Daha önce yapılan düzenlemelerde bankaların kredi türlerine göre alınabilecek erken kapama komisyonları düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler arasında Tüketici kredileri ile ilgili Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği’nde 15 vd. maddelerinden düzenlenmiştir. Ancak yönetmeliğin 2. Maddesinin 3. Fıkrasında ‘’ Tüketici kredisi olarak kabul edilen kredi kartı sözleşmelerine ve kredili mevduat hesabı sözleşmelerine 14, 15, 16, 17, 18 ve 19 uncu maddeler uygulanmaz. ‘’şeklinde bir düzenleme bulunmakla birlikte madde metninden anlaşılacağı üzere Tüketici Kredileri sözleşmelerine uygulanacak olan maddeler kredi kartı sözleşmesi ve kredili mevduat hesabı sözleşmelerinde uygulanmamaktadır. Tüketici Kredileri ile ilgili uygulanan bu yönetmeliğin 3. Maddesinde belirtildiği üzere bu yönetmelik 6502 sayılı Tüketici Kanunu’nun 31. ve 84. Maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Yönetmeliğin Kredinin Tamamının Erken Ödenmesi başlıklı 16. Maddesi’nin ikinci fıkrasında ‘’ Kredinin tamamının erken ödenmesi, iki taksit arasında yapılıyorsa; ödeme planında yer alan en son ödenmiş taksit tarihiyle erken ödeme işleminin gerçekleştiği tarih arasında, anaparaya işleyen faiz tutarı, en son ödenmiş taksit tarihi itibarıyla geriye kalan taksit tutarları içerisindeki anapara borcu ve varsa o tarihe kadar tahsil edilmemiş faiz ile vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler tahsil edilir. Ancak faizin tamamının veya bir kısmının tüketiciden peşin olarak tahsil edildiği kredilerde, kredinin tamamının erken ödenmesi durumunda, erken ödeme yapılan tarih ve tutar esas alınarak, akdi faiz oranı üzerinden gerekli faiz iadesi yapılır. ‘’ şeklinde yapılanda düzenlemeyle kredinin erken ödenmesi durumunda ödenecek ücretlerin ve faizlerin neler olduğu sıralanmıştır.
Yukarıda anlatılan bilgilerde Tüketici Kredilerinde kredinin tamamının erken ödenmesi konusunda uygulanacak kanun ve yönetmelik maddeleri belirtilmiş ve hangi şartlarda uygulanacağı belirtilmiştir. Ticari kredilerin erken ödeme yapılarak kapatılması konusunda daha önceleri herhangi bir düzenleme yapılmaması ile birlikte karşın 10 Şubat 2020 tarih ve 31035 sayılı Resmi Gazetede de yayınlanan 2020/4 sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında tebliğ dışında herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Düzenleme yapılmamasına karşın Yargıtay’ın çeşitli kararlarında Ticari Krediler ile ilgili maddelerin Ticari Krediler ile ilgili uyuşmazlıklarda paralel olarak uygulanmıştır. Şöyle ki; Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu 19.03.2012 tarih ve 2012/5789 E. 2013/5376 K sayılı ilamında da:
“bankanın erken ödeme cezası oranının tek taraflı olarak belirleyeceği belirtilmiş ise de bu durumun TMK’nın 2 ve BK’nun 19-20 madde hükümleri uyarınca dürüstlük kuralına ve ekonomik kişilik haklarına uygun olması gerektiği uzun vadeli ve faizi sabit kredilerin banka için riskli olduğu dava konusu kredinin ise bu anlamda bankaya daha az riskli bulunduğu ticari ve tüketici kredilerine ilişkin emsal banka uygulamalarındaki rayiç oranlar dikkate alındığında %2 ‘lik konut kredisine paralel oranda alınacak erken ödeme komisyonunun makul ve hakkaniyete uygun olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 15.901,77 ‘ nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine...''
kararı verilmiş olup kararından da erken kapama komisyonu adı altında ancak %2’lik bir faiz oranının tahsil edilebileceği açıkça hüküm altına alınmıştır. Yine Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 19.02.2014 tarih ve 2014/438 Esas 2014/2892 Karar sayılı ilamında;
“Konut kredilerinde uygulanan % 2 erken ödeme komisyonunun ticari kredilerde de Medeni Kanunun 2. Maddesinde yer alan “dürüst davranma kuralı” uyarınca uygulanması gerekeceği” yönünde karar tesis ederek
“konut kredilerinde bankanın talep edebileceği erken ödeme komisyonunun yasal olarak en fazla %2’ye kadar olup, ticari kredilerde böyle bir hüküm bulunmamakla birlikte bu oranın ticari kredilere MK’nın 2. maddesi gereği uygulanması gerektiği, davalı tarafından 2011 yılı için TCMB’ye bildirilen erken kapama komisyonu oranın da % 2 olduğu, buna rağmen davalı banka tarafından alınan %9,5 oranında erken kapama komisyonun fahiş olduğu.....’’
kararında erken kapama komisyonu adı altında ancak %2 ‘ lik bir faiz oranının tahsil edilebileceği açıkça hüküm altına alınmıştır. Yargıtay kararlarından da anlaşılacağı üzere Ticari Kredilerin erken ödeme yapılarak kapatılması konusunda alınacak komisyon oranının %2’ yi geçmemesi gerekmektedir. 10 Şubat 2020 tarih ve 31035 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan 2020/4 sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’in Kapama Başlıklı 11. Maddesi ‘nde bu husus düzenlenmiştir. Şöyle ki;
(1) Kredinin bir ya da birden fazla taksit ödemesinin vadesinden önce yapılması veya kredi borcunun tamamının erken ödenmesi durumunda, banka ticari müşteriden erken ödeme ücreti talep edebilir.
(2) Ticari müşterinin vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunduğu veya kredi borcunun tamamını erken ödediği hâllerde, banka erken ödenen miktara göre tahakkuk etmeyen tüm faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirimleri yapmakla yükümlüdür.
(3) Ticari müşterinin kredinin tamamı için erken ödeme talebinde bulunması halinde bankalar bu talebi kabul etmek zorundadır. Ticari müşterilerden alınabilecek erken ödeme ücreti, gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve ticari müşteriler tarafından bankaya erken ödenen tutarın, kalan vadesi yirmi dört ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi yirmi dört ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini geçemez. Faiz oranının değişken olarak belirlenmesi hâlinde bu müşterilerden erken ödeme ücreti talep edilemez.
Denilerek ticari müşterilerden alınabilecek erken ödeme ücreti, gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve ticari müşteriler tarafından bankaya erken ödenen tutarın, kalan vadesi yirmi dört ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi yirmi dört ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini geçemeyeceği düzenlenmiştir.
Sonuç olarak Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararları ve Resmi Gazete ’de yayınlanan tebliğde düzenlenen madde hükümleri gereğince Ticari Kredilerde Erken Kapama yapılırken bankalar tarafından alınacak olan erken kapama komisyonunun, klan vadesi yirmi dört ayı aşmayan kredilerde %1, kalan vadesi yirmi dört ayı aşan kredilerde ise %2‘yi geçmemesi gerekmektedir.
Av. Eray Eriç OLGUN
