Kripto Para (Şifreli Para) Nedir?
Kriptografik/şifreli olarak güvenli işlem yapmaya ve ek sanal para arzına olanak sağlayan dijital değerlere kripto para denir.
Kripto-paralar alternatif para birimidirler, dijitaldirler ve aynı zamanda sanal paradırlar.
Sıklıkla Bitcoin ve türevleri ile dijital ve sanal paralar karıştırılmaktadır.
Bitcoin ve türevleri dışındaki dijital ve sanal paralar, kendi başlarına para birimi değillerdir, temsil ettikleri ülkenin ulusal para birimine dayalıdırlar ve o ülkenin merkezi otoritelerince düzenlenip denetlenebilirler.
Bitcoin ise kendiliğinden bir para birimidir, hiç bir merkezi otorite tarafından düzenlenip denetlenemez.
Mal Varlığı Nedir?
Mülkiyet konusu olabilen bütün maddi eşya ile malvarlığına girebilen bütün haklara hukuken verilen ad olarak, tanımlanmıştır.
Emtia Nedir?
Ticarete konu olan tüm mal ve ürünlere verilen isim, anlamına geliyor.
Petrol, altın, gümüş, buğday, mısır, soya fasulyesi, pamuk, kahve, şeker gibi ticari mallar emtia olarak değerlendiriliyor.
Menkul Kıymet Nedir?
Varlığa dayalı menkul kıymet ya da kısa adıyla menkul kıymet, değiş tokuş edilebilir, devredebilir finansal değer taşıyan enstrümanlara verilen genel ad.
Sermaye piyasası araçlarından olan,
–Pay ve pay benzeri menkul kıymetler
–Tahviller ve hazine bonoları
–Banka bonoları
–Finansman bonoları
–Varlığa dayalı menkul kıymetler
–Gayrimenkul sertifikaları
–Gelir ortaklığı senetleri
–Hisse senedi ile değiştirilebilir tahvil
–Katılma intifa senedi
–Kâr-zarar ortaklığı belgesi
Menkul kıymet örnekleri.
Bitcoin Mal Varlığı Mıdır?
Türkiye’de “SPK, Bitcoin’in kendi menkul kıymet tanımına uymadığını belirtiyor. Öncelikle menkul kıymetin dayalı olduğu bir gerçek ürünün olması gerektiğini ” söylüyor.
Merkez Bankası uzmanları ise, paranın bir devlet daha doğrusu bir devletin merkez bankası tarafından ve yine fiktif de olsa bir değer karşılığında basılmış olması gerektiğinden yola çıkarak Bitcoin’e ‘para’ denilemeyeceğini ifade ettiklerini söylüyor.
Ancak, Kripto paralar hakkında, emtia ya da menkul kıymet, genel bir ifadeyle ”mal varlığı” oldukları yönünde bir yasal düzenleme henüz yapılmamıştır.
Yalnızca, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), sanal paralara dayalı işlemler hakkında açıklama yayınlamıştır. SPK tarafından aracı kurumlara gönderilen Genel Mektup’ta yer alan açıklamada;
“Bitcoin ve türevi dijital para sanal para birimlerine dayalı spot veya türev işlemler yapılmaması gerektiği” hususunda bildiride bulunulmuştur.
Hukuki Değerlendirme
Türkiye’de kripto para alım satım işlemleri internetten yapılabilmektedir. Bitcoinler “özel cüzdanlarında” saklanmaktadır.
Yarar Sağlama Amacı
Yarar; menfaat, çıkar, fayda, avantaj
“Bir işten elde edilen iyi sonuç, dolaylı bir biçimde elde edilen kazanç” olarak tanımlanmıştır.
Bizce, Türkiye’de “mal varlığı” niteliği taşımasa dahi, suça konu unsurun yarar sağlama amacı taşımasından dolayı kripto paraların rüşvet olarak verilmesi, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 252. madde kapsamında değerlendirilebilecektir.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
Rüşvet
Madde 252- (Değişik: 2/7/2012-6352/87 md.)
(1) Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlayan kişi, dört yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Madde Gerekçesi
Madde 252- Kamu hizmetlerinin gerek eşitlik gerek liyakatlilik açısından adalet ilkelerine uygun yürütüldüğü, kamu görevlilerinin rüşvet kabul etmez ve “satın alınamaz” oldukları hususunda toplumda hâkim olan güvenin, inancın sarsılmaması gerekir. Rüşvete ilişkin suç tanımı, bu güveni korumayı amaçlamıştır.
İzlenen suç siyaseti gereğince, bir kamu görevlisinin, görevinin gereklerine aykırı olarak bir işi yapması veya yapmaması amacıyla kişiyle vardığı anlaşma çerçevesinde bir yarar sağlaması, rüşvet olarak tanımlanmıştır.
