SUÇ TİPİNİN ÖZELLİKLERİ

Türk Ceza Kanunu'nun 220.maddesinde 'Suç işlemek amacıyla örgüt kurma' başlığı altında düzenlenmektedir.

Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu, çok failli suçlardandır. Zira Türk Ceza Kanunu ‘nun 220/1. Maddesi örgütün varlığı için üye sayının en az üç kişi olması gerektiğini hüküm altına almaktadır

Suç, somut tehlike suçudur. Ayrıca suç işlemek amacıyla örgüt kurulması, işlemnesi amaçlanan suçların hazırlık hareketi niteliğindedir. Böylece bu hükümle hazırlık hareketlerinin cezalandırılmayacağı kuralına istisna getirilmiş bulunmaktadır.

Öte yandan, bu suç kesintisiz suçtur . En az üç kişinin suç işlemek amacıyla biraraya gelmeleri ile tamamlanmakta ve örgütün dağıtılması ile de sona ermektedir. Ayrıca suçun seçimlik hareketli bir suçun olduğunu söylememiz de mümkündür.

ÖRGÜT

Örgütün varlığından bahsedebilmemiz için birkaç unsur olmalı bunlar:

a) Suç İşlemek Amacıyla Sürekli Biraraya Gelinmiş Olmalıdır:

Örgütün varlığından bahsedebilmemiz için en az 3 kişi ‘suç işlemek amacıyla ‘biraraya gelmeli ve bu biraya gelme durumu süreklilik arz etmelidir. Süreklilik unsuru suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunun iştirakten ayırmaktadır. tek bir suçu işlemek amacıyla biraraya gelmeleri ise iştiraki oluşturur.

b) Hiyerarşik Yapı:

Örgütün yapısından bahsedebilmemiz için asgari sayıdaki kişinin hiyerarşik bir yapı içerisinde biraraya gelmiş olması gerekir. Bu yapı altlık – üstlük ilişkisinin kurar bu yapının olması zorunludur . kimin hangi işbölümü ve hangi rolde olduğunu bilmek için önemli rol oyanamaktadır.

Türk Ceza Kanunu’ nun 220/5 maddesinde, örgüt yöneticileri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarak cezalandırılması gerekirken, aynı madden,in 7. Fıkrasında örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmasa bile örgüte bilerek isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olaarak cezalandırılır ve bu nedenle verilecek ceza, yapılan yardımın niteliğine göre kanun‘da öngörülen oranda indirilir. Burada cezalandırılan hareket örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım etmiş olmasıdır.

c) Elverişlilik:

Elverişlilikten soomut olay elverişliliği anlaşılmalıdır. Suçun oluşması için örgütün ‘amaç suçları işlemeye elverişli bir yapıya, üye sayısına, araç gerece sahip olması‘ lazımdır.

d) En Az Üç Kişinin Varlığı:

Örgüte en az 3 kişinin mevcudiyetini gerekmektedir. Bu sayıya tartışma olmakla birlikte kusur yeteneği bulunmayan failler dahi değildir.

SUÇUN MADDİ UNSURLARI:

TCK m. 220/1: kanunun suç saydığı filleri işlemek amacıyla örgüt kuranlar veya yönetenler, örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından amac suçları işlemeye elverişli olması hakinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak örgüt olabilmesi için en az 3 kişi olması gerekmektedir .

Burada iki ayrı seçimlik hareketten bahsedilmiştir . Bunlar örgüt kurmak ve kurulmuş örgütü yönetmek.

Örgütü yönetenden anlaşılması gereken, örgütün hiyerarşik yapısında en üstte olan kişi. Bu kişiler örgüt içindeki kordineyi sağlamaktadırlar .

TCKm.220/2: ‘ Suç işlemek amacıyla kurulmuş örgüte üye olanlar ise bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. burada ceza verilen fiil örgüte üye olmaktır. burada anlaşılan ise örgüte kuran ve yöneten kişi dışında hiyerarşik yapı içinde olan kişidir.

Örgütün silahlı olması ise ilk ili fıkrada belirtilen suçların cezasının arttırım sebebidir.

TCK. M.220/6: ‘ örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılır. Örgüte üye olmak suçundan dolayı verilecek cezanın yarı oranında indirilmesi beklenir.

TCK. M.220/8: ‘Örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propogandasını yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırlır. Bu suçun basın yayın yoluyla yapıldığında yarı oranında arttırılır.

SUÇUN MANEVİ UNSURLARI: Suçu işlemek amacıyla örgüt kurma suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Burada üye olan kişi üye oldugu mensubun suç işleme kastı ile kurulmuş bir örgüt oldugunu bilemeesi yeterli olup, örgütün hangi suçu işlediğini bilmesimne gerek yoktur.

Kanun‘nun ceza hukuku anlamında suç saymadığı ancak kabahatler ya da disiplin suçu olarak kabul edilen düzenlemeleri ihlal amacıyla kurulan birliktelikler içic TCK.m. 220 bağlamında suç olarak kabul edilmez. Öte yandan bu suçun olası kastla işlenebilmesi mümkün değildir.

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ :

Teşebbüs :

Bu suçun teşebbüse elverişli olup olmadğı tartışmalıdır. farklı görüşler vardır;

Soyaslan‘a göre: suça teşebbüs mümkündür.

Hafızoğulları / Özen e göre ise 3b vy daha fazla kişinin birayara gelerek, işlenmesi amaçladıkları suç veya suçların işlenmesini amaçladıklarında, örgüt kurma veya yönetme suçu tamamlanmış olacagından, suça teşebbüs mümkün değildir .

İçtima:

TCK.M.220/4‘te açıkca örgütün faaiyeti çerçevesinde suç işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı da cezaya hükmolunacağı öngörülmüş olduğundan, kanun koyucu bu durumda aslında gerçek içtima yapılacğını öngörmüştür.

İştirak:

Suça yanlızca zorunlu failler dışında kalanlar iştirak edebilirler.

ETKİN PİŞMANLIK:

Suç örgütleriyle daha etkin mücadeleler etmek ve örgütün suç faaliyetlerine engel olmak, örgütün kurucu, yönetici ya da üyelerini cezalandırıma amacına göre daha öncelikli olduğundan kanun un 221. maddesinde cezanın ortadan kaldırılmasına ya da azaltılmasını sağlayacak bir hüküm öng örülmüştür.

Stj. Av. Remziye AKPİRİNÇ

Kaynakça :

TEZCAN, DURMUŞ, ERDEM MUSTAFA RUHAN; CEZA ÖZEL PRATİK KİTABI

ANKARA 2014 , S.791 .