ANKARA- Bu model nedir, Türkiye’ye uygulanabilir mi? Bu soruların yanıtını TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in anayasa hukukçuları ile yaptığı toplantıda, Güney Afrika modeli önerisini gündeme getirenler arasında yer alan Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Fazıl Hüsnü Erdem, Radikal’e anlattı.
Son onlu yılların en demokratik ve en katılımcı anayasa yapım yönteminin, 1997 tarihli Güney Afrika Anayasası’nın hazırlanma sürecinde uygulandığını anlatan Prof. Erdem, halk nezdinde yeni anayasaya yönelik farkındalık duygusunu yaratabilmek ve halkın anayasanın içeriğine dair görüşlerini alabilmek amacıyla bir dizi yöntemin uygulanmaya konulduğunu belirtti. Prof. Erdem, Güney Afrika modeliyle ilgili şu bilgileri verdi:
* Anayasanın halk açısından çok önemli bir fırsat olduğunu bildiren çarpıcı sloganlarla reklam kampanyası başlatıldı.
* Çalışmaları hakkında halkın birinci elden bilgi edinmesi için, Kurucu Meclis üyelerinin katıldığı sempozyumlar düzenlendi.
* Yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri seferber edilerek atölye çalışmaları yapıldı. Özellikle kırsal kesime yönelik ‘anayasal eğitim programı’ geliştirildi.
* Vatandaşlardan 2 milyona yakın dilekçe toplandı, bunlardan yaklaşık 10 bin öneri dikkate alındı. Halkın süreçten haberdar olması için haftalık bir resmi bülten çıkarıldı.
* Radyo ve televizyon programları düzenlenerek, bu programlara katılan Kurucu Meclis üyeleriyle sorulu-cevaplı tartışmalar yapıldı.
* Vatandaşların sorularına cevap vermek için anayasa telefon hattı ve bir web sitesi oluşturuldu.
‘Halk sahiplenir’
Prof. Erdem, “Bu yöntemlerin hemen hepsini Türkiye’de uygulamak mümkündür; mümkün olmanın ötesinde bir gerekliliktir” dedi. Erdem,bu şekilde yapılan bir anayasayı, halkın kendisine mal edeceğini ve sahipleneceği belirtti.
Prof. Fazıl Hüsnü Erdem, yapılması gereken ilk işin de, TBMM’nin ‘güven arttırıcı tedbirler’ alması olduğuna işaret etti. Bu bağlamda ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü önündeki mevzuat hükümlerinin ayıklanması gerektiğini vurgulayan Erdem, bir iyiniyet beyanı olarak yüzde 10’luk seçim barajının düşürülmesi gerektiğini ifade etti. (Radikal)
