Sonuçları basın toplantısıyla açıklanan çalışmaya ilişkin bilgi veren D&B Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Selim Seval, kredileri yönetebilmek için riskleri ölçülebilir hale getirmek, riskin hangi illerde hangi sektörlerde ne kadar değiştiğini bilmek ve erken uyarı sinyallerini almak istediklerini söyledi.
Tek tek şirketlerin yanı sıra, portföyün riskinin de önemli olduğunu ifade eden Seval, ''Biz Türkiye'nin risk haritasını çizelim, hangi il diğerinden daha riskli, kredi riskleri ne kadar artmış, illeri ve sektörleri karşılaştıralım. Bunlara renk verelim ve kredi notlarını harita üzerinde gösterelim dedik. Riskli iller kırmızı, risksiz olanlar yeşil olsun dedik. Bu çalışma reel sektördeki tüm kredi yöneticilerinin kredilerini yönlendirmek için navigasyon cihazı. Not yüksek olduğu zaman şirket iyi, batma olasılığı düşüktür'' dedi.
Seval, Türkiye'nin global arenada yükselişine yardım edecek önemli bir araç olan çalışma kapsamında Türkiye Risk Haritası'nı il il, 6 farklı sektör başlığı altında değerlendirildiğini kaydetti.
Her çeyrek itibariyle hazırlanacak çalışmada, Türkiye ve dünyada yerleşik firmaların, finansal kuruluşların, ithalat ve ihracatçılar ile kredi sigortası şirketlerinin raporlarını talep ettiği Türk şirketlerinin rating sonuçlarının ayrıntılı olarak karşılaştırıldığını belirten Seval, çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması'nı esas aldıklarını ve raporda bölge, il ve ana sektörlere göre detaylı risk analizi yaptıklarını söyledi.
Seval, D&B Türkiye Risk Endeksi'nin, her çeyrek dönem için ratingi (kredi riski) hesaplanmış firmalarla oluşturulduğunu ve çeyrek dönemler itibariyle gerçekleştirdiklerini belirtti.
Endeksin ''0 – 2.000'' aralığında gerçekleştiğini, 2.000 değerinin var olan tüm firmalar için hesaplanan riskin minimum olduğunu, ''0''ın ise maksimum olduğu durumu gösterdiğini, ''0''ın kırmızı, 1.000'in sarı 2.000'in de yeşil olacak şekilde risk haritası ile ilişkilendirdiklerini anlattı.
-12 bölge 6 sektör değerlendirildi-
Çalışmanın Türk ekonomisinin kalp atışlarını yansıttığını ifade eden Seval, D&B raporlarında yer alan ratingin, bağımsız bir uzman tarafından ölçülmüş bir risk olduğunu belirtti. Ölçümlerin son derece sofistike istatistiki algoritmalara dayandığını kaydeden Seval, bu çalışmanın tamamen Türkiye'ye özel olarak geliştirildiğini de söyledi.
Seval'in verdiği bilgiye göre, değerlendirme, İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz, Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere 12 bölge baz alınarak gerçekleştirildi.
Bir ilin veya sektörün değerlendirmeye girebilmesi için sayı 15 olarak kabul edildi. Bir ilden rating verilen şirket sayısının 15'in altında kalması durumunda o il haritada beyaz olarak belirtildi. İl kapsamında dikkate alınmayan şirketler, yine de bölge, ülke ve sektör kapsamına dahil edildi. Finansal kurumlar, madencilik şirketleri, tarım-orman ve kamu kurumları çalışmanın dışında tutuldu. Risk haritasında üretim, toptan ticaret, perakende ticaret, inşaat, hizmet, ulaşım/enerji/iletişim olmak üzere 6 sektör değerlendirildi.
Yüzde 54,3'ü limited, yüzde 36,9'u anonim, yüzde 6,3'ü şahıs olan şirketlerin yüzde 36,7'si üretim, yüzde 39,6'sı toptan ve ticaret alanında faaliyet gösteriyor.
Şirketlerin yüzde 4,7'sinin cirosu 0-500 bin lira, yüzde 4,4'ünün 500 bin-1 milyon lira, yüzde 13,5'i 1 milyon-3 milyon lira, yüzde 43,5'i 3 milyon-30 milyon lira, yüzde 33,9'u da 30 milyon liranın üzerinde...
İlk çeyrekte 11 bin 369, ikinci çeyrekte 14 bin 404, üçüncü çeyrekte ise 12 bin 52 şirket çalışmaya dahil edildi. 6 ay geçerlilik süresi olan reyting çalışmasında ilk çeyrekte 1.000 olan risk endeksi ikinci çeyrekte yüzde 5,4 artışla 1.054'e, üçüncü çeyrekte ise küçük bir iyileşmeyle 1.070'e çıktı.
-En riskli iller: Batman, Rize, Elazığ
D&B Türkiye Risk Haritası'nın 2011 üçüncü çeyreğine ait verileri değerlendirildiğinde en riskli iller sıralamasında 544 endeks değeri ile Batman, 602 ile Rize ve 719 ile Elazığ ilk 3 sırada yer aldı.
Üçüncü çeyrekte en düşük risk endeksi 1.358 değer ile Karaman, 1.300 ile Kırklareli ve 1.223 değer ile de Bolu illerine ait...
Bölgesel olarak bakıldığında da, Ortadoğu Anadolu en riskli, Doğu Marmara ise en az riskli şirketleri kapsayan bölgeler oldu. Ortadoğu Anadolu Bölgesi son çeyrekte, Doğu Marmara Bölgesi ise her üç çeyrekte de en düşük risk seviyesine sahip çıktı.
-Batı Marmara üretim riskini azalttı-
Bu illerdeki her şirketin riskinin yüksek olmadığına dikkat çeken Seval, ''Bu endekse yansıyan risk ortalamasıdır. Bu ortalama içinde az riskli şirketler de var, çok riskli şirketler de. Önerimiz bu illerimizde yer alan şirketlerimizin daha şeffaf olmaları, ödeme vadelerine hassasiyetle uymaları ve kredi değerliliklerine önem vermeleridir'' dedi.
Seval, Türkiye genelinde sektörel olarak bakıldığında, her üç çeyrekte de perakende ticaret en riskli faaliyet konusu olduğunu, en az riskli sektörün de üretim olduğunu kaydetti.
Son çeyrekte Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki üretim şirketlerinin ortalama riskinin diğer bölgelerdeki üretim şirketlerine göre daha yüksek olduğuna işaret eden Seval şunları söyledi:
''Değerlendirmemize göre en düşük riskli üretim şirketleri Orta Anadolu'da. Son çeyrekte perakende ticaret ile uğraşan şirketlerin en risklileri Doğu Karadeniz'de, en az risklileri ise Akdeniz Bölgesi'nde. Çalışmamızda değerlendirdiğimiz şirketlerin yüzde 40'ı üretim sektöründe, yüzde 32'si toptan ticaret sektöründe ve yüzde 8;i ise perakende sektöründe yer alıyor'' dedi.
Selim Seval, D&B Türkiye Risk Haritası çalışmasının Türkiye'de şeffaflığın artması için çok önemli bir adım olduğunu, araştırmanın Türk şirketlerinin uluslararası arenaya çıkmalarına ve kredi değerlilikleri yüksek şirketler olarak tanınmalarına büyük destek sağlayacağını söyledi.
Yerli ve yabancı kreditör kuruluşlar açısından, D&B Türkiye Risk Haritası'nın, kredi risk yönetimini kolaylaştıracağına inandığını ifade eden Seval, bunun da daha isabetli kredi kararlarının verilmesine zemin yaratarak Türkiye genelinde kredi tabanının yaygınlaşmasına katkı sağlayacağını ifade etti.
AA
