AVUKATLAR İÇİN SOSYAL MEDYA ETİK REHBERİ

Dr. Mehmet Bedii Kaya’nın çeşitli ülkelerdeki baroların etik rehberleri çevirilerinden yararlanarak, Av. Dr. Dilek Şahinci tarafından hazırlanan ve aşağıda taslak metni sunulan etik rehber, avukatlar için tavsiye niteliğinde olup yol gösterici ilkelerden oluşmaktadır. Taslak metin, bu aşamaya gelinceye kadar onlarca avukattan görüş ve eleştiri toplandı.

Avukat Hakları Grubu, taslak metni daha da geliştirmek adına avukat kamuoyunun tartışmasına açtı. Nihai metin oluştuğunda, Avukatlar için Sosyal Medya Etik Rehberi yayımlanmak üzere İstanbul Barosu, Ankara Barosu, İzmir Barosu ve Samsun Barosu’na bilgi verilerek Türkiye Barolar Birliği ile paylaşılacak.

İşte o taslak metin;

AVUKATLAR İÇİN SOSYAL MEDYA ETİK REHBERİ

Dijitalleşmeyle birlikte bilgiye ulaşma hızı artmış, coğrafi sınırlar ortadan kalkmıştır. Bugün artık her birey dünyanın herhangi bir yeri ile sürekli iletişim halindedir. Bu durum, küreselleşmenin en kapsamlı versiyonudur. Özellikle son yıllarda yakınsama kavramıyla birlikte mobil olarak internete ulaşımın sağlanması, bireylerin dijital dünya ile bağlarının daha da güçlenmesine sebebiyet vermiştir. Devamlı şekilde gelişen internet ortamı sosyal medya platformlarını doğurmuş, gerçek yaşamla bütünleşik hale gelen bu platformlar ise artık dijital küresel dünyada günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Sosyal medya kullanımı; içerik üretmeyi, paylaşmayı, iletmeyi, ağ oluşturmayı ve bu yollarla tanıtım yapmayı da içermektedir. Her birey gibi avukatlar da sosyal medya içerisinde yer almakta, hem şahsi hem de mesleki amaçlı olarak bu mecraları kullanmaktadırlar.

Yapısı gereği sosyal medya, fark edilmek, beğenilmek ve etkileşim sağlamak üzerine kurulu olduğundan bir çeşit sosyal rekabet doğurmaktadır. Bu sosyal rekabet ortamı ise hukuki ve etik çeşitli sorunları beraberinde getirmektedir. Bu nedenle sosyal medya kullanımlarında avukatlar, sahip oldukları ifade hürriyeti yanında, yargının savunma ayağını ve mesleğini de temsil ettiğini göz ardı etmemelidirler. 

Meslek kuralları ve etik ilkeler çerçevesinde hazırlanan aşağıdaki rehber, avukatlar için tavsiye niteliğinde olup yol gösterici ilkelerden oluşmaktadır. Unutulmamalıdır ki; bu ilkeler oluşacak yeni şartlar uyarınca her zaman geliştirilmeye açıktır. 

Avukatlar;

1. Sosyal medya kullanımlarında yasal zorunluluklara, mesleki ve etik kurallara uymakla yükümlü olduklarının bilinci ile hareket ederler.

2. Paylaşımlarında toplum nezdinde mesleğe duyulan güven ve itimat duygusunu zedeleyebilecek davranışlarda bulunmaktan kaçınırlar.

3. Toplum içindeyken yapmayı veya söylemeyi uygun bulmadıklarını sosyal medyada da paylaşmaktan kaçınırlar.

4. Sosyal medya vasıtasıyla meslektaşları, müvekkilleri, yargının diğer unsurları ve mesleğin ifası sırasında temas edebilecekleri üçüncü kişilerle iletişime girebileceklerinin farkındalığı ile bu durumun yaratabileceği muhtemel sonuçları dikkate alır ve buna uygun davranırlar. 

5. Avukat kimliği ile oluşturdukları sosyal medya hesaplarında yaptıkları tüm paylaşımlarda mesleğin onurunu koruma bilinci ile hareket ederler.

6. Sosyal medyada oluşturdukları anonim hesapları mesleki amaçlı kullanmaları halinde bu hesaplardan yaptıkları paylaşımların da etik ve mesleki kurallara uygun olmasını sağlarlar.

7. Sosyal medya üzerinden yaptıkları paylaşımlarda ırk, dil, etnik köken, inanç, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, yaş, fiziki görünüm ve engellilik konularında ayrımcılığa yönelik mesajlar vermezler.

8. Dahil oldukları veya kullanmayı düşündükleri sosyal medya araçlarının hedef kitlesini ve amacını dikkate alarak ilgili platformların uygunluğunu gözetirler ve mesleki anlamdaki paylaşımlarını amacına en uygun platformda yapmaya dikkat ederler.

9. Meslek gereği edindikleri bilgilerin gizli kalması gerektiğini bilerek bu konuda toplum nezdinde mesleğe duyulan güveni zedeleyecek sosyal medya paylaşımlarından kaçınırlar, avukat-müvekkil gizliliğini sağlamakla yükümlü olduklarının farkındadırlar.

10. Yürütülen iş ile ilgili bilgi ve belgelerin sosyal medya üzerinden müvekkillerine veya danışanlarına gönderilmesinin uygun olmadığının bilincindedirler. 

11. Sosyal medya araçlarının gizlilik/güvenlik politikalarının farklılık gösterebileceği ve sosyal medya araçlarıyla doğrudan mesaj ve benzeri şekillerde kurulan bağlantıların üçüncü kişiler tarafından erişilebileceğini dikkate alarak, müvekkillerinin izni veya talebi dahi olsa  avukat – müvekkil gizliliğini korumak üzere doğrudan mesaj ve benzeri bağlantılardan kaçınırlar.

12. Sosyal medya araçları ile coğrafi konum bilgisi verdikleri taktirde bu coğrafi etiketlemenin müvekkillerinin gizliliğini ihlal sonucunu doğurabileceğini, müvekkilleriyle yaptıkları görüşme esnasında ya da müvekkilleri adına üstlendikleri işleri yaparken sosyal medya araçlarıyla zamansal ve coğrafi olarak yerlerini bildirmelerinin müvekkilleri tarafından istenmeyebileceğini dikkate alarak hareket ederler.

13. Coğrafi konum, adres bilgisi veya fotoğraf paylaşımlarının kendileri, müvekkilleri ve meslektaşlarının güvenliğini tehlikeye düşürebilecek nitelikte olmasından kaçınırlar.

14. Paylaşımlarında müvekkilleri ve üçüncü kişilerin kişisel verilerinin, ilgili kişilerin izni veya rızası olmaksızın kullanılmaması gerektiğinin bilincindedirler.

15. Sosyal medya üzerinden müvekkilleri adına yaptıkları paylaşımların meslek kurallarına uygun olmasına dikkat ederler.

16. Paylaşımlarında özel hayatın gizliliği uyarınca üçüncü kişilere ait görselleri veya bilgileri rızaları olmaksızın paylaşmaz ve etiketlemezler.

17. Sosyal medya kullanımlarında kendileri ve mesleki çalışmaları hakkında verdikleri tüm bilgilerin doğruluk ve dürüstlük ilkesine uygun olmasını sağlarlar.

18. Sosyal medya araçları vasıtasıyla mesleklerine yönelik yaptıkları tanıtım faaliyetlerine dair paylaşımların tabi oldukları mevzuat hükümlerine uygun olmasına dikkat ederler.

19. Sosyal medya kullanımlarında, ticari reklam sayılabilecek paylaşımlardan ve kendilerine iş sağlama amacı taşıyan davranışlardan uzak dururlar. Bunlarla sınırlı olmamak üzere aşağıda belirtilen paylaşım şekilleri ve benzerlerinin iş sağlama ve ticari reklam niteliği taşıdığını bilir ve bu türden paylaşımlar yapmazlar.

- Sponsorlu reklam paylaşımı

- Meslektaşlarından farklı ve üstün nitelikleri olduğu iddiası içeren “en iyi”, “en başarılı” ve benzeri ifadelerin kullanımı 

- Aynı nitelikteki işi meslektaşlarından daha farklı ve daha çabuk yaptığı izlenimi doğuran paylaşımlar

- Meslektaşları ile olumlu ya da olumsuz karşılaştırma içeren ifadeler

- Meslektaşlarından daha fazla işi olduğu, daha fazla çalıştığı izlenimi yaratacak paylaşımlar 

- Toplum tarafından ilgi gören davalara ilişkin, ücretsiz avukatlık hizmeti verildiğine ya da verileceğine dair paylaşımlar

- Sosyal medya üzerinden meslektaşlarını kötüleyici, küçümseyici, itibarını zedeleyici ve bu şekilde haksız rekabete yol açacak paylaşımlar

20. Sosyal medya üzerinden meslektaşlarının mesleki yetkinliklerini ve saygınlıklarını tartışmaya açmazlar.

21. Müvekkilleri ya da üçüncü kişiler tarafından sosyal medya üzerinden meslek ve reklam kurallarına aykırı olacak şekilde kendisine yöneltilen övgü, iltifat veya yüceltme anlamı taşıyan paylaşımları mümkün olabildikçe denetler ve kaldırılması için çaba harcarlar.

22. Hukuki konularda bilgilendirme amaçlı paylaşımlar yaparken bu paylaşımların hukuki danışmanlık mahiyetinde olmamasına ve avukat-müvekkil ilişkisi doğurmamasına dikkat ederler.

23. Paylaşımlarında verdikleri hukuki bilgilerin doğru, güncel ve bağlamına uygun olduğunu kontrol ederler.