Kısa çalışma, fesih yasağı, ücretsiz izin ve nakdi ücret desteği uygulamalarının detayları ile ilgili makalelerimizi daha önce sizlerle paylaşmıştık. (Makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz)

Fesih yasağı, işverenin tek taraflı ücretsiz izne çıkarabilme hakkı ve ücretsiz izindeki işçilere tanınan nakdi ücret desteği düzenlemelerinin bulunduğu 17.04.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yukarıda anılan bu uygulamalar 7244 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih olan 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 aylık süre ile sınırlı tutulmuştu. Kısa çalışma uygulaması ise Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik kapsamında 3 ayı geçmemek üzere kararlaştırılabilmekteydi. Türkiye İş Kurumu tarafından da koronavirüsün “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel zorlayıcı sebep” olarak kabul edildiği ve bu kapsamda işverenler tarafından başvuruların 23.03.2020 tarihi itibariyle Türkiye İş Kurumu tarafından kabul edileceği açıklanmıştı.

Sonuç olarak fesih yasağı, işverenin tek taraflı ücretsiz izne çıkarabilme hakkı ve ücretsiz izindeki işçilere tanınan nakdi ücret desteği uygulamaları 17.04.2020 tarihinden itibaren uygulama alanı bulmaya başladı ve bu uygulamaların 17.07.2020 tarihinde sona ereceği bilinmekteydi. Yine koronavirüs sebebiyle kısa çalışma başvuruları da 23.03.2020 tarihinden itibaren Türkiye İş Kurumu tarafından kabul edilmeye başlanmıştı ve başvuru tarihine göre kısa çalışma 3 ayı geçmemek üzere uygulanabilmekteydi.

Geçtiğimiz günlerde ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı ve Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamalar kapsamında yukarıda anılı uygulamaların sürelerinin uzatılacağı yönünde açıklamalar yapıldı ve nihayetinde 30.06.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2706 ve 2707 sayılı Cumhurbaşkanı kararları ile bu uygulamaların sürelerinin 1 ay daha uzatılmasına karar verildi.

2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında; koronavirüs sebebiyle 30.06.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işverenler için kısa çalışma süresinin yeni bir başvuru ve uygunluk tespiti yapılmasına gerek bulunmaksızın, daha önce kısa çalışmadan yararlanan aynı işçiler için ve aynı şartları aşmamak kaydıyla, kararın yayımlandığı tarih öncesinde kısa çalışma uygulaması biten iş yerleri bakımından 1.7.2020 tarihinden itibaren, bu kararın yayımlandığı tarihte kısa çalışma uygulaması devam eden iş yerleri bakımından ise kısa çalışma bitiş tarihinden başlamak üzere 1 ay daha uzatılmasına karar verilmiştir. Özetle 30.06.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işverenler için; yeni bir başvuru ve uygunluk tespiti yapılmasına gerek bulunmaksızın ve aynı işçiler ve aynı şart ve koşullarda;

- 30.06.2020 tarihi öncesinde kısa çalışma uygulaması biten iş yerleri için 1.07.2020 tarihinden itibaren

- 30.06.2020 tarihinde kısa çalışma uygulaması devam eden iş yerleri bakımından ise kısa çalışmanın bitiş tarihinden itibaren

1 ay daha uzamasına karar verildi.

Bunlarla birlikte 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’ nda ayrıca 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 2’inci Ek Maddesi kapsamında yer alan “Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür” hükmünün aksine koronavirüs nedeniyle yapılan kısa çalışma başvurusu kapsamında ödenen kısa çalışma ödeneğine ilişkin ödemelerin işsizlik ödeneği süresinden düşülmeyeceği de “Yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmez” denilmek suretiyle hüküm altına alındı.

2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında ise 7244 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesiyle 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen fesih yasağı ve işverenin tek taraflı ücretsiz izne çıkarma hakkını düzenleyen geçici 10’uncu maddenin 1’inci ve 2’inci fıkraları uyarınca kararlaştırılan 3 aylık sürenin 1 ay daha uzatılmasına karar verildi.

Yukarıda da izah etmiş olduğumuz üzere 4857 sayılı İş Kanunu’nun geçici 10’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında;

- İşverenin her türlü iş veya hizmet sözleşmesini 17.04.2020 – 17.07.2020 tarih aralığında 4857 sayılı Kanun’un 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan “Ahlak ve İyi Niyete Aykırı Haller”i düzenleyen hükmü ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında feshedemeyeceği,

2’nci fıkrasında ise;

- 17.04.2020 – 17.07.2020 tarih aralığında işverenin işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabileceği, ücretsiz izne ayrılmanın işçi açısından haklı nedenle fesih hakkı doğurmayacağı

düzenlenmektedir.

Bu hüküm kapsamında yer alan ve yukarıda açıklanan bu iki fıkra 2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 ay daha uzatılmış; bir başka deyişle fesih yasağı ve işverenin tek taraflı ücretsiz izne çıkarma hakkı için son gün 17.08.2020 tarihi olarak belirlenmiş oldu.

2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında nakdi ücret desteğine ilişkin bir açıklama yapılmamışsa da biz; 7244 sayılı Kanun ile birlikte 4447 sayılı Kanun’a eklenen Geçici Madde 24 kapsamında düzenlenen nakdi ücret desteğine ilişkin hükümde “4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere” ifadesi yer aldığından nakdi ücret desteğine ilişkin düzenlemenin de yukarıda anılı fesih yasağı ve işverenin tek taraflı ücretsiz izne çıkarma hakkı ile birlikte 1 ay daha uzatıldığını düşünmekteyiz.  

Av. Mehmet Murat İsen

Av. Güngör Ciğerli

Av. Ahmet İstif

Av. Yeşim Yücetürk