Merkez Bankası Başkanı Başçı, “2015 yılı Para ve Kur Politikası” konulu basın toplantısına “Bu toplantının amacı politika sinyali vermek değil” uyarısıyla başladı. Faizler ile emtia ve petrol fiyatlarında yaşanan düşüşü Türkiye ekonomisi için fırsat; ABD Merkez Bankasının (FED) normalleşmesi ile gıda fiyatlarında yaşanması muhtemel kuraklık, don ve yağışlarda öngörülemez hareketleri ‘zorluk’ olarak nitelendirdi.
Başçı, FED’in faiz artırımına başlamasına hazır olduklarını belirterek, “Böyle bir durumda Türkiye’den portföy çıkışı olursa, dış borçlanmada zorluk olursa ne yapacağımızı biliyoruz. Hazırız. FED’in normalleşmesi konusunda endişemiz yok. Elimizde araçlar hazır. Ama bir yandan da FED’in parasal sıkılaştırmaya geç geçmesi durumunda neler olabileceğinin senaryosunu hazırlıyoruz” dedi. Başçı, bir diğer risk olan gıda fiyatlarına ilişkin ise Başbakanlık Genelgesi ile dün kurulan ‘Gıda ve Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinin çok sevindirici olduğunu vurguladı.
ENFLASYONDA KALICI DÜŞÜŞ MÜMKÜN
2014 yıl sonu enflasyon tahminlerinin yüzde 8.9 olduğunu anımsatan Başçı, ancak çarşı Pazar, hal, marketlerden topladıkları ilk bulgulara göre enflasyonun bu seviyenin biraz altında gerçekleşeceğini söyledi.
2015 yılında Gıda Komitesi başta olmak üzere alınacak bazı tedbirlerle enflasyonun yüzde 5’e yakın bir seviyeye gelmesinin mümkün olduğunu belirten Başçı, "Bugün bulunduğumuz durum itibarıyla mevcut şartlar bizim en son önümüzdeki yıl için verdiğimiz 6,2'lik enflasyon tahmininin dahi altında bir gerçekleşme olabileceğine işaret ediyor. Yalnız bunun için bir çaba göstermek gerekecek. Bu çabayı merkez bankası zaten hali hazırda gösteriyor. Buna ilave olarak da Finansal İstikrar Komitemizin dış denge ile ilgili gösterdiği çaba, gerekse dün Başbakanlık Genelgesi ile oluşturulan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinin göstereceği çaba çok faydalı olacak. Bu şekilde bütüncül bir yaklaşımla, enflasyon odaklı bir çalışma sonucunda enflasyonunun önümüzdeki yıl yüzde 5'e oldukça yakın bir seviyede gerçekleşmesi mümkün. Özellikle emtia fiyatlarındaki, petrol fiyatlarındaki son gelişmeler sonucunda enflasyonda kalıcı düşüş mümkün olabilir" dedi.
Başçı, petrol fiyatlarındaki 10 dolarlık düşüşün enflasyona etkisinin 0.4 ila 0.5 puan olduğunu vurgularken, son dönemde yaşanan düşüşün 10 doların çok üzerinde olduğunu anımsattı. Ancak Türkiye için net ithalatçı olduğu emtia ve petrol fiyatlarındaki düşüşün kalıcı olup olmadığının önemine dikkat çekti.
BASİRETLİ BORÇLANIN
Hem kamu hem de özel sektörün basiretli borçlanması gerektiğine işaret eden Başçı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye’de hem nominal hem de reel faizler tarihin en düşük seviyelerinde. Kamuda bütçe disiplini reel faizleri düşürdü. 2014 Şubat ayında alınan makro önlemler sayesinde özel sektörün de basiretli borçlanması sağlandı. Düşük gelirli vatandaşın da aşırı borçlanmadan kaçınması gerekiyor. Yatırımlarda kıpırdanma var. Tüketim talebinin önümüzdeki yıl da ılımlı seyredeceğini düşünüyoruz. Uzun vadeli borçlanma daha basiretlidir. Ama bankalar faizler düşük olduğu için kısa vadeli, 1 yıla kadar borçlanıyorlar. Oysa 1 puan daha yüksek faizle 5 yıl vadeli borçlanmak mümkün ya da biraz daha yüksek faizle 10 yıllık borçlanma yapılabilir. Onlar böyle yapmasa da biz kısa vadeli krediler için ‘zorunlu karşılıkları’ yükselterek; bankaları uzun vadeli borçlanmaya yönlendireceğiz. Böylece bankaların kısa vadeli borçlarını hızlı bir şekilde aşağıya çekilebilir. Bu tedbiri Finansal İstikrar Komitesi’nde tartışıp 2015’ten itibaren alacağız”
Başçı, kimi kesimlerin Merkez Bankasını faizleri düşük tutmakla, kimi kesimlerin de yüksek tutmakla suçladığını belirterek, her bir para politikası aracının yan etkisi olduğunu, bunun için de gerektiği miktar ve süreyle kullanmanın önemli olduğunu söyledi. “Faizleri yüksek ya da düşük tuttuğumuz eleştirileri geliyor. Dünyaya göre çok yüksek olmayan bir seviyede gitmenin mümkün olduğunu gösterdik, gerektiği kadar sıkı, enflasyonu kontrol altına alacak kadar sıkı. En yeni politika aracımız ise zorunlu karşılıklara ödediğimiz faiz” dedi.
Kurları enflasyon açısından izlediklerini belirten Başçı, 2015 yılına ilişkin kur tahmini tabii ki yaptıklarını ancak bunu kamuoyu ile paylaşmayacaklarını söyledi.“ (Hürriyet)
