İstanbul Barosu Denizcilik ve Deniz Hukuku Komisyonunca düzenlenen “Deniz Ticaret Hukukunun Güncel Sorunları” konulu panel dizisinin ilki 20 Mart 2010 Cumartesi günü saat 9.30 – 17.00 arasında Beykent Üniversitesi Taksim Yerleşkesindeki Âdem Çelik Amfisinde yapıldı. Panelde, Deniz Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümündeki Sorunlar ve Konteyner Taşımacılığında Güncel Sorunlar ele alındı.
 
Panelin açılışında konuşan İstanbul Barosu Başkanı Av. Muammer Aydın, üç yanı denizlerle çevrili ülkemizde denizciliğimiz ve deniz hukuku alanına yeterli ilginin gösterilmediğini, bu nedenle birçok sorun yaşandığını belirterek Baro olarak denizcilik ve deniz hukuku konusuna büyük önem verdiklerini bildirdi.

Avukatlık Kanununda avukatların bir dalda uzmanlaşması gibi bir düzenlemenin yer almadığını, ancak avukatlık mesleği açısından bir alanda uzmanlaşmanın gereği ve önemini kavradıklarını belirten Aydın,  “Avrupa ve Anglo - Amerikan hukuk sistemine benzer biçimde bir alanda uzmanlaşma yoluna giden meslektaşlarımızın, gerek mesleki etkinliklerinin gerekse de hukuk devletine sunacakları katkının daha üst düzeyde çalışmalar olacağına inanıyoruz” dedi.

Türk Ticaret Yasasının deniz hukukuna ilişkin düzenlemelerde ufak tefek değişikliklerin dışında büyük, yenilikçi ve önemli değişiklikler yapılmadığını hatırlatan Aydın, denizciliğimizin uluslararası mevzuata uyumdan uzak olduğunu, Türk denizcileri ve deniz hukukçularının ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabildiklerini bildirdi.

Maliyetli olmasına karşın kısa sürede tamamlanan bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olan Tahkimin özellikle deniz ticareti alanındaki hukuki sorunların çözümünde kullanılan yaygın bir kurum olduğunu kaydeden Muammer Aydın, “Uyuşmazlık nedeniyle bir geminin birkaç gün dahi olsa seferinin aksayabilecek olması, bu süreyle ve ihtilafın değeriyle kısıtlanamayacak ölçüde zarara neden olabilir. Bu yüzden, kısa sürede sonuca ulaşabilen tahkim kurumu, deniz ticareti uyuşmazlıklarında öncelikle başvurulan bir yöntem haline gelmiştir” dedi.

Konuşmasında konteyner taşımacılığına da dikkat çeken Muammer Aydın, 70’li yılların sonunda konteyner taşımacılığının ciddi bir Pazar haline geldiğini, bu tür taşımacılığının güncel sorunlarının çözüme kavuşturulmasının gerek deniz hukukçuları, gerek bu ticaretten geçimini sağlayan gemi adamları, gerekse deniz ticaretiyle meşgul olan girişimciler açısından büyük önem taşıdığını sözlerine ekledi.

Açılışta konuşan Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Güzin Üçışık, tahkim kurumunun iç hukukun bir parçası haline getirilmesi ile Türkiye’nin dünyada meydana gelen gelişmelere ayak uydurabilmiş olmasına rağmen ne yazık ki uygulamada aynı başarının sağlanamadığını söyledi.


Milletlerarası ticari ilişkilerden doğan anlaşmazlıklar birden fazla hukuk düzeni ile irtibatlı olmayı gerektirdiğinden, tahkim kurumunun, söz konusu uyuşmazlıkların çözümüne devlet yargısı dışında bir alternatif getirdiğini belirten Üçışık, Türkiye'de tahkim yoluna başvurulmasının yaygınlaşmaya başladığını, ancak buna paralel olarak da tahkim uygulamasına ilişkin sorunların ortaya çıktığını bildirdi.
 

Deniz ticaretinde özel bir taşıma şekli olan Konteyner Taşımacılığı'nın büyük önem taşıdığını kaydeden Üçışık, “Konteyner Taşımacılığı hem ucuz ve güvenli hem de hızlı olmasına bağlı olarak taşımacılık bakımından büyük bir paya sahiptir ve bu durum konteyner taşımacılığına dünyada verilen değerin bir göstergesidir” dedi.

 

İstanbul Barosu Denizcilik ve Deniz Hukuku Komisyonu Başkanı Av. Dr. Hacı Kara da açılışta yaptığı konuşmada, Türkiye’deki yargının durumu, Tahkim ve buna dayalı uluslararası sözleşmeler ile konteyner taşımacılığı hakkında dokümanter bilgi verdi.


İki oturum halinde gerçekleştirilecek panelin ilk oturumunu Prof. Dr. Sezer Ilgın yönetti. Bu oturumda Doç. Dr. Kerim Atamer, “Konşimentodan Navlun Sözleşmesine Atıf ve Tahkim Şartı”

Av. Erol Ertan, “Tahkim Uygulamasına İlişkin Sorunlar”,  Doç. Dr. Pınar Akan ise “Yargıtay Kararları Işığında Tahkim Uygulaması” konulu bildirdiler sundular. 

 

Panelin ikinci oturumunu yöneten İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dr. Selçuk Demirbulak, konteyner taşımacılığının deniz yoluyla yük taşınmasını kökünden değiştirdiğini, 60 yıldır dünya genelinde dökme yük olmayan kargonun %90'nın deniz yoluyla konteyner içinde taşındığını ve bunun dünya ticaretinde ne kadar önemli bir yer tuttuğunun görüldüğünü söyledi. 

 

“Yaygınlaşmanın bu kadar kısa bir zamanda meydana gelmesinde en önemli faktörler konteyner taşımacılığının yük taşımasını standartlaştırması, birimleştirmesi, kolay takip edilebilir ve sayılabilir hale getirmesi ve daha önemlisi gemilerin limanda handling için beklediği süreyi önemli ölçüde azaltmasıdır” diyen Demirbulak, bu bağlamda handling masrafları ve zamandan tasarruf, dökme yük taşımacılığına göre daha maliyetli olan bunker masrafları bile konteryner taşımacılığının tercih edilmesine engel olamadığını anlattı.


Bütün avantajlarına rağmen konteynerler ile yapılan deniz taşımacılığının dezavantajlarının da bulunduğunu kaydeden Demirulak, bu alanda yasal düzenlemelere ihtiyaç bulunduğunu ve bu düzenlemeleri uygulayacak görevlilerin de eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi gerektiğini bildirdi. 


Demirbulak, kargo konteynerleri ile yapılan taşımacılıkta gerek hukuki gerek cezai sorumlulukların, diğer deniz taşımacılığı türlerinden farklı bir biçimde değerlendirilmesi, taşıyanın sorumluluğunu üstlendiği asıl değer olan yükün gerçekte ne olduğu değil yükleyici tarafından ne olarak beyan edildiğinin açıklığa kavuşturulması, konteynerlerin mal olarak değil bir taşıma aracı olarak değerlendirilmesi gerektiğini hatırlattı ve buna benzer sorunların çözümünde Bakanlık, Müsteşarlık ve Merkezi Müdürlükler kadar, hukukçulara da görev düştüğünü sözlerine ekledi.


Panelin ikinci oturumunda söz alan Av. Nilgün Yamaner, “Uygulamada konteyner taşımacılığı” Doç. Dr. Zehra Şeker Öğüz, “Konteyner İşgaliye Ücretinde Gönderilenin Sorumlu Olmasına İlişkin Problemler” ve Deniz Ticaret Odası Liman İşletmeleri Meslek Komitesi Başkanı Altan Köseoğlu “Konteyner ve konteyner taşımacığılında sorunlar” konulu bildiriler sundular.


Soru ve cevap bölümlerinden sonra 1. Oturum konuşmacılarına Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Güzin Üçışık, 2. Oturum konuşmacılarına ise İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dr. Selçuk Demirbulak tarafından birer Teşekkür Belgesi sunuldu.


istanbulbarosu.org.tr