5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Hakkında Kanunun 12.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendi uyarınca, yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuklarının Cumhurbaşkanlığı Kararı ile istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanabileceği düzenlenmiştir.
Türk Vatandaşlığını kazanmaya dayanak olan Türk Vatandaşlığı Kanunu 12.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendi hükmü ile ilgili ayrıntılı koşullar, 2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 20.maddesinde düzenlenmiştir.
İlgili kanun ve yönetmelik kapsamında, yabacıların istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanabilmesi için 2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 20.maddesinde sayılan koşullardan birisini sağlamış olmaları gerekmektedir. Biz yalnızca, taşınmaz satın alma yoluyla Türk Vatandaşlığının kazanılması hakkında bilgiler vereceğiz.
Yönetmeliğe göre, en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla taşınmaz satın alan yabancı kişiler Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir.
Burada taşınmazın niteliği önemli değildir. Söz konusu taşınmaz konut, arsa, bahçe, tarla, kat mülkiyeti ve kat irtifakına sahip olup olmadığına bakılmaksızın tapuya kayıtlı taşınmaz olabilir. Ancak, tarım arazisi ve arsa nitelikli yapısız taşınmazlarda , tarım arazisi için tarım mevzuatı kapsamında 2 yıl içinde ön izinlerin alınması, arsa nitelikli yapısız taşınmaz için ise ilgili belediyeden yine 2 yıl içerisinde inşaat/yapı ruhsatı projesi sunma taahhüdü alınmaktadır.
Vatandaşlık kazanabilmek için edinilmesi gereken taşınmaz sayısı önem arz etmemektedir. Önemli olan taşınmazların toplam değerinin en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında olması gerekmektedir.
Taşınmazın değerinin saptanması için değerleme raporu alınması gerekmektedir. Tapuda beyan edilen satış bedeli yeterli değildir. Değerleme raporu, Sermaye Piyasası Kurulunun ve Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğinin internet sayfalarında yayınlanmış olan gayrimenkul değerleme şirketlerinden alınacaktır.
Değerleme raporunda; zeminde fiilen bitmiş bulunan yapılar için rapor tarihindeki değeri, fiilen bitmemiş veya inşası devam eden ve kat irtifakı tesisli taşınmazlar için ise binanın bitmesi halinde oluşacak değeri baz alınmalıdır.
Önemli hususlardan biri de taşınmazın satın alınmasında bedelin ödenme şeklidir. Bedelin alıcı veya ilgili kişiler tarafından satıcı veya ilgili kişilerin hesabına yatırıldığının bankalar tarafından onaylanmış dekont (Havale, EFT veya bloke çekle birlikte dekontu) ile tasdik edilmesi gerekmektedir. Yurtdışından yapılacak transferlerde bedelin gönderildiği hesaba ait dekont da sunulmalıdır.
Yabancıların satın almış oldukları taşınmaz siciline taşınmazı 3 yıl süre ile satmayacağını taahhüt etmeleri gerekmektedir.
Taahhüt süresi boyunca, bu kişilerin (varsa) taahhüt içermeyen taşınmazlarını; Türk vatandaşlığı kazanma amacı olmayan yabancı gerçek kişilere veya Türk vatandaşlarına satışı mümkündür, ancak Türk vatandaşlığı kazanma amacıyla taşınmaz edinmek isteyen yabancı gerçek kişilere satışı mümkün değildir.
Yabancı kişinin, taşınmazı yukarda açıklanan şekilde satın almasından ve gayrimenkul değerleme uzmanı tarafından taşınmaz hakkında uygunluk belgesinin düzenlenmesinden sonra yabancının, 6458 Sayılı Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunun 31.maddesinin (j) bendi uyarınca kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunması gerekmektedir. Kısa dönem ikamet başvurusuna yalnızca yabancının başvurması yeterlidir. Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen eşi ve çocuklarının ikamet başvurusunda bulunmalarına gerek yoktur.
6458 Sayılı Kanunun 31.maddesinin (j) bendi uyarınca kısa dönem ikamet izni başvurusu kabul edilen yabancının, Türk Vatandaşlığına başvuru hakkı doğmakta ve vatandaşlık başvurusunda bulunması gerekmektedir.
Yabancının vatandaşlık başvurusunun incelenmesinden sonra, başvurusunun uygun görülmesi halinde yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocukları, Cumhurbaşkanı kararı ile Türk Vatandaşlığını kazanır.
Avukat Nasuhi Uyar
Kaynak
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Hakkında Kanun,
2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik,
6458 Sayılı Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu,
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Hakkında Yayınlanan Kılavuz
