SGK tarafından 30/01/2018 gün ve 2018-6 genelge uyarınca bazı işyerleri ve iş verenleri sahte, kontrollü veya şüpheli gibi kategorilere ayrılarak genelge ile işyerleri ve iş verenleri sınıflandırılmıştır. Bu durum SGK başkanlığı tarafından 2018/6 sayılı genelge ile kamuoyuna duyurulmuştur. Aynı zamanda da bu genelge kurumun kendi müdürlükleri ile paylaşılmıştır. Buna göre:

Kurumca yapılan incelemeler sonucunda, gerçekte 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmadığı halde, bazı kişilerce sahte işyeri tescili yaptırılmak suretiyle sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu ve Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlere istinaden bu bildirimlerin iptal edilmesine rağmen, aynı kişilerin bu defa aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde farklı bir işyeri dosyası tescil ettirmek suretiyle sahte sigortalı bildiriminde bulunmaya devam ettikleri, ayrıca sahte sigortalı bildirilen kişilerin sağlık yardımlarından da yararlandıkları, geçici iş göremezlik ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri veya aylık aldıkları anlaşılmıştır.

Öte yandan sahte işyeri tescil ettiren kişilerin, hastane önlerinde bekleyerek, provizyon alamayan vatandaşları kandırdıkları ve bu vatandaşlardan aldıkları cüzi tutarlarda para karşılığında sahte sigortalı bildiriminde bulundukları, ay içinde birden fazla ek ve iptal nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi (APHB) düzenledikleri, aylar itibariyle bildirilen sigortalı sayılarında çok büyük farklılıklar olduğu, e-Sigorta kanalıyla her ay düzenli olarak APHB göndermelerine rağmen Kurumca gönderilen tebligatları almadıkları ve tahakkuk eden primleri de ödemedikleri veya cüz’i tutarda ödedikleri gözlemlenmiştir.

-Sahte (S),

-Kontrollü (K),

-Şüpheli (Ş)

olmak üzere üç farklı sınıfta tanımlanmaktadır.

Ayrıca, söz konusu genelge de aynen:

-“Sahte İşyeri” ve “Kontrollü İşyeri”nden bildirimi yapılan sigortalılar hakkında yersiz olarak hizmet bildirme ve birleştirme yapılmaması ve kendileri ile hak sahiplerine Kurumca kısa ve uzun vadeli sigorta kolları yönünden yardım yapılmaması,

-“Sahte İşyeri”nden bildirimi yapılan sigortalılar hakkında ise tespit tarihinden önce bu nitelikteki bildirimlerin geçersiz sayılması nedeniyle durumlarının güncellenmesi, akabinde, haksız ve yersiz yapılmış olan işlemlerin geri alınması,

açısından SGK Tescil ve Hizmet Dökümü Programında; “Sahte İşyeri”, “Kontrollü İşyeri” ve “Şüpheli İşyeri”nden bildirilen hizmetlerin turuncu renk ve “S”, “K”, “Ş” harfleri ile gösterimi sağlanmıştır.

Bu genelgenin amacı, sahte işyeri ve sahte sigortalılık konularını içeren ve muhtelif zamanlarda çıkarılan genel yazı ve e-postaların gözden geçirilerek, güncel çalışma ve bilgiler ışığında yeniden ele alarak birleştirmek ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmamasına rağmen Kurumumuza bildirimde bulunulması halinde Kurumumuzca yapılacak iş ve işlemleri açıklamaktır.

Bu bağlamda, sahte sigortalı bildirimlerinin Kuruma verdiği zararın önüne geçilmesi ve sahte sigortalı olarak bildirilen vatandaşların sonradan telafisi mümkün olmayan sonuçlarla karşılaşmalarının önlenmesi amacıyla sahte, kontrollü ve şüpheli işyerleri ile bu işyerlerinden hizmet bildirimi yapılmış kişiler hakkında Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerimizce/Sosyal Güvenlik Merkezlerimizce yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır. ‘’ Denilmiştir.

Sonuç olarak;

Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimler sonucunda “Sahte İşyeri” tescili yaptırdığı tespit edilen kişilere ait işyerleri sisteme “Sahte İşyeri” olarak tanımlanacaktır.

-Her ay düzenli olarak APHB göndermelerine rağmen Kurumumuzca tebliğe çıkartılan işyeri sicil ve işkolu kodu numarası bildirimi, idari para cezası, ödeme emiri gibi yazıları tebellüğ etmediği ve primlerini de ödemediği veya çok cüz’i tutarda ödeme yaptığı anlaşılan işyerleri sisteme,

-Sahte işyerlerinin belirgin özellikleri de dikkate alınarak tespit edilen kriterler kapsamında Kurumda tescilli bulunan işyerleri arasında sahte olma potansiyeli yüksek olan işyerleri sistem tarafından,

“Kontrollü İşyeri” olarak tanımlanacaktır.

“Sahte İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerlerinin, işverenlerinin, gerçek kişi olması halinde TC Kimlik Numarası (TCKN), tüzel kişi olması halinde Vergi Kimlik Numarası (VKN) ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde tescil edilmiş/edilecek diğer işyerleri ile bu gerçek veya tüzel kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu/olacağı diğer işyerleri, sistem tarafından “Şüpheli İşyeri” olarak tanımlanacaktır.

İşyeri hakkında;

-“Sahte İşyeri” tanımlamaları İşyeri Tescil ve e-Sigorta Servisi tarafından,

-“Kontrollü İşyeri” tanımlamaları gerek sistem tarafından otomatik olarak gerekse İşyeri Tescil ve e-Sigorta Servisi tarafından,

-“Şüpheli İşyeri” tanımlaması ise “Sahte İşyeri” tanımlamalarına bakılarak sistem tarafından otomatik olarak,

yapılacaktır.

İşyeri Tescil ve e-Sigorta Servisince “Sahte İşyeri” ve “Kontrollü İşyeri” olarak yapılacak tanımlamalar, İşveren Tescil Uygulaması programlarında mevcut, “Tescil Değişiklik İşlemleri” menüsü işaretlenmek suretiyle erişilen “Tescil Değişiklik” ekranları vasıtasıyla yapılacaktır.

Uygulamada 2018/6 genelge de yer alan hususların dikkatlice araştırılması zorunludur. Çoğu zaman SGK primi ödeyemeyen işverenler gereksiz yere dosyaları S,K,Ş şeklinde kategorize edilerek kurum tarafından dosyaları kapatılmaktadır. Hatta bu uygulamalar bir adım daha ileri taşınarak Mali Müşavir ve muhasebecilerin SGK şifre ve parolaları işveren şifreleri ve parolaları kapatılabilmektedir. Finansman sıkıntısı çeken birçok işveren sahte işverenmiş gibi kara listeye alınmaktadır. Bu iş yerlerinden emekli olan veya ileride emekli olabilecek kimseler gereksiz yere kısıtlamalarla emeklilikleri engellenmeye çalışılmaktadır. Oysa ki hukuk devleti anlayışında genelge veya iç tamimler ile işverenlerin yasal dayanaktan yoksun düzenlemeler ile kısıtlamaya tabi tutulması veya SGK işveren dosyalarının tek taraflı kapatılması hukuka uyarlı bulunmamaktadır.