26 Ekim’de Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı’nca yapılan duyuruyla yayınlanan ve üye sayıları farklı baroları birbirine eşitleyen “Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı”na yönelik tartışmalar sürerken, AHG-A taslağa ilişkin görüşlerini TBB’ne iletti.

AHG-A tarafından yapılan taslağa ilişkin görüşlerde, yapılması planlanan değişikliklerin, temsilde adalete uygun olmayan, adalete erişimi engelleyecek hükümlerin bulunduğu ifade edildi. AHG-A ayrıca ödeneklere ilişkin herhangi bir hükmün yer almadığını da ifade etti.

“Baroların üye sayısının gözetmek temsilde adaletin bir gerekliliğidir”

AHG-A, taslağın 4’ncü maddesine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Baroların eşit olarak temsili esas alınarak” ifadesinin hakkaniyetli olmadığı görüşü yer alırken bu durumun temsilde adalet ilkesine aykırı olduğu ifade edildi. Bildirilen görüşte, “baroların üye sayısının gözetilmesi suretiyle” kurulun oluşturulması gerekildiğinin altı çizildi. Dördüncü maddeye ilişkin değerlendirmesine devam eden AHG-A şu ifadeleri kullandı:

“Yine aynı maddede “Barolar arasında eşit dağıtılmak şartıyla en fazla 50 (elli) avukat görevlendirilebilir.” cümlesi de gerçeklikle bağdaşmamaktadır. Bu haliyle bir baro 25 kişi görevlendirecektir. Sincan/Yenimahalle ve Sıhhiye adliyesinde olmak üzere 3 ayrı yerde nöbet sistemi var iken ve hatta bu ilçelerin sayısı artırılmalı iken 50 sayısı ile düzenli bir değişimi sağlamak olanaksız olacaktır. Yine temsilde adalet gereği mevcut üye sayısının da baro üye sayıları gözetilerek orantılanması gerekmektedir.”

“Başkanın oyunun çift sayılması adalete erişim hakkının engellenmesine yol açabilir”

AHG-A taslağa ilişkin yaptığı değerlendirmeye şöyle devam etti:

“Bilindiği üzere bazı barolarda adli yardım ücretleri gecikmeli olarak ödenmektedir. Ankara Barosunda hâlihazırda Temmuz 2019 ve devamı ücretleri ödenmemiştir.

-Ödeneklerin iki veya daha fazla baro olan illerde barolara nasıl dağıtılacağı,

-Her baronun kendi üyesine mi ücret ödeyeceği(Belirleme değil, ödeme),

-İki veya daha fazla baro olan illerde tüm ilin görevlendirmesi bir liste mi yoksa baro sayısı kadar liste mi yapılarak ücret ödeneceği hususu netlik kazanmamıştır.”

Baroların ücret ödemeleri halinde ciddi farklılık olacaktır”

AHG-A yaptığı açıklamada, yeni kurulan baroların kendi üyelerine ücret ödemesi durumunda bir numaralı baroların avukatlara ücret ödeme süresiyle yeni kurulan baroların ücret ödeme süresi arasında ciddi bir farklılık olacağını ifade etti. AHG-A verdiği görüşte şu ifadeleri kullandı:

“Aynı il içinde görev alan avukatların ücretine kavuşma süresinde yönetmelik eliyle eşitsizlik yaratılacaktır. Görevlendirme listesi tek iken ücret listesi iki veya daha fazla olmamalıdır. Görevlendirme tarihi ile ücretlerin ödenme tarihi arasındaki süre açısından aynı ildeki barolara göre farklılık olmaması için yukarıda değinilen hususların düzenlenmesi uygun olacaktır.”

Para dağıtımında zaten adaletsizlik vardı

AHG-A Adli Yardım Parasının Barolara Dağıtımı başlıklı 10. Madde’nin şu anki haliyle bile adaletsizlik yarattığını hatırlatarak şu görüşleri dile getirdi.

“Özellikle büyükşehirlere para dağıtımında adaletsizlik yaratan bir formül iken şimdi çoklu baro nedeniyle getirilen düzenleme bunu daha da derinleştirecektir. Formülün büyükşehirlerde, yüksek kira ve giderler sebebiyle genç avukatlar düşünülerek günün koşullarına ihtiyaç verecek şekilde düzenlenmesi zaruriyeti bulunmaktadır.”

Avukat Hakları Grubu'nun taslağa ilişkin görüş açıklaması şöyle;

ADLİ YARDIM YÖNETMELİĞİ TASLAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİMİZ

Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağına ilişkin bir kaç hususa değinme gerekliliği duyulmuştur. Yönetmelik taslağını incelediğimizde;

1. 4. Maddede yer alan “Baroların eşit olarak temsili esas alınarak” ifadesi hakkaniyetli olmayıp, baroların üye sayısının gözetilmesi suretiyle kurulun oluşturulması gerekmektedir. Temsilde adalet gereği bunun yapılması zorunluluktur. Ayrıca aynı yönetmeliğin 10. Maddesinin a) bendinde “Toplam üye avukat sayısı” hesaplamada dikkate alınırken, “Kurulda Temsil” konusunda farklı bir perspektif içerisinde olmak yönetmeliğin ruhuna da aykırılık teşkil edecektir.

2. Yine aynı maddede “Barolar arasında eşit dağıtılmak şartıyla en fazla 50 (elli) avukat görevlendirilebilir.” cümlesi de gerçeklikle bağdaşmamaktadır. Bu haliyle bir baro 25 kişi görevlendirecektir. Sincan/Yenimahalle ve Sıhhiye adliyesinde olmak üzere 3 ayrı yerde nöbet sistemi var iken ve hatta bu ilçelerin sayısı artırılmalı iken 50 sayısı ile düzenli bir değişimi sağlamak olanaksız olacaktır. Yine temsilde adalet gereği mevcut üye sayısının da baro üye sayıları gözetilerek orantılanması gerekmektedir.

3. “Eşitlik halinde başkanın oyu çift sayılır.” İki baro arasında eşit olan üye sayıları nedeniyle karar alma mekanizması o dönem kim başkan ise onun lehine olması sonucunu doğurur ki; her ay başka bir ruha sahip adli yardım uygulamaları görebilmemize, bu da dolayısıyla vatandaşın adalete erişim hakkının engellemesine dahi yol açabilir.

4. Bilindiği üzere bazı barolarda adli yardım ücretleri gecikmeli olarak ödenmektedir. Ankara Barosunda hâlihazırda Temmuz 2019 ve devamı ücretleri ödenmemiştir.

- Ödeneklerin iki veya daha fazla baro olan illerde barolara nasıl dağıtılacağı,

- Her baronun kendi üyesine mi ücret ödeyeceği(Belirleme değil, ödeme),

- İki veya daha fazla baro olan illerde tüm ilin görevlendirmesi bir liste mi yoksa baro sayısı kadar liste mi yapılarak ücret ödeneceği hususu netlik kazanmamıştır.

Yeni kurulan baroların kendi üyelerine ücret ödemesi halinde bir nolu baroların avukatlara ücret ödeme süresi ile yeni kurulan baroların ücret ödeme süresi arasında ciddi bir farklılık olacağı açıktır. Aynı il içinde görev alan avukatların ücretine kavuşma süresinde yönetmelik eliyle eşitsizlik yaratılacaktır. Görevlendirme listesi tek iken ücret listesi iki veya daha fazla olmamalıdır. Görevlendirme tarihi ile ücretlerin ödenme tarihi arasındaki süre açısından aynı ildeki barolara göre farklılık olmaması için yukarıda değinilen hususların düzenlenmesi uygun olacaktır.

Ötesinde; “Adli Yardım Parasının Barolara Dağıtımı” başlıklı 10. Madde; özellikle büyükşehirlere para dağıtımında adaletsizlik yaratan bir formül iken şimdi çoklu baro nedeniyle getirilen düzenleme bunu daha da derinleştirecektir. Formülün büyükşehirlerde, yüksek kira ve giderler sebebiyle genç avukatlar düşünülerek günün koşullarına ihtiyaç verecek şekilde düzenlenmesi zaruriyeti bulunmaktadır. 30.10.2020

Avukat Hakları Grubu