Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının kazanılması

Bir yabancının Türk vatandaşı ile evlenerek vatandaşlık kazanması sanıldığı kadar kolay değildir. Evlenme doğrudan vatandaşlık kazandırmaz. Bunun için Türk Vatandaşlık Kanunu ve Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikte belirtilen şartları taşıyan kişilerin evlenme yoluyla vatandaşlık kazanması mümkündür.

Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması için, yabancının başvuru tarihinde en az 3 yıldan beri Türk Vatandaşı ile evli olması ve evliliğinin devam etmesi gerekir.

Başvuruda bulunmak için aranan ilk şart evlilik süresidir. Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancının eşi, sonradan Türk vatandaşı olmuşsa, 3 yıllık süre Türk vatandaşlığının kazanıldığı tarihten itibaren başlar. 2015 yılından beri evli olan yabancı eşlerden biri 2017 senesinde Türk vatandaşlığını kazanmışsa, 2019 yılında başvuru yapılması durumunda; Türk vatandaşı eşin vatandaşlık kazandığı tarih olan 2017 den itibaren 3 yıllık süre dolmadığı için başvuru geçersiz sayılacaktır.

Yetkili makam kararıyla sonradan Türk vatandaşlığını kazanan kişinin eşi doğrudan Türk vatandaşı olamaz. Yani yabancı kişi, 5 yıl Türkiye’de ikamet şartı ile ve genel yolla vatandaşlık kazanılmasına ilişkin diğer şartların da varlığı halinde Türk vatandaşlığını kazanmış ise, yabancı eşi için kendisi ile birlikte başvuruda bulunamaz veya bu durum eşin otomatik olarak vatandaşlık kazanmasına sebep olmaz. Diğer eşin vatandaşlık kazanması için yine en az 3 yıllık evli olma şartını ve aşağıda anlatılacak şartları sağlaması gerekir.

Başvuru sahibi;

- Aile birliği içinde yaşamalıdır. Bu şart, evliliğin vatandaşlık hakkı kazanmak için formaliteden yapılmasının önüne geçmek için düzenlenmiştir. Vatandaşlık başvuru inceleme komisyonu tarafından Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı ve eşi, ayrı ayrı ve birlikte mülakata tabi tutulmak suretiyle evliliğin gerçek bir evlilik ya da Türk vatandaşlığını kazanmak amacıyla yapılmış bir evlilik olup olmadığı araştırılır.(TVK. m.29) Mülakat sonucunda zaten kişilerin gerçek bir evlilik gerçekleştirip gerçekleştirmedikleri konusunda bir kanaate varılacaktır. Olumlu kanaate ulaşılması durumunda diğer şartların da varlığı halinde vatandaşlık kazanılabilecektir.

-Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunulmamalıdır. Örneğin fuhuş yapmak ve fuhuşa aracılık etmek gibi davranışların olmaması gerekir.

-Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması gerekir.

Ayrıca başvuruda bulunan kişinin herhangi bir suçtan dolayı yargılamasının devam ettiği veya hükümlü ya da tutuklu olduğu anlaşılırsa, yabancının vatandaşlık başvurusu reddedilir.(Yönetmelik m.25/1-c)

Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancı evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk Vatandaşlığını muhafaza ederler. Butlan, hükmü olmayan, geçersiz anlamındadır. Örneğin, eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması, eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması yada akıl hastalığı bulunması veya hata, hile, tehdit gibi iradeyi sakatlayan hallerin varlığı halinde evlilik geçersiz sayılır. Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanan kişi, evliliğin butlanına karar verilmesi durumunda Türk vatandaşlığını kaybeder. (TVKUİ Yön. m.31/1) Fakat Kanunun 16. Maddesi 3. Fıkrası hükmü iyiniyetin varlığı halinde Türk Vatandaşlığının kaybedilmeyeceğini hüküm altına almıştır. Örneğin, Türk vatandaşı ile evlenen yabancının, evlendiği Türk vatandaşı kişinin zaten evli olması durumunu bilmediği ispatlanırsa, iyiniyeti korunacak ve Türk vatandaşlığı devam edecektir.

Başvurudan sonra, Türk vatandaşı eşin ölmesi durumunda, diğer şartlar sağlanıyorsa başvuru iptal edilmez.

Evlat Edinme Yoluyla Türk Vatandaşlığının kazanılması

Çocuklar, genellikle doğumla, ana babalarına bağlı olarak ve doğum yeri esasına göre vatandaşlık kazanırlar. Bununla birlikte, doğumdan sonra da vatandaşlık kazanılmasına ilişkin Türk hukuk sisteminde düzenlemeler vardır. Bu düzenlemelerden biri de çocuğun evlât edinilmesi sebebiyle, Türk vatandaşlığını kazanmasıdır.

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir. (TVK. m.17)

Evlât edinme ile Türk vatandaşlığının kazanılabilmesinin ilk şartı, evlat edinilenin ergin olmamasıdır. Evlâtlığın ergin olup olmadığı evlâtlığın millî kanununa göre belirlenecektir (MÖHUK m. 18). Evlâtlık vatansız veya birden fazla vatandaşlığa sahip ise, erginlik şartı, MÖHUK m.4’deki hükümlere belirlenecektir. Türk Kanununa göre erginlik 18 yaşın doldurulmasıyla başlar.(TMK. m.10)

Yönetmelikte, evlâtlık adına müracaatın evlât edinen tarafından yapılması kabul edildiğinden, evlâtlığın müracaat anında da küçük olması gerekmektedir. Çünkü evlâtlık ergin olduktan sonra, onun adına evlât edinenin müracaatının düşünülmemesi gerekir. Ayrıca Yönetmelik m. 32/III’de, müracaat tarihinde ergin olan yabancı evlâtlığın Türk vatandaşlığını genel yoldan (TVK m. 11, TVKUY m. 15) kazanabileceği düzenlenmiştir. Dolayısı ile küçüklük şartının, müracaat tarihinde bulunması gerekmektedir.[1]

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen kişi, müracaat tarihinde ergin ise, bu durumda evlat edinilme yoluyla vatandaşlığın kazanılması mümkün olmaz. Evlat edinilen yabancı kişi, vatandaşlığın genel olarak kazanılmasına ilişkin şartları yerine getirerek vatandaşlık kazanabilecektir. (Yön. m.32/3)

Evlat edinilenin ergin olmaması şartının yanında, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel bir halinin de bulunmaması gerekir.

Evlat edinilen kişi, Türk vatandaşlığını kazandıktan sonra evlat edinen ile arasındaki evlatlık ilişkisinin herhangi bir şekilde son bulması halinde, Türk vatandaşlığını kaybeder mi? Evlat edinilen kişinin, Türk vatandaşlığını muhafaza edeceği Yönetmeliğin 32. Maddesi 3.fıkrasında açıklanmıştır.

Referanslar

AYGÜL Musa, Evlât Edinme Yolu İle Vatandaşlığın Kaybedilmesi Ve Kazanılması, TBB dergisi,2012, s.70

http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-99-1151

-------------------------------------------

[1] Musa AYGÜL, Evlât Edinme Yolu İle Vatandaşlığın Kaybedilmesi Ve Kazanılması,TBB dergisi,2012, s.70