Sigorta Tahkim Komisyonu’nun kurulmasında temel amaç uyuşmazlıkların bu alanda uzmanlaşmış hakemler tarafından basit, süratli ve adil bir biçimde çözülmesidir. Hakikaten de “Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik”in 16. Maddesinin 10. Fıkrası incelendiğinde hakemlerin söz konusu uyuşmazlığı, tarafların açık ve yazılı muvaffakati ile uzatılmadığı sürece, en geç 4 ay içinde çözmeleri gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görev alacak hakemler yine aynı yönetmelikte belirtilen uzmanlık şartlarını taşımak zorundadırlar.

Sigorta Tahkim’de aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin mutlaka sigorta tahkim sistemine üye olması gerekmektedir. Şu an Türkiye’de aktif faaliyette bulunan 60 sigorta şirketinden 53’ü tahkim sistemine üyedir.2 Ancak belirtilmelidir ki yaptırılması kanunlarca zorunlu tutulan “Karayolu Taşımacılığı Mali Sorumluluk Sigortası”, “Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)” gibi sigorta türlerinde, sigorta kuruluşunun tahkim sistemine üye olup olmadığına bakılmaksızın Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda bulunulabilir. Sigortacılık Kanunu’nda yapılan son değişiklik ile birlikte Güvence Hesabı’na karşı da sigorta tahkim yoluna başvurulabilmektedir.3

Sigortacılık Kanunu’nun 30. Maddesinin 13. Fıkrası uyarınca başvuru sahibinin Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmesi için ilk olarak sigorta şirketine başvurulması ve sigorta kuruluşunun bu başvuruyu kısmen yahut tamamen reddettiğine ilişkin cevabın belgelenmiş olması gerekmektedir. Sigorta kuruluşunun, başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü içinde (Trafik Sigortasında 15 gün) yazılı herhangi bir cevap vermemesi halinde de sigorta tahkimine başvuru koşulları sağlanmış sayılır.

Sigorta tahkim komisyonuna yapılan başvurularda uyuşmazlıkların daha hızlı çözülmesi hedeflendiğinden genelde duruşmasız olarak karar alınmaktadır. Ancak çözüm sürecinin duruşmalı olarak yürütülmesinde yasal açıdan bir mani bulunmamaktadır. 4 aylık zaman sonunda verilen hakem kararları en geç 3 iş günü içerisinde taraflara bildirilir. Sigortacılık yapan kuruluş ile sigorta ettirenler arasında, tutarı 5.000 TL'ye kadar olan uyuşmazlıklarda, sigorta hakemleri tarafından verilen kararlar kesindir. Ancak, 5.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkındaki sigorta hakemi kararlarına karşı kararın bildiriminden itibaren 10 gün içinde Komisyon nezdinde bir defaya mahsus olarak itiraz edilebilir. 40.000 TL’nin üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar taraflarca doğrudan temyiz edilebilir. Bu miktarın altında kalan uyuşmazlıklar konusunda hakem heyetince verilen kararlar kesindir.4

Tahkim Komisyonu’na başvuruların yüzde 40’ı trafik sigortaları, yüzde 30’unun kasko, yüzde 9’u yangın sigortaları, yüzde 3’ünün ise sağlık sigortaları ile ilgilidir.5 Özellikle kaza tespit tutanağı uygulamasının yangınlaşması ile birlikte kusurlu aracın sigorta şirketinden elde edilecek belgeler ve ekspertiz raporu ile birlikte araçta oluşan değer kayıpları tazmin edilebilir. Elbette ki başvuru sahibinin, Sigortacılık Kanunu’nun 30. Maddesinin 14. Fıkrasında açıkça belirtildiği üzere, tahkimden önce aynı uyuşmazlıkla ilgili olarak genel mahkemelerde dava açmamış, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun hükümleri uyarınca Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvuru yapmamış olması gerekmektedir. Bu sayede kusurlu araç sigorta şirketinden aracın 2. el fiyatında oluşabilecek değer kaybı tahsil edilebileceği gibi aynı zamanda aracın onarımda kaldığı süre boyunca oluşan zararlar da tahsil edilebilir. Sigorta ettirenin uyuşmazlık çözüm sürecinde haklı çıkması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda ödenen tutarlar da geri verilmektedir.

Sonuç olarak, icra takip yahut dava yoluna gitmeden yargılama süresinin kısa olması, maliyetin düşük olması, yargılama sürecinin alanında uzman kişiler tarafından yürütülmesi, hakem kararlarının belli bir miktara kadar kesin olması gibi sebeplerle sigorta tahkim uygulması hızla yaygınlaşmakta ve mağduriyetlerin önüne büyük oranda geçmektedir.

Av. Mücahit GÜVEN

KAYNAKÇA

1- Özdamar, M. (2013). "Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt: XVII, Sayı: 1-2, 2013, ss. 834

3- Özdamar, M. (2013). "Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt: XVII, Sayı: 1-2, 2013, ss. 845