyleşmeyi imzalamakla Ek'te bulunan Genel Şartları, EPDK Tarife Yönetmeliği hükümlerini, teknik esasları, bu konuda yayımlanmış ve yayımlanacak uygulama kuralları EPDK kararları ile mevzuat hükümlerine koşulsuz uymayı, bunların öngördüğü iş ve yükümlülükleri eksiksiz olarak yerine getirmeyi, yürürlüğe girecek mevzuata ve tarifelere göre oluşacak tüm bedelleri ve doğacak farkları ödemeyi peşinen kabul ve taahhüt eder. İş bu düzenlemeler ve bu düzenlemelerde meydana gelecek tüm değişiklikler Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi' nin ayrılmaz parçaları olup, meydana gelebilecek değişiklikler yürürlüğe girdikleri tarih itibariyle sözleşme hükmü olarak uygulanırlar. .Sözleşmenin tarafları Aksa Afyon Doğal Gaz Dağıtım A.Ş (dağıtım Şirketi) ile doğal gaz kullanacak olan gerçek ve tüzel kişiler (abone) 'dir

İş bu sözleşmenin imzalanmasından ve uygulanmasından doğacak her türlü vergi, resim ve harçlar diğer kamusal mükellefiyetler aboneye aittir. Abone, 4646 sayılı yasa ile EPDK mevzuat ve kararlar çerçevesinde belirlenen abone bağlantı bedeli, güvence bedeli, doğal gaz tarifeleri, fiyatlandırma ve iade esaslarına uymak ve bu bedelleri ödemekle yükümlü olacağı belirtilmiş ve sözleşme taraflarca imza altına alınmıştır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2010/13-406 E. - 2010/503 K- sayılı 13.10.2010 günlü ilamında; "...5809 Sayılı Kanun hükümlerinin uygulama alanı bulunduğu, dava ve uyuşmazlığa konu sabit ücretin davacı işletmeci tarafından, Kurum onayı ile belirlenen "Tarifeler" çerçevesinde tespit edildiği bu tarifelerin Kurum’un sektörle ilgili işlemi olmakla bunlara karşı Danıştay'da ilk derece mahkemesi sıfatıyla dava açılıp, bu mahkemece karara bağlanabileceği; tarifenin onaylanmasına ilişkin işlem bu yolla iptal edilmedikçe sabit ücretin belirlenen esaslar dahilinde alınmasına devam olunacağı; dosyaya yansıyan böyle bir iptal kararı da mevcut olmadığına göre Türk Telekomünikasyon A Ş tarafından belirlenen ve Telekomünikasyon Kurumu tarafından onaylanan tarife uyarınca alınan sabit ücretin, yasal bir uygulama olduğu; Danıştay tarafından iptal edilmediği sürece sabit ücretin tarifede belirlenen miktar üzerinden alınmasında kanuna aykırı bir husus bulunmadığı, her türlü duraksamadan uzak olduğu” belirtilmiştir

Somut olayda; taraflar arasındaki uyuşmazlık Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi imzalanırken davalı tüketicinin ödemiş olduğu güvence bedelini geri alıp alamayacağı, güvence bedelinin aboneye iadesine yönelik Tüketici Hakem Heyeti Kararının iptalinin gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır.

Her ne kadar yerel mahkeme, kanunda güvence bedeli alınacağına dair bir hüküm bulunmadığı, yönetmeliğe göre kurumun alacaklarının garanti altına alınması amacıyla güvence bedeli alındığı, ısınma ihtiyacının karşılanması amacıyla doğal gaz bağlantısının yapıldığı, bu ihtiyacın süresinin olmadığı gibi bir süre sonra da sonlandırılmasının da mümkün bulunmadığı, tüketicinin her zaman bu hizmete ihtiyacının olduğu, bu bedellerin şirket kasasında kaldığı, bedelin hukuka aykırı olarak alındığı, hakem kararının güvence bedeli yönünden yerinde olduğundan bahisle, güvence bedelinin davalı tüketiciye iadesine (esastan davanın reddine) karar verilmiş ise de, verilen bu karar isabetli olmamıştır.

4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 39/I ve 3 fıkralarının halen yürürlükle olduğu, bu hükme göre dağıtım şirketlerince hazırlanan tarife önerilerinin Kurum’a bildirilmesi üzerine. Kurumun onayı ile belirlenen “Tarifeler çerçevesinde” güvence bedeli tespit edildiği, yönetmeliğin iptali için Danıştay'a dava açılabileceği, yönetmelik bu yolla iptal edilmedikçe mekanik sayaçlarda güvence bedelinin belirlenen esaslar dahilinde alınmasına devam olunacağı; dosyaya yansıyan böyle bir iptal kararı da mevcut olmadığı, dağıtım şirketlerince belirlenen ve Kurum tarafından onaylanan tarife uyarınca alınan güvence bedelinin yasal bir uygulama olduğu açıktır.

Tüm bu bilgiler ışığında; davalının mekanik sayaç abonesi olması nedeniyle abonelik sözleşmesinin imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak üzere güvence bedeli alınabileceği, yukarıda belirtilen Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 39. maddesi ve bu maddenin yollamasıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararları taraflar arasında akdedilen Doğal Gaz Kullanım Sözleşmesi hükümleri gözetildiğin de davalı tüketiciye güvence bedelinin iade edilemeyeceği gözönünde bulundurularak davanın güvence bedeli yönünden de kabulüne karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesi doğru görülmediğinden açıklanan nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin kabulü gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklama nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına temyiz talebinin kabulü ile Afyonkarahisar 2.Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesinin 2016/1000 E.- 2018/67 K sayılı 357.00 TL güvence bedelinin davalı tüketiciye iadesine yönelik kararının sonuca etkili olmamak üzere kanun yararına BOZULMASINA, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İADESİNE, 26.10 2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.

legalbank.net