8 Mart 2022 tarihinde, TBMM Başkanlığı’na sunulan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına dair kanun teklifi genel kurulca kabul edilmiştir. Yapılan kanun değişikliği ile birlikte Taksitle Satıştan Tüketici Hakem Heyetine İlişkin Hükümlere kadar farklı başlıklar altında tüketici lehine önemli değişikliklere yer verilmiştir. Aşağıya derç edilen bu maddeler ile yapılan değişiklikler şu şekildedir.

Taksitle Satış

Temerrüt Madde 19- (1)“Taksitle satış sözleşmelerinde tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda, satıcı veya sağlayıcı, kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak satıcı veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması, tüketicinin de sözleşmede yer alan bedelin en az onda birini oluşturan ve birbirini izleyen en az iki taksidi veya en az dörtte birini oluşturan bir taksidi ödemede temerrüde düşmesi hâlinde kullanılabilir.

Anılan madde ile artık tüketicinin temerrüde düşmesi durumunda borcun tamamının ifası için eski kanuna göre kalan borcun en az onda biri değil “sözleşmede yer alan bedelin en az onda birini oluşturan bedelin dikkate alınacağı” düzenlenmiştir.

Tüketici Kredileri

Cayma hakkı Madde 24- (2) Kredi veren, cayma hakkı olduğu konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde kredi verene yöneltilmiş olması yeterlidir. Cayma hakkı süresi içinde kredi borcunun tamamının erken ödenmesi halinde bildirim aranmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.

Maddeye eklenen hüküm ile birlikte tüketiciler cayma süresi içinde borcun tamamını ödemeleri halinde bildirim aranmaksızın cayma hakkını kullanabilecektir.

Sözleşmede Değişiklik Yapılması

Madde 26-  (2) Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının artırılması durumunda, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden otuz gün önce, tüketiciye kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı olarak bildirilmesi zorunludur.

Böylelikle kredi kartı veya kredili mevduat hesabı gibi belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde artık yalnızca faiz oranı arttırım halinde 30 gün öncesinden bildirim yapılacaktır. Tüketicinin lehine olan faiz oranının düşmesi gibi değişikliğin uygulanabilmesi için artık bildirim şartı aranmamaktadır.

Sigorta, Yan Finansal Ürün ve Hizmet Sunumu

Madde 29- (1) Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı sigorta yaptırılamaz. Kredi veren, kredi bağlantılı sigorta içermeyen bir sözleşmeyi de tüketiciye teklif etmek koşuluyla kredi bağlantılı sigorta yaptırılmasını içeren bir kredi sözleşmesini tüketiciye sunabilir. (2) Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafından kabul edilmek zorundadır. Kredi bağlantılı sigortanın; kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlama amacıyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir. (3) Tüketici kredisi sözleşmesi, kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamaz.

Konut Finansmanı

Madde 38- (1) Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı sigorta yaptırılamaz. Konut finansmanı kuruluşu, kredi bağlantılı sigorta içermeyen bir sözleşmeyi de tüketiciye teklif etmek koşuluyla kredi bağlantılı sigorta yaptırılmasını içeren bir konut finansmanı sözleşmesini tüketiciye sunabilir. (2) Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, konut finansmanı kuruluşu tarafından kabul edilmek zorundadır. Kredi bağlantılı sigortanın; kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlama amacıyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir. (3) Konut finansmanı sözleşmesi, kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamaz.

Tüketici kredilerinde bankanın sigorta içeren sözleşmelerin zorunlu tutularak sunulamayacağı, öncesinde tüketiciye alternatif olarak sigortalı olmayan sözleşmelerin de teklif edilmesinin zorunlu olduğu düzenlenmiştir. Bununla birlikte tüketici kredisi sözleşmesinin kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamayacağı düzenlenmiştir.  Tüketici kredilerinde sigorta ve diğer yan finansal ürünler için getirilen düzenlemeler konut finansmanı için de öngörülmüştür.

Ön Ödemeli Konut Satışı

Konutun teslimi Madde 44-  (1) Ön ödemeli konutun sözleşmede taahhüt edilen süre içinde tüketiciye teslim edilmesi zorunludur. Bu süre her halükârda sözleşme tarihinden itibaren kırk sekiz ayı geçemez.

Anılan madde hükümleri ile ön ödemeli konutun sözleşmede taahhüt edilen süre içinde tüketiciye teslim edilmesinin zorunlu olduğu ve teslim süresinin sözleşme tarihinden itibaren kırk sekiz ayı geçemeyeceği düzenlenmiştir. Böylece otuz altı aylık süre kırk sekiz aya uzatılmıştır.

Mesafeli Sözleşmeler

Madde  48- (3) Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren taahhüt edilen süre içinde edimini yerine getirir. Tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler haricinde mal satışlarında bu süre her halükârda otuz günü geçemez.

Mesafeli satış sözleşmelerinde tüketicilerin özel istek ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallar haricinde satıcının, tüketiciye karşı 30 gün içinde edimini ifa etme zorunda olduğu düzenlenmiştir. Böylece tüketicinin elde edeceği menfaat doğrultusunda satıcıya da özel olarak sipariş edilen bu ürünlerin ifa süresinde, özel istek ve kişisel ihtiyaç doğrultusunda hazırlanmayan mallara göre esneklik tanınmıştır.

(5) Oluşturdukları sistem ile satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin yönetmelikle belirlenen hususlara ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür.

(6) Aracı hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet gösterenler aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak; a) Tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen, b) Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, yönetmelikle belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden, (6) Mesafeli sözleşmelerde, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir. c) Bu maddede yer alan hususlardan dolayı tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden, ç) Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcıların bu madde hükümlerine aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlemden, d) Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile Kanunun 11 inci ve 15 inci maddelerinde yer alan hakların kullanımı hariç olmak üzere teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen, e) Satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden, f)Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından, sorumludur.

Eklenen bu hükümlerle birlikte aracı hizmet sağlayıcılarının aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelerde satıcı ve sağlayıcı adına ve hesabına tüketicilere yaptıkları ön bilgilendirmenin teyidi ve onayına ilişkin işlemlerden, işlemi yapan olarak satıcı veya sağlayıcı ile müteselsilen sorumlu olduğu düzenlenmiştir.

Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri

Madde 50-  (2) Devre tatil sözleşmeleri ile sağlanan hakkın şahsi veya ayni bir hak olması ya da devre tatil satışının finansal kiralama ile yapılması bu maddenin uygulanmasını engellemez. 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun sekizinci bölümü hükümleri kapsamında kurulan devre mülk hakkı veren sözleşmeler hariç olmak üzere, tüketicilerle mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil sözleşmesi kurulamaz. Kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınamaz. Devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanlar devre tatil satışı yapamaz. Bu yasağa rağmen, tüketiciden herhangi bir bedel alınması durumunda alınan bedel tüketiciye derhal iade edilir. Ayrıca tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge tüketici yönünden geçersizdir.

Yukarıda derç edilen ek maddelerle hükmün içeriği genişletilmiştir. Böylece Kat Mülkiyeti Kanununun sekizinci bölümü hükümleri kapsamında kurulan devre mülk hakkı veren sözleşmeler hariç olmak üzere, tüketicilerle mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil sözleşmesi yapılamayacaktır. Bu yasağın ihlal edilmesi durumunda tüketicilerin yaptıkları ödemeler iade edilecek ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeler geçersiz sayılacaktır.

(6) Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma süresi dolmadan satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Bu yasağa rağmen, tüketiciden herhangi bir bedel alınması durumunda alınan bedel tüketiciye derhâl iade edilir. Ayrıca tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge tüketici yönünden geçersizdir. Devre tatil, uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri ve bu sözleşmelerle birlikte düzenlenmiş olan yeniden satım, değişim ve ilgili diğer tüm sözleşmeler cayma hakkının kullanılması ile birlikte kendiliğinden sona erer.

Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Menfaatlerinin Korunması

Yenilenmiş ürünler Madde 57/A- (1) Yenilenmiş ürünler; donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallardır.

(2) Yenilenmiş ürünlere tüketiciye teslim tarihinden itibaren asgari bir yıl garanti verilmesi zorunludur. Ancak özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile de belirlenebilir.

(3) Yönetmelikle belirlenen mallar ancak Bakanlıkça yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilir.

(4) Yenileme merkezlerinin Bakanlıktan yetki belgesi alması zorunludur.

(5) Elektronik kimlik bilgisi bulunan malların kullanılmış ve kayıtlı olduğuna ilişkin doğrulama yapılmasının gerektiği durumda bu doğrulamalar Bakanlık, yenileme merkezi ve yetkili alıcı tarafından Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yapılır.

(6) Hangi malların yenileme merkezi tarafından yenileneceği, yenileme merkezlerinin kuruluşu ve sorumluluğu ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile de belirlenen ürünler dışında henüz ömrü tamamlanmamış ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılması ve tasarrufun sağlanması için yenilenmiş ürünler için en az bir yıl garanti verilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Bunlarla birlikte Ticaret Bakanlığı’ndan yetki belgesi alan yenileme merkezleri, yenilenmiş olması şartı ile bu ürünleri satabilecektir.

Satış Sonrası Hizmetler

Madde 58-  (2) Üretici veya ithalatçılar, yönetmelikle belirlenen mallar için Bakanlıkça onaylı satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi almak ve tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgileri güncel olarak Bakanlıkça oluşturulan sisteme kaydetmek zorundadır.

(5) Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonları da verdikleri hizmetten dolayı tüketiciye karşı sorumludur. Bu servis istasyonlarının, her türlü mecrada ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde "özel servis" ibaresini kullanması zorunludur.

(7) Garanti süresi bittikten sonra Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince mala ilişkin satış sonrası hizmetin üretici veya ithalatçı tarafından sağlanmaması halinde tüketici zararın tazminini talep edebilir.

(8) Satış sonrası hizmet sunulması zorunlu olan mallar, oluşturulması gereken asgari yetkili servis istasyonu sayıları, azami tamir süreleri, servis istasyonlarının sorumlulukları ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.

Yapılan bir başka değişiklikle beraber ürün satın alan tüketicilerin sonrasında yaşadığı aksaklık sonucunda doğru servis istasyonuna ulaşabilmesi, başkaca bir firmanın yapmış olduğu reklam veya broşürden dolayı mağdur olmamaları için tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgileri güncel olarak Bakanlıkça oluşturulan sisteme kaydetmekle yükümlüdür. Herhangi bir kuruluşa bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonları da verdikleri hizmetten dolayı tüketiciye karşı sorumludur. Aynı zamanda bu servis istasyonlarının, her türlü mecrada ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde "özel servis" ibaresini kullanması zorunluluğu getirilmiştir. Bunlarla birlikte garanti süresi bittikten sonra Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince mala ilişkin satış sonrasında hizmetin sağlanmaması durumunda tüketici, hem üreticiden hem de ithalatçıdan zararın tazminini talep edebilecektir.

Görev Alanı

Madde 66- (1) Bakanlık, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla tüketici hakem heyetleri oluşturmakla görevlidir. Tüketici hakem heyetlerinin yetki alanı ile iş bölümü Bakanlıkça belirlenir.

Ticaret Bakanlığı’nın tüketici hakem heyeti oluşturmakla birlikte tüketici hakem heyetlerinin yetki alanı ile iş bölümünü de belirleyebileceği düzenlenmiştir. Maddeye göre 15.460 TL olan tüketici hakem heyetine başvuru sınırının 30.000 TL’ye çıkarılarak daha fazla uyuşmazlığın çözümü sağlanmak istenmiştir.  Bununla birlikte yerleşim yerinde tüketici hakem heyeti bulunmayan kişilerin kaymakamlığa başvuru yapabileceği, bu başvuru sonucunda verilen karara karşı da tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu veya tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebileceği düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye tüketici lehine ek olarak da tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması sonucunda kararın iptal edilmesi durumunda tüketici aleyhine yargılama ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceği düzenlenmiştir.