Türkiye'de demokrasinin ve çok partili hayatın vazgeçilmez unsuru olan Cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimler Yüksek Seçim Kurulu tarafından düzenleniyor. Seçim sonuçları ile ilgili en üst mahkeme olan Yüksek Seçim Kurulu'nun kararları kesinlik taşıyor ve YSK'nın aldığı son karara itiraz hakkı bulunmuyor.
Her seçim döneminde aldığı kararlarla gündem belirleyen YSK'nın yapısı, görev ve yetkileri pek çok vatandaş tarafından araştırılıyor. İşte YSK ile ilgili merak edilenler...
YSK NE ZAMAN KURULDU?
Yüksek Seçim Kurulu'nun internet sitesinde aktarılan bilgilere göre; YSK, 16 Şubat 1950 tarih ve 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile illerde ve ilçelerde seçim kurulları oluşturulmuş, ayrıca Ankara'da görev yapmak üzere Yüksek Seçim Kurulu kurulmuştur. 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile kurulmuş olan YSK, 26 Nisan 1961 tarih ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda da yer almıştır. 5545 sayılı Kanunla getirilen esaslar, bu Kanunla da korunmuş, Kanun'un 9. ve 10. maddesi; 5545 sayılı Kanun'un 57. ve 58. maddeleriyle aynı içerikte düzenlenmiştir.
Yüksek Seçim Kurulu'nun yerel teşkilatlanması illerde İl Seçim Kurulu, ilçelerde İlçe Seçim Kurulu ile sağlanmıştır.
YSK ÜYELERİNİ KİM SEÇİYOR? YSK ÜYELERİ NASIL BELİRLENİYOR?
Yüksek Seçim Kurulu 7'si asil 4'ü yedek olmak üzere 11 üyeden oluşur. Üyelerin 6'sı Yargıtay, 5'i Danıştay Genel Kurulları tarafından seçilir. Belirlenen YSK üyeleri de kendi aralarında bir başkan seçerler.
YSK üyeleri, 6 yıl süreyle görevlerine devam eder. Süresi biten üyeler tekrar seçilebilir. Yüksek Seçim Kurulu'nun başkanlığını 2013 yılından bu yana Sadi Güven sürdürmektedir.
Yüksek Seçim Kurulu'nun internet sitesinde yer verilen bilgilere göre, görev ve yetkileri şu şekilde belirtilmiştir:
- Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak veya yaptırmak, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak,
- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmek,
- Cumhurbaşkanı seçimi tutanaklarını kabul etmek ve seçilen Cumhurbaşkanı adına seçildiğine dair tutanak düzenlemek,
- Seçmen kütüğünün oluşturulması, güncellenmesi, yönetilmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek,
- Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin konular ile görev, yetki ve sorumluluk alanına giren hususlarda prensip kararları almak ve diğer düzenlemeleri yapmak,
- Seçim sürecinde, seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla radyo ve televizyonlarda zorunlu yayın kapsamında yayınlanmak üzere tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak,
- Seçmen kütüğünün önemi ve düzenlenme yöntemleri ile seçmenlerin görev ve sorumlulukları hakkında tanıtım programlarıyla vatandaşları bilgilendirmek,
- Engelli seçmenlerin oy kullanmalarını kolaylaştıracak her türlü tedbiri almak,
- Yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanmalarını kolaylaştıracak tedbirleri almak,
- Görev alanıyla ilgili konularda yurt içinde ve yurt dışında bulunan kuruluşlarla iş birliği yapmak,
- Anayasa ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek.
