Bildiğimiz üzere, koronavirüs salgını sonrasında iş yerlerinde işverenlerin işçilerinin iş sözleşmelerini feshetmesini önlemek amacıyla 17 Nisan 2020 itibariyle geçici fesih yasağı getirilmiş fesih yasağı süresinin Cumhurbaşkanı tarafından her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya yetkili olduğu belirtilmiştir.

30 Nisan 2021 tarihinde 31470 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3930 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Cumhurbaşkanı tarafından fesih yasağı süresinin 17.05.2021 tarihinden itibaren 30.06.2021 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir.

Dolayısı ile hâlihazırda yer alan düzenlemeye göre fesih yasağı 30.06.2021 tarihine kadar geçerli olacak ve işverenler; fesih yasağının yürürlükte olduğu 17 Mayıs 2021 tarihi ile 30 Haziran 2021 tarihi arasında sadece ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık hallerinde fesih haklarını kullanabilecek, bu sayılan sebepler dışında tek taraflı olarak fesih haklarını kullanamayacaklardır.

Bununla birlikte, 30 Nisan 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan bir diğer önemli düzenlemeye göre “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 15’inci maddesi ile 25/3/2020 tarihli ve 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a geçici madde eklenerek, Covid-19 Salgın hastalığıyla mücadele kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak hak kayıplarının önlenmesi amacıyla birtakım düzenlemeler yapılmıştır.

Bu düzenlemelere göre,

- İbraz süresinin son günü 30/04/2021 ila 31/05/2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden çekler, bu tarihler arasında ibraz edilemez; 1/6/2021 tarihinden sonra, kalan ibraz süresi içinde ibraz edilebilir.

Söz konusu düzenlemeye göre yalnızca ibraz süresi 30/04/2021 ila 31/05/2021(bu tarihler dahil) rastlayan çekler için ibraz yasağı öngörülmüş ve bu niteliğe haiz çekler bakımından süreler durdurulmuş, bu tarih aralığına rastladığı gün kadar 01.06.2021 tarihinden itibaren ibraz süresine ekleneceği hükme bağlanmıştı.

Ancak 30.04.2021 tarihinde yayımlanan 31470 Sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete’de 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 3 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile yapılan son düzenlemenin Uygulama Usul ve Esasları başlıklı 2. Maddesinin birinci fıkrasında,

“Anılan hükmün gerekçesinde; tam kapanma ile birlikte ticari hayatta meydana gelecek yavaşlamanın tacir ve esnaf bakımından olası olumsuz etkilerini azaltabilmek ve tam kapanma dönemi içinde ödemelerini planlayabilmelerine imkân verebilmek amacıyla, tacir ve esnafın 30/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri arasına isabet eden kambiyo senedinden ve özellikle çek ve bonodan kaynaklanan borçları ile kamu idarelerine olan borçlarına ilişkin olarak 2021 yılı Mayıs ayı sonuna kadar yasal takip başlatılmamasının amaçlandığı ifade edilmiştir.” Şeklindeki düzenlemeyle söz konusu hükmün gerekçesi madde kapsamına alınmış ve ikinci fıkrasında aşağıdaki düzenlemelere yer verilmiştir.

- İbraz süresinin son günü, 30/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri arasına isabet eden çeklerin, belirtilen tarihler arasında bankaya ibraz edilmesi halinde, çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir.

- İbraz süresinin son günü, 30/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri arasına isabet eden çeklerin, belirtilen tarihler arasında bankaya ibraz edilmesi ve çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunmaması halinde, 1/6/2021 tarihinden önce 5941 sayılı Çek Kanunu kapsamında karşılıksızdır işlemi yapılmayacaktır. 1/6/2021 tarihinden sonra ise söz konusu çeklerle ilgili gerekli işlemler yapılabilecektir.

Çekteki ibraz sürelerine ilişkin olan ilk düzenleme belirtilen tarihler arasında çek ibrazı yasağı getirmekteyken Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlana tebliğ ile ibraz yasağına istisna getirilmiş olmaktadır. Söz konusu tebliğe göre çekin süresi içinde bankaya ibrazı halinde çek borçlusunun hesabında karşılığının bulunup bulunmamasına göre hüküm ve sonuçları farklılık gösterecektir. Şöyle ki, ibraz süresinin son günü 30/04/2021 ila 31/05/2021 tarihleri arasına isabet eden çekler, bankaya ibraz edildiğinde eğer karşılığı bulunmaktaysa çek bedeli ödenecektir. Ancak çek bankaya ibraz edildiğinde bankada karşılığı bulunmuyor ise 1/6/2021 tarihine kadar karşılıksızdır işlemi yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

Belirtmek isteriz ki düzenlemenin ilk halinde İbraz süresinin son günü 30/04/2021 ila 31/05/2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden çekler bakımından düzenleme yapılmış ise de Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemelerde bu tarihler dahil ibaresi yer almamaktadır.

- 30/04/2021 ila 31/05/2021(bu tarihler dahil) tarihleri arasında vadesi gelen kambiyo senedine dayalı alacaklar hakkında; bu tarihler arasında icra ve iflas takibi başlatılamaz, ihtiyati haciz kararı verilemez ve başlamış olan takipler durur.

Düzenlemeyle öngörülen takip yasağı sadece kambiyo senetlerine dayalı olarak başlatılacak yeni takiplere ilişkin olup, vade tarihi 30/04/2021 ila 31/05/2021(bu tarihler dahil) tarihleri arasına rastlayan kambiyo senetlerine dayalı olarak takip başlatılamayacak, ihtiyati haciz kararı verilemeyecektir.

- 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamına giren kamu idarelerinin kamu hukukundan veya özel hukuktan doğan alacakları hakkında 30/04/2021 ila 31/05/2021(bu tarihler dahil) tarihleri arasında icra ve iflas takipleri başlatılamaz.

5018 sayılı Kanun kapsamına giren kamu idarelerinin alacaklarına dair kamu hukuku veya özel hukuktan doğmuş olması fark etmeksizin söz konusu tarihler arasında takip başlatılamayacağına ilişkin düzenlemenin ise özgülenmiş olduğu kanunla sınırlı olduğuna dikkat çekmek gerekmektedir.

Av. Mehmet Murat İsen