Yeni Anayasa Çalışmaları

Anketin sonuçlarının paylaşıldığı programda düzenlenen panelde konuşan, Ak Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, 12 Eylül referandumunda önemli değişiklikler yapıldığını, son seçimlerde de yeni anayasa yapımının gündeme geldiğini anımsattı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, anayasa uzlaşma komisyonunda tüm partilerin eşit temsil edilmesini önerdiğini hatırlatan Şentop, oy oranlarına bakılmaksızın bütün partilerin aynı üye sayısına sahip olmasının göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi.

Siviller tarafından yeni bir anayasa yapılmasına ilişkin deneyim bulunmadığına işaret eden Şentop, temel hak ve hürriyetlere ilişkin yaklaşık 45 maddenin yazıldığını, eşitlik maddesinin yazımında çok zorlandıklarını anlattı. Komisyonun bir şekilde yazıma ilişkin bir yöntem geliştirdiğini belirten Şentop, ortaya bir metin çıkması konusunda ümitli olduğunu söyledi.

Anayasa yazımının bir süreç olduğunu vurgulayan Şentop, "Önemli olan yeni bir anayasanın zihniyet dünyasını inşa etmek değil, asıl olan eski anayasanın kurduğu vesayetçi zihniyet dünyasının tasfiyesidir" dedi.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart ise Türkiye'nin inanç boyutunda ve etnik boyutta ayrıştığını gördüğünü, bunun yanında korku ikliminin egemen olduğu bir süreç yaşandığını savundu. Türkiye gerçeklerini görerek hareket edilmesi gerektiğini ifade eden Kart, sorunun bu farklılıkları doğru resmetmek olduğunu söyledi. Toplumun ilk kez anayasa yapmaya giriştiğini belirten Kart, anayasa yapım sürecine iktidar odakları tarafından müdahale girişimleri olduğunu öne sürdü. Kart, bazı sivil toplum kuruluşlarının konuya yaklaşımını eleştirdi.

Yeni anayasanın toplumun tüm kesimlerinin katılımıyla yapılmasının önemini vurgulayan Kart, "1961 anayasası yüzde 60 halk desteğiyle yapıldı ama kalıcı olmadı. Çünkü CHP, Adalet Partisi'ni bu süreçten dışlamıştı. 12 Eylül 2010'da yapılan referandumda yüzde 58 ile zafer ilan edildi. Bu rakamlarla yapılan değişiklik kalıcı olur mu- 10 yıldır ilk kez müzakere ortamını yakalamışız. Anayasa yapımında ortak akıl, çoğulculuk esastır. Bu anlamda komisyonun tarihi bir misyonu var" diye konuştu.

Kart'ın konuşmasında iktidara yönelik eleştirilerde de bulunması üzerine Şentop, söz alarak cevap vermek istedi. Bu sırada bir kadın izleyici Şentop'un söz almasına itiraz etti. Söz alan Şentop, Kart'ın yeni anayasa yapımını konuşması gerekirken, TOKİ, Kredi Yurtlar Kurumu gibi kurumlara yönelik eleştirilerini burada dile getirmesinin doğru olmadığını söyledi.

Şentop, komisyonda bütün üyeler önerilere ilişkin konuşurken, Kart'ın orada da bu tutumunu sürdürdüğünü savunarak, CHP'nin anayasa çalışmalarına hazırlıksız olduğunu öne sürdü.

Bdp Batman Milletvekili Ayla Akat'ın komisyon toplantılarında böyle gerginlikler yaşanmadığını belirterek sözlerine başlaması salonda gülüşmelere neden oldu. Anayasa uzlaşma komisyonunun çok önemli bir çalışma yürüttüğüne işaret eden Akat, uzlaşmayı çok önemsediklerini, bu nedenle açık kapılar bırakılarak yola devam edildiğini söyledi.

2010 yılında yapılan referandumun ardından Ak Parti'nin yeni anayasa ihtiyacının kalmadığını düşündüğünü söyleyen Akat, buna karşın toplumun ısrarıyla yeni bir anayasa çalışmasına girişildiğini savundu.

Yeni anayasa yapımında temel hak ve özgürlüklerin en önemli kısmı oluşturduğunu ifade eden Akat, "Türkiye'de toplumsal barış için öncelikle bir vatandaşlık tanımına ihtiyaç var" dedi.

TESEV Yönetim Kurulu Başkanı Can Paker, Türk toplumunun hızlı bir değişim içinde olduğunu, yeni anayasa ihtiyacının da bu değişimden ortaya çıktığını söyledi. Böyle hızlı değişen toplumlarda başlangıç değerleri, yeni değerler ve sürecin getireceği değerlerin bir arada yaşadığını ifade eden Paker, bu durumun araştırmaya da yansıtığını belirtti. Paker, araştırmaya katılanların yüzde 77'si yargının devleti değil bireyi koruması gerektiğini savunurken, yüzde 45'inin devletin itibarı ve çıkarı söz konusu olduğunda yargının devletin tarafını tutabileceğine inandığını anlattı.

Can Paker, yenilik isterken eskinin de korunması algısının sürecin bir parçası olduğunu dile getirdi.

Araştırma sonuçlarını paylaşan TESEV Yönetim Kurulu Üyesi Bekir Ağırdır da 22-23 Eylül'de 2 bin 699 kişiyle yapılan araştırmaya göre, yeni anayasanın yüzde 53 oranında Kürt sorununu çözeceğine inanıldığını belirtti.

Araştırmaya göre, katılımcıların büyük bölümü anayasanın temel esasları olarak adalet ve eşitliğe vurgu yapılmasını beklerken, yüzde 78'i yeni anayasa yapımına toplumun tüm kesimlerinin dahil edilmesi gerektiğini düşünüyor.

Katılımcıların yüzde 74'ü yeni anayasanın hem meclis hem referandum onayından geçmesini isterken, Atatürk ilke ve inkılapları ile Atatürk milliyetçiliğinin yeni anayasada da benimsenmesini isteyenlerin oranı yüzde 82.

Araştırmaya göre, resmi dilin sadece Türkçe olmasını isteyenlerin oranı yüzde 85, eğitim dilinin sadece Türkçe olmasını isteyenlerin oranı yüzde 73.

AA