Hazine ve Maliye Bakanlığından:

SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERE UYUM PROGRAMI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 16/9/2008 tarihli ve 26999 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.

“a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,”

“j) Finansal grup: Merkezi Türkiye’de ya da yurt dışında bulunan bir ana kuruluşa bağlı veya bu kuruluşun kontrolünde bulunan Türkiye’de yerleşik finansal kuruluşlar ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekil ve benzeri bağlı birimlerinden oluşan grubu,”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğe 3 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Finansal grubun mahiyeti

MADDE 3/A – (1) Bir ana kuruluş tarafından bir finansal kuruluşun; sermayesinin, asgari yüzde elli birine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olunması veya bu çoğunluğa sahip olunmamakla birlikte imtiyazlı hisselerin elde bulundurulması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunulması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulması, finansal kuruluşun ana kuruluşa bağlı veya ana kuruluşun kontrolünde bulunduğunu gösterir.

(2) Birinci fıkraya göre, merkezi Türkiye’de ya da yurt dışında bulunan bir ana kuruluşa bağlı olan veya ana kuruluşun kontrolünde bulunan Türkiye’de yerleşik finansal kuruluşlar ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekil ve benzeri bağlı birimleri, finansal grubu oluşturur. Ana kuruluşun finansal kuruluş olması halinde kendisi, aksi halde ana kuruluşa bağlı veya bu kuruluşun kontrolünde olan finansal kuruluşlardan biri ana finansal kuruluş olarak belirlenir.

(3) Finansal grubun ana kuruluşu ile finansal grubu oluşturan ana finansal kuruluşun ve diğer finansal kuruluşların merkezlerine ait unvan, pay sahipliği ve kontrol durumu ile iletişim bilgileri ana finansal kuruluş tarafından, finansal grubun oluşumuna ilişkin koşulların gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Başkanlığa bildirilir. Başkanlık ikinci fıkraya göre belirlenen ve Başkanlığa bildirilen ana finansal kuruluş yerine, grupta yer alan bir başka finansal kuruluşu ana finansal kuruluş olarak belirleyebilir.

(4) Finansal gruba daha sonra katılan veya gruptan çıkan finansal kuruluşlar olması halinde bu durum, değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren otuz gün içinde Başkanlığa bildirilir.

(5) Türkiye Varlık Fonu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi finansal kuruluşlarda ortaklığı bulunan kamusal niteliği haiz kurum ve kuruluşlar, finansal grup oluşumu bakımından ana kuruluş olarak değerlendirilmez. Finansal grubun oluşumunda; yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların bünyesindeki finansal kuruluşlar, bağlılık ve kontrol ilişkisi içinde olduğu kuruluşlar bakımından ayrı ayrı değerlendirilir.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “Genel Müdürlüğü” ibaresi “Anonim Şirketi” olarak değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiş, aynı maddeye birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiş, aynı maddenin mevcut ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“d) Kambiyo mevzuatında belirtilen A grubu yetkili müesseseler,

e) Finansman, faktoring ve finansal kiralama şirketleri,

f) Portföy yönetim şirketleri,

g) Kıymetli madenler aracı kuruluşları,

ğ) Elektronik para kuruluşları,

h) Ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar hariç),”

“(2) Finansal grup, grup seviyesinde bir uyum programı oluşturur. Bu durum, gruba bağlı her bir finansal kuruluşun grup seviyesinde belirlenen standart ve politikaları gözeterek ayrı bir uyum programı oluşturma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.”

“İlgili ülke mevzuatının uyum programı kapsamındaki tedbirlerin uygulanmasına izin vermemesi halinde durum Başkanlığa bildirilir ve ilave tedbirler alınır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) Finansal grubun uyum programı, birinci fıkrada belirtilen tedbirlerin yanı sıra müşterinin tanınmasına, hesap ve işlemlere ilişkin bilgilerin grup içinde güvenli bir şekilde paylaşımına ilişkin politika ve prosedürlerin oluşturulmasına dair tedbirleri de içerir. Gruba bağlı finansal kuruluşların uyum programları da finansal grubun uyum programı gözetilerek hazırlanır ve uygulanır.”

“(4) Uyum programı kapsamında birinci ve üçüncü fıkralarda yer alan tedbirler asgari iki yılda bir gözden geçirilerek, gerekli güncellemeler yapılır.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş, ikinci fıkrasında yer alan “uyum görevlisi” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve uyum görevlisi yardımcısı” ibaresi eklenmiş ve üçüncü fıkrasında yer alan “tamamını,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Türkiye’de mukim” ibaresi eklenmiştir.

“Uyum programının finansal grup seviyesinde yürütülmesinin gözetiminden ise nihai olarak ana finansal kuruluşun yönetim kurulu sorumludur.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Kurum politikası asgari düzeyde; risk yönetimi, izleme ve kontrol, eğitim ve iç denetim politikalarını, finansal gruplarda ise ayrıca grup içi bilgi paylaşımına ilişkin politikaları içerir.”

“Kurum politikasının oluşturulmasında ulusal risk değerlendirmesi kapsamında belirlenen hususlar da dikkate alınır.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “nezdindeki,” ibaresinden sonra gelmek üzere “finansal grupta grup nezdindeki,” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(3) Yükümlüler faaliyet izninin alınmasını müteakip, uyum görevlisinin atandığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde kurum politikasını oluşturur. Finansal grup ise, uyum görevlisinin atandığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde kurum politikası oluşturur. Kurum politikası aynı süre içinde yönetim kurulu tarafından onaylanır.”

“(4) Yükümlüler ve finansal grup, ilgili personelini kurum politikaları hakkında bilgilendirir.

(5) Kurum politikasının Başkanlık veya denetim elemanlarınca talep edildiğinde ibrazı zorunludur.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Kurum politikası taahhüt formu

MADDE 10 – (1) Kurum politikasına ilişkin Ek-1/A ve Ek-1/B’de yer alan taahhüt formları yönetim kurulu veya yetkisini devrettiği yönetim kurulu üye veya üyeleri tarafından imzalanarak, kurum politikasının onay tarihinden itibaren otuz gün içinde Başkanlığa gönderilir.

(2) Kurum politikasının değişmesi halinde otuz gün içinde Ek-1/A ve Ek-1/B’de yer alan taahhüt formları yeniden düzenlenerek Başkanlığa gönderilir.

(3) Başkanlık kurum politikalarına ilişkin taahhüt formlarının içeriğini değiştirmeye yetkilidir. Taahhüt formlarında yapılan değişiklikler Başkanlığın resmi internet sitesi vasıtasıyla duyurulur.”

MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “sağlanması” ibaresinden sonra gelmek üzere “, risklerin azaltılması için gerekli tedbirlerin alınması” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Uyum görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısı atanması

MADDE 16 – (1) Yükümlüler, faaliyet izninin alınmasını müteakip otuz gün içinde uyum programının yürütülmesi amacıyla uyum görevlisi atarlar.

(2) Uyum görevlisi, yönetim kuruluna veya yönetim kurulunun yetkisini devrettiği bir veya birden fazla üyeye bağlı olacak şekilde, münhasıran kurum personeli olarak atanır. Uyum görevlisinin uhdesinde satış ve pazarlamayla ilgili olmamak şartıyla, uyum programının yürütülmesini aksatmayacak diğer görevler bulunabilir.

(3) Yükümlüler, uyum programının yürütülmesi amacıyla uyum görevlisi için aranan şartları ve nitelikleri taşıyan bir uyum görevlisi yardımcısı atarlar. Uyum görevlisi yardımcısı, uyum görevlisine bağlı olacak şekilde münhasıran kurum personeli olarak atanır. Uyum görevlisi yardımcısı, uyum görevlisiyle aynı süre ve usulde atanır.

(4) Uyum görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısına ilişkin Ek-2’de yer alan taahhüt formu yönetim kurulu veya yetkisini devrettiği yönetim kurulu üye veya üyeleri tarafından imzalanarak, atanma tarihinden itibaren en geç on gün içerisinde Başkanlığa gönderilir.

(5) Uyum görevlisi, 19 uncu madde kapsamındaki görev ve yetkilerinin bir kısmını veya tamamını, açık bir şekilde ve yazılı olarak uyum görevlisi yardımcısına devredebilir. Söz konusu görev ve yetki devrinin yapılması, uyum görevlisinin bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

(6) Başkanlık uyum görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısına ilişkin taahhüt formunun içeriğini değiştirmeye yetkilidir. Taahhüt formlarında yapılan değişiklikler Başkanlığın resmi internet sitesi vasıtasıyla duyurulur.”

MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Uyum görevlisinin ve uyum görevlisi yardımcısının görevinden ayrılması

MADDE 20 – (1) Uyum görevlisinin veya yardımcısının bu Yönetmelik ile aranan şartları kaybetmesi veya bu şartları haiz olmadığının sonradan anlaşılması veya görevinden ayrılması halinde, durum yükümlü tarafından ayrılış tarihinden itibaren on gün içinde Başkanlığa yazılı olarak bildirilir ve 16 ncı madde hükümlerine göre yeni atama ayrılış tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapılır. Atamaya ilişkin Ek-2’de yer alan taahhüt formu yönetim kurulu veya yetkisini devrettiği yönetim kurulu üye veya üyeleri tarafından imzalanarak, atanma tarihinden itibaren on gün içinde Başkanlığa gönderilir.

(2) Uyum görevlisi birinci fıkra kapsamında yeniden atanana kadar, yerine uyum görevlisi yardımcısı vekalet eder.”

MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğe 20 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

Finansal grup uyum görevlisi atanması ve uyum birimi

MADDE 20/A – (1) Finansal grup, grup seviyesinde uyum programının yürütülmesi amacıyla ana finansal kuruluşun uyum görevlisini, finansal grup uyum görevlisi olarak belirler. Ana finansal kuruluşun uyum görevlisi yardımcısı ise finansal grup uyum görevlisi yardımcısı olarak belirlenir. Finansal grup uyum görevlisi ve yardımcısı, ana finansal kuruluşun yönetim kuruluna veya yönetim kurulunun yetkisini devrettiği bir veya birden fazla üyeye bağlı olacak şekilde atanır ve atamaya ilişkin olarak 16 ncı maddenin üç ila beşinci fıkraları uygulanır.

(2) Finansal grup uyum görevlisinin görev ve sorumlulukları şunlardır:

a) Finansal grubun Kanun ve Kanun uyarınca çıkarılan düzenlemelere grup seviyesinde uyumunu sağlamak amacıyla gerekli çalışmaları yapmak ve Başkanlıkla gerekli iletişim ve koordinasyonu sağlamak.

b) Finansal grubun politika ve prosedürlerini oluşturmak ve grubun politikalarını yönetim kurulunun onayına sunmak.

c) Finansal grubun risk yönetimi politikasını oluşturmak, risk yönetimi faaliyetlerini yürütmek.

ç) Finansal grubun izleme ve kontrol politikalarını oluşturmak ve buna ilişkin faaliyetleri yürütmek.

d) Risk yönetimi, izleme ve kontrol faaliyetleri sonucunda riskli olduğu değerlendirilen hususları grup bünyesindeki ilgili finansal kuruluşla paylaşmak.

e) Finansal grubun bilgi paylaşım politikasını oluşturmak ve bu bilgilerin grup içinde güvenli bir şekilde paylaşımına ilişkin gerekli tedbirleri almak.

f) Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik olarak gruba bağlı finansal kuruluşların eğitim programına ilişkin çalışmaları koordine etmek ve eğitim programlarının etkin bir şekilde uygulanmasını gözetmek.

(3) Ana finansal kuruluşun uyum birimi, finansal grubun da uyum birimi olarak faaliyet gösterir. Ana finansal kuruluşun yönetim kurulu, finansal grup uyum görevlisinin bu Yönetmelikle getirilen görev ve sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla grubun finansal büyüklüğü, işlem hacmi, şube ve personel sayısı ya da karşılaşabileceği risklerin yüksekliği gibi unsurları göz önünde bulundurarak uyum birimine yeterli personel ve kaynak tahsisi yapılmasını sağlar.

Finansal grup içi bilgi paylaşımı

MADDE 20/B – (1) Gruba bağlı kuruluşlar, uyum programı kapsamındaki tedbirlerin grup seviyesinde alınmasını teminen müşterinin tanınması ile hesap ve işlemlere ilişkin olarak bilgi paylaşımında bulunabilir. Özel kanunlarda yazılı gizlilik hükümleri grup içi bilgi paylaşımında uygulanmaz.

(2) Gruba bağlı kuruluşlarda görev yapanlar birinci fıkra kapsamında öğrendikleri bilgileri ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Bu kapsamda gizli kalması gereken bilgileri ifşa edenler hakkında ilgili kanunlardaki yaptırımlar uygulanır.

(3) Bilgilerin grup içinde güvenli bir şekilde paylaşılması için gereken tedbirlerin alınmasında finansal grup uyum görevlisi ile birlikte ana finansal kuruluşun yönetim kurulu da sorumludur. Söz konusu sorumluluk gruba bağlı finansal kuruluşların uyum görevlileri ile bu kuruluşların yönetim kurulları için de geçerlidir.

(4) Gruba bağlı finansal kuruluşlar, şüpheli işlem bildiriminde bulunulduğuna ilişkin bilgi paylaşımında bulunamazlar.”

MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) Finansal grubun eğitim politikası; asgari olarak finansal grup seviyesinde kurum politikası ve prosedürlerinin oluşturulması, risk yönetimi, izleme ve kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi ile grup içi bilgi paylaşımına ilişkin konuları içerecek şekilde hazırlanır ve eğitim konuları bu kapsamda belirlenir.”

MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “belirli bir” ibaresi “yıllık” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “her” ibaresi “takip eden” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) Uyum programı kapsamındaki yükümlülerin iç denetim faaliyetleri, iç denetim birimleri ya da teftiş kurulu bulunan yükümlülerde bunlar tarafından yerine getirilir. Finansal grubun iç denetimi ana finansal kuruluşun ilgili birimince gerçekleştirilir. Diğer yükümlülerde iç denetim faaliyetleri, yönetim kurulu tarafından yetkilendirilen kişi ya da birim tarafından yerine getirilir. İç denetim faaliyetlerini yürütmek üzere yetkilendirilecek personelin, bağımsız çalışmasını teminen, uyum programı kapsamındaki diğer tedbirlerin yerine getirilmesinde görev ve yetki almamış olması gerekir.”

MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “her” ibaresi “takip eden” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler, finansman ve faktoring şirketleri,” ibaresi “kambiyo mevzuatında belirtilen B grubu yetkili müesseseler,” olarak, “finansal kiralama şirketleri, ödeme kuruluşları, elektronik para kuruluşları, portföy yönetim şirketleri,” ibaresi “varlık yönetim şirketleri, ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar),” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “gözetim,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ulusal risk değerlendirmesi kapsamında belirlenen riskleri de dikkate almak suretiyle risk yönetimi,” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğe 32 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Uyum programı oluşturma veya münhasıran uyum görevlisi atama yükümlülüğü bulunmayan yükümlülerin sorumlulukları

MADDE 32/A – (1) Tedbirler Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k), (n), (s), (ş), (t) ve (u) bentlerinde sayılan yükümlüler, Kanun ve Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik ve tebliğlerle getirilen yükümlülüklere uyumu sağlamak amacıyla eğitim, gözetim, ulusal risk değerlendirmesi kapsamında belirlenen riskleri de dikkate almak suretiyle risklerin belirlenmesi ile risklerin takibi ve azaltılması için izleme ve kontrol çalışmalarını yürütürler ve bu kapsamda gerekli tedbirleri alırlar.”

MADDE 21 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(4) Halihazırda faaliyet izni almış bulunan varlık yönetim şirketleri, 30 uncu maddede yazılı şartları haiz uyum görevlisini 1/6/2021 tarihine kadar atarlar.

(5) Kıymetli maden aracı kuruluşları ile 29 uncu madde uyarınca uyum görevlisi atamış bulunan A grubu yetkili müesseseler, portföy yönetim şirketleri, finansman, faktoring ve finansal kiralama şirketleri, ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar hariç) ve elektronik para kuruluşları 17 nci maddede yazılı şartları haiz uyum görevlisi ve yardımcısını 1/6/2021 tarihine kadar atarlar. Atanacak uyum görevlisi yardımcısı için 17 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen şartlar 1/6/2023 tarihine kadar aranmaz. Bu kuruluşlar uyum programlarını 1/7/2021 tarihine kadar oluşturur.

(6) 16 ncı madde kapsamında halihazırda uyum görevlisi atamış bulunan yükümlüler uyum görevlisi yardımcısını, finansal gruplar ise uyum görevlisi ve yardımcısını 1/6/2021 tarihine kadar atarlar. Atanacak uyum görevlisi yardımcısı için 17 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen şartlar 1/6/2022 tarihine kadar aranmaz.”

MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

Finansal grup bilgileri ile kurum politikasına ilişkin taahhüt formlarının gönderilmesinde süre

GEÇİCİ MADDE 4 – (1) 3/A maddesinin üçüncü fıkrası kapsamındaki bilgiler ana finansal kuruluş tarafından 1/6/2021 tarihine kadar Başkanlığa bildirilir.

(2) 4 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında halihazırda kurum politikası oluşturmuş olan yükümlüler ile geçici 1 inci maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki yükümlüler Ek-1/A’da yer alan taahhüt formlarını, 1/7/2021 tarihine kadar Başkanlığa gönderirler.”

MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğin 34 üncü maddesinin birinci fıkrasında “Maliye Bakanı” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanı” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğe ekte yer alan Ek-1/A, Ek-1/B ve Ek-2 eklenmiştir.

MADDE 25 – Bu Yönetmelik 1/5/2021 tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 26 – Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Ekleri için tıklayınız.