T.C.
DANIŞTAY
4. DAİRE
E. 2015/2868
K. 2019/2500
T. 2.4.2019
KURUMLAR VERGİSİ İLE GEÇİCİ VERGİLERİN KALDIRILMASI İSTEMİ ( Tarh Zamanaşımı Süresinin Dolmasından Önce Yapılan Takdire Sevk İşleminin 213 S.K. Md. 114 Uyarınca İşlemeye Devam Eden Tarh Zamanaşımı Süresini Durdurduğu ve Takdir Komisyonu Kararının Vergi Dairesine Tevdiini Takip Eden Günden İtibaren Kalan Süre İçinde Dava Konusu İhbarnamelerin Tebliğ Edildiği Buna Göre Zamanaşımının Bulunmadığı Anlaşıldığından İşin Esası İncelenerek Karar Verilmesi Gerektiği/Takdire Sevk İşleminin Zamanaşımını Durdurmayacağı ve Dava Konusu Vergi ve Cezaların Zamanaşımına Uğradığı Gerekçesiyle Verilen Vergi Mahkemesi Kararında Hukuka Uyarlık Bulunmadığı )
* ZAMANAŞIMI ( Tarh Zamanaşımı Süresinin Dolmasından Önce Yapılan Takdire Sevk İşleminin 213 S.K. Md. 114 Uyarınca İşlemeye Devam Eden Tarh Zamanaşımı Süresini Durdurduğu/Takdir Komisyonu Kararının Vergi Dairesine Tevdiini Takip Eden Günden İtibaren Kalan Süre İçinde Dava Konusu İhbarnamelerin Tebliğ Edildiği - Takdire Sevk İşleminin Zamanaşımını Durdurmayacağı ve Dava Konusu Vergi ve Cezaların Zamanaşımına Uğradığı Gerekçesiyle Verilen Vergi Mahkemesi Kararının Bozmayı Gerektirdiği )
* VERGİ DAİRESİNCE MATRAH TAKDİRİ ( Takdir Komisyonu Kararlarına İstinaden Yapılan Re'sen Tarhiyatlarda Zamanaşımı Hususunun Olup Olmadığının Tespiti İçin Takdir Komisyonuna Sevk Tarihi Takdir Komisyonu Kararının Vergi Dairesine Tevdi Tarihi İhbarnamenin Tebliğ Tarihi ve Takdir Komisyonunda Geçen Süreye Bakılarak Karar Verileceği - Tarh Zamanaşımı Süresinin Dolmasından Önce Yapılan Takdire Sevk İşleminin 213 S.K. Md. 114 Uyarınca İşlemeye Devam Eden Tarh Zamanaşımı Süresini Durdurduğu ve Takdir Komisyonu Kararının Vergi Dairesine Tevdiini Takip Eden Günden İtibaren Kalan Süre İçinde Dava Konusu İhbarnamelerin Tebliğ Edildiği Buna Göre Zamanaşımının Bulunmadığı Anlaşıldığından İşin Esası İncelenerek Karar Verilmesi Gerektiği )
213/m.30,74,113,114
ÖZET : Dava, Davacı şirket adına, bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle takdir komisyonu kararlarına istinaden vergi ziyaı cezalı olarak re'sen tarh edilen kurumlar vergisi ile geçici vergilerin kaldırılması istemine ilişkindir.
Takdir komisyonu kararına istinaden yapılan tarhiyatlarla ilgili uyuşmazlıklarda zamanaşımı ile ilgili hususların çözümünde, genel ilke olarak takdir komisyonuna sevkle tarh zamanaşımının durduğunun kabulü gereklidir. Dolayısıyla, yalnızca takdire sevk tarihine bakılarak takdir komisyonuna sevkin, zamanaşımını durdurmak amacıyla yapıldığının bu çerçevede kabulüne imkan bulunmamaktadır. Mevcut vergi incelemeleri tamamlanmadan da takdire sevk işleminin bu kapsamda yapılabileceği ve tamamlanan inceleme sonucunda elde edilen bilgi ve verilerin takdir komisyonunca da değerlendirilebileceği tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin, uyuşmazlık dönemlerine ilişkin kurumlar vergisi ve geçici vergi matrahlarının re'sen takdiri için takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonu kararlarıyla re'sen takdirin yapıldığı, takdir komisyonu kararlarının vergi dairesine tevdi edildiği, zamanaşımının dolmasından önce düzenlenen vergi/ceza ihbarnamelerinin tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, tarh zamanaşımı süresinin dolmasından önce yapılan takdire sevk işleminin, 213 Sayılı Kanun'un 114. maddesi uyarınca işlemeye devam eden tarh zamanaşımı süresini durdurduğu ve takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kalan süre içinde dava konusu ihbarnamelerin tebliğ edildiği, buna göre zamanaşımının bulunmadığı anlaşıldığından, işin esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, takdire sevk işleminin zamanaşımını durdurmayacağı ve dava konusu vergi ve cezaların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen Vergi Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
İSTEMİN KONUSU : İstanbul 5. Vergi Mahkemesi'nin 25/11/2014 tarih ve E:2013/2946, K:2014/2359 Sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle takdir komisyonu kararlarına istinaden vergi ziyaı cezalı olarak re'sen tarh edilen 2007 yılına ilişkin kurumlar vergisi ile 2007/7-9,10-12 dönemlerine ilişkin geçici vergilerin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; olayda, takdir komisyonu kararlarında 2007 vergilendirme dönemine ilişkin olarak 2013 yılında düzenlenen raporlara atıfta bulunulması, 2007 yılına ilişkin vergi alacağının tarh zamanaşımının ise 31/12/2012 tarihinde dolmuş olması, takdir komisyonuna sevk işlemi zamanaşımı süresi içinde olsa da, zamanaşımı dolduktan sonra 2013 yılında düzenlenen raporların sonucuna göre takdir komisyonunca karar verilmesi göz önüne alındığında, takdir komisyonuna sevk işleminin zamanaşımını durdurmak amacıyla yapıldığı anlaşıldığından, tarh zamanaşımından sonra verilen takdir komisyonu kararları uyarınca yapılan cezalı tarhiyatlarda hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, defter ve beyannamelerinin gerçek durumu yansıtmadığı tespit edilen davacı şirket adına, yasayla verilen yetki çerçevesinde işlem yapan takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatlarda hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ:
DÜŞÜNCESİ: Kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
KARAR : İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacının 2007 takvim yılı defter ve beyannamelerinin gerçek durumu yansıtmadığı gerekçesiyle 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30/6. maddesi uyarınca 15/11/2012 tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, 01/10/2013 tarihli takdir komisyonu kararlarıyla takdir edilen matrahlar üzerinden davacı adına kurumlar vergisi ile geçici vergilerin re'sen tarh edildiği ve vergi ziyaı cezalarının kesildiği görülmekte olup, cezalı tarhiyatlara ilişkin ihbarnamelerin 10/10/2013 tarihinde tebliği üzerine dava açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 113. maddesinde, zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış olup bu durum mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade eder. 114. maddesinde ise, "Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz." denilmek suretiyle takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan re'sen tarhiyatlarda zamanaşımı hususunun olup olmadığının tespiti için takdir komisyonuna sevk tarihi, takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi, ihbarnamenin tebliğ tarihi ve takdir komisyonunda geçen süreye (takdir komisyonuna sevk tarihi ile takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi arasındaki süre) bakılarak karar verilmelidir.
Bilindiği üzere, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde sayılan re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin varlığı halinde vergi inceleme elemanlarınca ilgili dönem matrahı re'sen tarh edilebileceği gibi takdir komisyonuna sevk edilerek de söz konusu işlem yapılabilmektedir. Kanunun 74. maddesinde ise, takdir komisyonlarının görevlerini yaparken takdir sebeplerinin bulunup bulunmadığını inceleyemeyeceği, hatalı gördüğü işlemlerde ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz etmeye mecbur olduğu hükme bağlanmıştır. Bu itibarla, takdir komisyonu takdir nedenleri ile ilgili herhangi bir belirleme yapma veya değiştirme hakkına sahip değildir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, takdir komisyonu kararına istinaden yapılan tarhiyatlarla ilgili uyuşmazlıklarda zamanaşımı ile ilgili hususların çözümünde, genel ilke olarak takdir komisyonuna sevkle tarh zamanaşımının durduğunun kabulü gereklidir. Dolayısıyla, yalnızca takdire sevk tarihine bakılarak takdir komisyonuna sevkin, zamanaşımını durdurmak amacıyla yapıldığının bu çerçevede kabulüne imkan bulunmamaktadır. Mevcut vergi incelemeleri tamamlanmadan da takdire sevk işleminin bu kapsamda yapılabileceği ve tamamlanan inceleme sonucunda elde edilen bilgi ve verilerin takdir komisyonunca da değerlendirilebileceği tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin, uyuşmazlık dönemlerine ilişkin kurumlar vergisi ve geçici vergi matrahlarının re'sen takdiri için 15/11/2012 (zamanaşımının dolmasına 46 gün kala) tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, 01/10/2013 tarihli takdir komisyonu kararlarıyla re'sen takdirin yapıldığı, takdir komisyonu kararlarının 09/10/2013 tarihinde vergi dairesine tevdi edildiği, bu tarihler dikkate alındığında 24/11/2013 tarihinde zamanaşımının dolduğu, düzenlenen vergi/ceza ihbarnamelerinin ise 10/10/2013 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, 2007 yılına ilişkin olarak 31/12/2012 tarihinde dolacak olan tarh zamanaşımı süresinin dolmasından önce 15/11/2012 tarihinde yapılan takdire sevk işleminin, 213 Sayılı Kanun'un 114. maddesi uyarınca işlemeye devam eden tarh zamanaşımı süresini durdurduğu ve takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kalan süre içinde dava konusu ihbarnamelerin tebliğ edildiği, buna göre zamanaşımının bulunmadığı anlaşıldığından, işin esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, takdire sevk işleminin zamanaşımını durdurmayacağı ve dava konusu vergi ve cezaların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen Vergi Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu İstanbul 5. Vergi Mahkemesi'nin 25/11/2014 tarih ve E:2013/2946, K:2014/2359 Sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 Sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 02.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
kazanci.com.tr
