Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) banka kartları yönetmeliğinde yapacağı radikal değişiklik özellikle geliri bin lira ve altında olan asgari ücretliler dahil milyonlarca vatandaşın cüzdanını etkileyecek. Cüzdanlardaki çok sayıda kartın yerini tek kart alacak. Sorunsuz geçiş yapabilmek için kredi kartı borçlusu vatandaşlara düşük faizli tüketici kredisi verilmesi gerekiyor. Yönetmeliğin uzun vadede, gerçek gelire orantılı harcama sağlayacağı için yararlı olacağı belirtiliyor.
 
Bin lira limitli tek kart
 
BDDK tarafından hazırlanarak Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında yönetmelik taslağına göre, aylık geliri bin lira ve altında olanlar 1 Ocak 2014’ten itibaren cüzdanlarında kaç kredi kartı taşırlarsa taşısınlar sadece bin liralık alışveriş yapabilecekler.
 
Üstelik bu limite, daha önce yapılıp taksitlendirilmiş harcamalar da dahil olacak. Yeni yönetmelikte değişiklik olmazsa milyonlarca vatandaşın cebindeki 3-4 farklı kredi kartı anlamını yitirecek. Bin lira civarında geliri olan milyonlarca vatandaşa bin lira limitli tek kredi kartı yetecek. Zaten daha fazlasına yönetmelik izin vermeyecek.
 
Asgari ödeme de arttı
 
Halen cebindeki birden fazla bankaya ait kredi kartıyla normal gelirinin üzerinde harcama yapabilenlere bir sınır da asgari ödeme tutarında yapılacak artışla gelecek. Geçiş süreci nedeniyle 15 bin liraya kadar olan tüm limitlerde asgari ödeme sadece 2014 yılı için yüzde 30 yerine yüzde 27 olacak.
 
Tefeci riskine dikkat
 
Kredi kartında yapılan radikal değişikliğin sancısız bir şekilde hayata geçirilebilmesi için, kart limitlerinde birkaç yıla yayılan bir geçiş süreciyle kart borçlarının ödenmesini kolaylaştırmak için düşük faizli uzun vadeli tüketici kredisi avantajlarının vatandaşa sunulması gerekiyor. Böylece özellikle birden fazla kartta biriken kredi kartı taksitleri tüketici kredisine dönüştürülebilecek. Aksi halde 10milyona yakın vatandaşın kredi kartını yeni yönetmeliğe uyumlu hale getirebilmek için tefecilerin eline düşme riski bulunuyor.
 
Kart aidatına mecbur kalınabilir
 
Bu değişiklik, halen Meclis’te olan Yeni Tüketici Yasa tasarısından bağımsız olarak yapılıyor. Tasarı, her bankaya bir de aidatsız kredi kartı çıkarma zorunluluğu getiriyor. BDDK’nın yeni yönetmeliği aynen yürürlüğe girerse, geliri bin lira olan vatandaşlar zaten bir kredi kartı alabilecek. Bu durumu fırsata çevirmek isteyen bankaların, aidatsız kredi kartına taksitsiz, aidatlı kartlara taksit avantajı getirip vatandaşları aidat zorunluluğu olan kartları almaya mecbur bırakabileceği belirtiliyor.
 
İşte kart yönetmeliğinin getireceği yeni şartlar
 
Limit bin liraya düşecek: Mevcut sistemde kredi kartı limitini bankalar belirliyor. Bankalar bu limiti belirlerken müşterilerinin aylık veya yıllık gelir durumu, ekonomik ve sosyal durumu ile üzerindeki haciz veya kredi yükü gibi verilere bakıyorlar. Dolayısıyla bankalar, müşterilerinin daha fazla harcama yapabilmesi için gelirin de üzerinde limit belirleyebiliyorlar.
 
1 Ocak 2014’ten itibaren yürürlüğe girmesi öngörülen yeni sistemde ise ilk kez “bin lira” sınırı gelecek. Buna göre, geliri net belirlenemeyenler ile geliri bin lira ve altında olan herkese en fazla bin liralık kart limiti verilecek. Bu limit, her bir kart için değil, tüm bankalardan alınabilecek kartların toplamına karşılık gelecek. Bin liranın üzerinde gelire sahip olduğunu iddia edenler, bu gelirlerinin belgelendirmek zorunda olacak. Yoksa 5 bin liralık geliri de olsa, belgelenmeyen gelir sahibine sadece bin liralık alt limit uygulanacak.
 
Asgari ödeme 5 puan yükselecek: Kart limiti 15 bin lira ve altında olanlar halen dönem borcunun en az yüzde 25’i kadarını asgari ödemek zorundayken, yeni yönetmelik çıktığında borcun yüzde 30’u ödenmek zorunda kalınacak. Buna göre, örneğin bin lira kart limitinin tamamını kullanan vatandaş artık 250 lira yerine 300 lirayı bankaya ödeyip geri kalan 700 lirayı faize bırakabilecek. Kart limiti 15-20 bin lira aralığında olanların asgari ödeme tutarı yüzde 30’’dan yüzde 35’e çıkarken 20 bin lira limite sahip olanların yüzde 40’lık asgari ödeme tutarı değişmeyecek.
 
Taksit imkanı azalacak: Yeni yönetmelikte açıkça hüküm konulmamakla birlikte kredi kartı harcamalarında taksitlendirme imkanı azalacak. Limitler ciddi ölçüde düşeceği için kredi kartlarında şimdiki gibi çok miktarda taksitlendirme yapılamayacak.
 

1000 TL limit sadece yeni kartlar için geçerli
 

ERDOĞAN SÜZER – BUGÜN GAZETESİ