Hükümet, sistemin işleyişini belirleyecek yasal çalışmayı bitirmek üzere. Devlet ile vatandaş arasındaki sorunların mahkemeye gidilmeden çözülmesine imkân sağlayan 'kamu denetçiliği kurumu', yeni yılla birlikte hayatımıza da girmiş olacak. Sistemin işleyişi kadar 'başombudsmanlık koltuğuna kimin oturacağı da merak konusu. Geniş yetkilere sahip olacak ve Meclis tarafından daha önceki cumhurbaşkanları ile aynı sistemle seçilecek olan başombudsman için şimdiden gizli bir yarış başladı. Hükümet, ilk olacak ve önemli bir misyon yüklenecek bu koltuğa saygın bir ismi oturtmak istiyor.

Yaklaşık 100 ülkede yürürlükte olan ombudsmanlık sistemi, Osmanlı'dan esinlenerek ilk olarak İsveç'te uygulandı. Ecevit hükümeti döneminde yasası çıkarılan sistem, 10 yıldır Türkiye'nin gündeminde. AB'nin yıllardır çıkarılmasını beklediği "Kamu Denetçiliği Yasası"nın ana hatlarına Zaman ulaştı. 'Başombudsmanlar (kamu başdenetçisi)' ve 'ombudsman (denetçi)' toplumda saygın yer edinen isimlerden oluşacak. Ecevit döneminde çıkarılan yasada başdenetçilik için hukukçu veya hukuk yoğun eğitim alma şartı aranmıştı. AK Parti'nin böyle bir zorunluluğa başvurmayacağı tahmin ediliyor. Adaylık için üniversite mezunu, 40 yaşını aşan isimler bu makamlara aday olabilecek. Adaylık başvuruları TBMM'ye yapılacak ve buradaki komisyonlarda sıkı bir elemeye tabi tutulacak. Seçimler de Meclis tarafından gerçekleştirilecek.


Yargı, kararlarına müdahale etmeyecek

Kamu denetçiliği görevini üstlenecek kişiler yaptıkları işlemden sorumlu tutulmayacaklar. Sadece 'görevi kötüye kullanma' suçundan yargılanabilecekler. Geniş bir görev tanımları olmasına karşın yetkilerinde bazı sınırlamalar da bulunacak. Cumhurbaşkanının re'sen aldığı kararlar, TBMM'nin yasama kararları, bağımsız yargının verdiği kararlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) 'salt askeri' kararlarına müdahale edemeyecekler. Yine bazı gizlilik dereceli konular da kapsam dışında bırakılacak.

Anayasa değişikliğinde 'Kamu Denetçiliği Kurumu'nun çerçevesi de çizilmişti. Meclis Başkanlığı'na bağlı olacak olan kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceleyecek. Başombudsman olarak bilinen kamu başdenetçisinin seçimi de tıpkı bundan önceki cumhurbaşkanlığı seçimini andırıyor. Kamu başdenetçisi, TBMM tarafından gizli oyla dört yıl için seçilecek. İlk iki tur oylamada üye tamsayısının üçte ikisi, üçüncü tur oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranacak. Eğer bu turda çoğunluk sağlanamazsa son turda en çok oy alan iki aday yarışacak.(Zaman)