Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri ve ayrıca Vergi Dairesi İşlem Yönergesi hükümlerine göre düzeltici mahiyette Gelir, Kurum, Geçici, KDV ve diğer vergi beyanları verilebilmektedir. Düzeltici vergi beyanları asıl beyanname önceki aşamalarda müddeti içerisinde vergi dairesine verildikten sonra kayıtların incelemesi sonucunda mükelleflerce sonradan elektronik ortamda vergi dairesine yollanmaktadır.

Vergi hukuku uygulamasında, ayrıca yaygın olarak pişmanlıkla beyanname verilmesi de mümkündür. (VUK mad. 371) Koşulların uygun bulunması halinde yasal süresinden sonra pişmanlık talepli beyannamelerin verilmesi mümkündür.

Bu çalışmada vergi incelemesine başlamadan önce veya daha sonra düzeltici mahiyette nasıl beyanname verilebileceği hususları üzerinde durmak istiyoruz. (Bkz: 213 sayılı VUK Genel Tebliği Seri No:368 )

1. Elektronik ortamda yasal süresinden sonra pişmanlık istemli düzeltici beyanname nasıl verilir?

213 sayılı VUK mad. 371 hükümlerine göre vergi incelemesine başlamadan veya idare takdire gitmeden önce pişmanlıkla beyan verilmesi mümkündür. İdare, incelemeye başlamışsa veya takdire dosyaya sevk etmişse bu aşamada pişmanlık istemli beyanname verilmesi mümkün değildir.

2. Yasal süresinden sonra pişmanlık talepsiz normal düzeltici beyanname nasıl verilebilir?

İdare, incelemeye başlamamışsa veya takdire dosyayı sevk etmemişse pişmanlık talepsiz beyanname verilir. Bu beyanname düzeltme istemli olacaktır. Beyannamedeki vergi miktarı tahakkuk ettirilir, tahakkuk fişi düzenlenir, 30 gün vade verilir, verginin ½’ si kadar vergi ziyaı kesilir. ( VUK mad. 344 ) Burada aynı vergi türünde ise vergi ziyaı cezası 1 kat, farklı vergi türünde ise ½ oranında vergi ziyaı cezası kesilir.

3. VUK mad. 371 gereğince Pişmanlıkla beyanda yasal koşullar nelerdir?

1. İdare durumu fark etmeden mükellef tarafından beyanname veya pişmanlık dilekçesi vergi dairesine verilmelidir.

2. Dilekçe verilmeden önce beyanname verilmeme hali bir muhbir veya başka bir kurum tarafından idareye ihbarda bulunmamış olması gerekir.

3. Pişmanlık dilekçesi verildiği tarihte olay ile ilgili herhangi bir vergi incelemesi veya dosyanın takdir komisyonuna sevk edilmemiş olması gerekir.

4. Düzeltme beyannamesinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde verilmesi gerekir.

5. Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak 15 gün içinde ödenmesi gerekir.

4. KDV beyannamelerinde yasal süresinden sonra matrahı arttırıcı veya azaltıcı düzeltme beyanname nasıl verilebilir?

1. Yasal süresinden sonra matrah arttırıcı beyannamelerde düzeltme beyannamesi verilebilir. Ödeme pişmanlık talepsiz ise 30 gün içinde vergi, Gecikme faizi ve ayrıca Vergi Ziyası Cezası tahakkuk ettirilir. Olay, duruma göre incelemeye sevk edilmeyebilir.

2. Yasal süresinden sonra (Vergi incelmesine başlanmadan ve incelemeye başlama tutanağı düzenlenmeden önce) matrah azaltıcı şekilde verilen düzeltmebeyannameleri vergi dairesi tarafından veya vergi inceleme elemanları tarafından indirilecek KDV’ler bağlamında mükellefin defter ve belgeleri üzerinde incelemeye konu edilecektir.

5. BA-BS bildirim formları nasıl düzeltilebilir?

1. Yasal süresi içerisinde verilmiş form BA-BS formları hakkında düzeltme gerekli ise daha sonra bu beyanlar ve bildirimler formun üzerine gerekçesi yazılarak, sisteme girilip düzeltme yapılabilir.

2. Yasal süresinden sonra düzeltici mahiyette verilen form BA-BS’lere 1.560 TL Özel Usulsüzlük Cezası kesilebilir.

3. Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerde bu ceza 560 TL Özel Usulsüzlük Cezası kesilir.

6. Vergi dairesi tarafından problemli faturaların düzeltilmesi için tebliğ edilen ve 15 günlük sürede düzeltilmesi istenen emredici yazılar üzerine nasıl işlem yapılabilir? :

Son yıllarda vergi daireleri tarafından bazı mükelleflere kullandıkları malzeme alım faturaları ile ilgili olarak düzeltme beyannameleri verilmesi istenilmektedir. (26.04.2014 gün ve 28983 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan ve 01.05.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren KDV Genel Uygulama Tebliği’nin IV-E bölümünde özel esaslar düzenlenmiş olup, bu bölümün 3.5 haklarında sahte belge kullanma tespiti bulunanlar ve 4.5 haklarında muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma tespiti bulunanlar başlıklı bölümlerinde, hakların sahte belge veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanılmasına yönelik olumsuz tespitler bulunan mükelleflerin kendi durumlarından haberdar edilerek kendilerine 15 gün içerisinde olumsuzluğu giderebileceklerinin tebliği ve verilen müddet içerisinde işlemin gerçekliğinin bildirilmesi (IV/E-5) bölümündeki izahatlara göre kanıtlayıcı veya ispatı için söz konusu belgede yazılı KDV tutarını indirim hesaplarından tenzili suretiyle beyanlarını düzelten mükelleflerin özel esaslar kapsamına alınmayacağı vurgulanmıştır.)

Kendilerine vergi dairesi tarafından tebliğ edilen yazı kapsamında düzeltme yapan mükellefler özel esaslara alınmamaktadır. Bu gibi durumlarda bir kısım mükellefler düzeltme işlemlerini KDV beyannamesi üzerinde açıklama kısmında “İhtirazi kayıtla …… unvanlı firmadan alışlarımızı düzeltiyoruz. Dava açma hakkımızın saklı tutulmasını talep ederiz” biçiminde şerh düşerek beyanname verebilirler. Bu durumda çıkan tahakkuk fişi ve ayrıca aynı gün düzenlenen ceza ihbarnamesinin 30 gün içerisinde ilgili vergi mahkemesine vergi iptal davasına konu edilmesi gerekecektir. Açılacak davanın yürütmenin durdurulması biçiminde yapılması yararlı olabilecektir.

Sonuç yerine

Vergi mükellefleri tarafından tarh zamanaşımı içerisinde yani 5 yıllık tarh zamanaşımı dahilinde düzeltici mahiyette elektronik ortamda verilmesi gereken beyannamelerde Özel Usulsüzlük Cezası ve ayrıca Vergi Ziyaı Cezasının hangi nispette tarh edileceği, vergi incelemesine başlanılıp/başlanmaması veya takdir komisyonuna sevk edilip edilmediğine göre değişmektedir. Mükellefler nezdinde herhangi bir vergi incelemesine başlanıldıktan veya takdir komisyonuna sevk işlemi yapıldıktan sonra pişmanlık talepli olarak düzeltme beyannamesi verilemez. Ancak vergi incelemesi veya takdir komisyonuna sevk işleminin esasını oluşturan vergi türünün sonradan verilen düzeltme beyannamesinin içeriğini oluşturan vergi türü ile aynı olması halinde kesilecek vergi ziyaı cezası bir kat; farklı olması halinde ise %50 oranında uygulanacaktır.