Zaman'ın gündeme getirdiği problemin çözülmesi gerektiğini belirten hukukçular, geciken adaletin kimseyi memnun etmediğini ifade ediyor. Marmara Üniversitesi'nden ceza hukukçusu Doç. Dr. Caner Yenidünya, "Yargıtay'daki dosya yükünün azaltılması için istinaf (bölge adliye mahkemesi) mahkemeleri kurulmalı." diyor. Yenidünya, böylece yargılama hızının artacağını ve adaletin tecellisinin çabuklaşacağını vurguluyor.

Zaman'ın dün 'Cezadan kaçarken Yargıtay'a tutuldular' başlığıyla verdiği haber kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Yüksek yargıdaki iş yüküne dikkat çekilen haberde, temyizi yıllarca süren davaların insanları nasıl mağdur ettiği örneklerle anlatılıyordu. Buna göre, hapis cezası alan mahkum temyize gidiyor, ancak Yargıtay'dan bir türlü sonuç çıkmıyordu. Ceza süresi bitmesine rağmen, temyizi sonuçlanmadığı için onlarca mahkumun tutukluluk hali devam ediyordu. Söz konusu trajikomik duruma gerekçe olarak Yargıtay'ın iş yükü gösteriliyor. Fakat, aynı Yargıtay'ın başka konularda verdiği jet kararlar da yok değil.

Mevcut durum hukukçuların da tepkisini çekiyor. Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku Doç. Dr Caner Yenidünya, Yargıtay'daki dosya yükünün azaltılması için istinaf (bölge adliye mahkemesi) mahkemelerinin kurulması gerektiğini anlatıyor. Polis Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Şafak ise yasal olarak kurulan istinaf mahkemelerinin halen çalışmaya başlamadıklarını belirtiyor. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk da hakaret ve telif gibi davaların Yargıtay'a gitmesi yerine istinaf mahkemelerinde çözülmesiyle yargı yükünün hafifleyeceğini aktarıyor.

Yargıtay'daki daire sayısı artırılmalı

Marmara Üniversitesi Ceza Hukuku Doç. Dr Caner Yenidünya: "Ceza Muhakeme Kanunu'nda bulunan istinaf mahkemelerinin hayata geçirilmesi yargının dosya yükünü hafifletmesi açısından önemli. Bu mahkemeler için yasalarda hüküm var. Ancak henüz faaliyete geçmedi. Birinci derece mahkeme ile Yargıtay arasında konuma sahip olacak istinaf mahkemeleri sayesinde davalar yüksek mahkemeye gitmeden ara bir kurumda tekrar ele alınacak. Bu sayede Yargıtay sadece usul açısından dosyaları değerlendirmekle yükümlü olacak. Yargıtay'ın dosya yükünü hafifletip kararların hızlı bir şekilde alınmasını sağlayacak bir uygulamada daire sayısının artırılması. Mevcut daire ve hâkim sayısı ile Yargıtay birinci dereceden gelen dosyalara yetişemiyor. Bugün Yargıtay'da 1 milyona yakın dosya bulunuyor. Bu davaların bir kısmı zamanaşımına uğrayıp düşüyor. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ndeki hükümlerden birisi adil yargılanmadır. Adil yargılanma için de hızlı yargılanma gerekiyor. İstinaf mahkemelerinin bir an önce faaliyete geçmesi ve Yargıtay'daki daire sayısının artırılması yargılama süresinin kısalması için önemli adımlar atılmasını sağlayacaktır."

Binaları bile hazır ama mahkeme yok

Polis Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Şafak: "Yargı yükünün hafiflemesi için istinaf mahkemelerinin acilen faaliyete geçmesi lazım. Bazı illerde bu mahkemelerin binaları dahi inşa edilmiş durumda. Ancak halen çalışmaya başladı. Yargıtay ile ilk derece mahkemeleri arasına kurulacak istinaf mahkemeleri Yargıtay'a gidecek dosyaları azaltacak. Bu sayede hem Yargıtay'ın yükü hafifleyecek hem de yargılama hızlanacak. Türkiye'de 1980 öncesinde idari davalar yalnızca Danıştay'da görülürdü. Ancak bugün birçok ilde Bölge İdare Mahkemeleri kuruldu ve yargılama süresi kısaldı. Bir an önce istinaf mahkemeleri personelleri temin edilip faaliyete geçmeli."

Hakaret davaları bile Yargıtay'da görülüyor

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk: "Yargıtay'ın iş yükünün hafifletilmesi için İstinaf Mahkemeleri'nin acilen faaliyete geçirilmesi gerekiyor. Temyizde bekleyen dosyalar sebebiyle birçok mağduriyet yaşanıyor. Basit bir hakaret yahut telif hakkı davası bile Yargıtay'a giderek yıllarca temyizde bekliyor. Kurulacak ara derece mahkemesi, bu tür basit davaların son tetkik mercii yapılarak Yargıtay bu dosyalardan kurtarılabilir. Yıllara göre ceza davaları sürekli artıyor, buna karşın Yargıtay'daki daire sayısı ise sabit kalıyor. Yargıtay'daki yargıç ve daire sayısı da davaların hızlı bir şekilde sonuçlanması için artırılmalı."




Zaman