İCRA HUKUKU • SENET DÜZENLEMEDE HUKUKİ EHLİYET • KAMU DÜZENİ • SÜRESİZ ŞİKÂYET

YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ

E: 2009/10918 K: 2009/19699 T: 20.10.2009

İCRA HUKUKU • SENET DÜZENLEMEDE HUKUKİ EHLİYET

• KAMU DÜZENİ • SÜRESİZ ŞİKÂYET

Özet: Medeni hakları kullanma ehliyetinden kısmen veya tamamen mahrum olan kişiler kambiyo senedi düzenleyemezler. Bu nedenle borçlunun senet düzenleme amacıyla noterden vekaletname verdiği tarihte de hukuki ehliyete sahip olması gerekir. Aksi takdirde senet geçersiz olur.

Senedi düzenleyen kiflinin ehliyetsiz olması halinde iyiniyet iddiası da ileri sürülemez.

Ehliyet kamu düzenini ilgilendirir. Süresiz şikayet yoluyla da İcra Mahkemesinden takibin iptali istenebilir.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının onanmasını mutazammın 22.01.2009 tarih, 20449-1290 sayılı Daire İlamı’nın müddeti içinde tashihen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

Borçlu Hasan'ın, 15.02.2006 tarihinde bono düzenleme yetkisini de içeren noterden düzenlenen vekaletnameyi, Ahmet'e verdiği, anılan kişinin vekil sıfatı ile 27.02.2006 tanzim tarihli, lehtan alacaklı Hüseyin olan bonoyu keflide ettiği, alacaklı tarafça kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe geçildiği ve örnek 10 ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiği görülmektedir.

Borçlu vekilinin süresi içinde İcra Mahkemesine verdiği dilekçede, bonoyu vekaleten imzalayan kişinin azledildiği, imzanın vekile ait olmadığı sebeplerine dayalı olarak borca ve ayrıca yetkiye itiraz edildiği bildirilmiştir.

Gönderen: Fazlı KADI / Yargıtay 12. Hukuk Dairesi başkanı Borçlu vekili, yasal süre geçtikten sonra 29.09.2005 tarihli hastane sağlık kurulu raporu ile bazı raporları ibraz ederek, borçlunun vekaletname verdiği tarihte akıl hastası olduğunu, bu ncdenle vekaletnamenin ve bu vekalete dayalı olarak düzenlenen bononun yok hükmünde olup, geçersiz sayılacağını iddia ederek, borçlunun Adli Tıp Kurumu veya hastaneye sevkini ve temyiz kudreti bulunup bulunmadığının tespitini talep etmiştir.

İcra Mahkemesince, İİK'in 274/son maddesinin göndermesi ile uygulanması gerekcn 63. maddesi gereğince, borçlunun itiraz sebeplerini genişletip değiştiremeyeceği nedeniyle borca ve imzaya itirazın esastan reddedildiği görülmektedir. Borçlu vekilinin karar düzeltme safhasında ibraz ettiği Sağlık Bakanlığı Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin 28.05.2009 tarihli Sağlık Kurulu Raporu’nda borçlunun medeni hakları kullanma yeteneği olmadığı ve vasi tayini gerektiği kanısına varıldığı bildirilmiştir.

TTK'nın 582. maddesine göre; "akit ve borçlanmaya ehil olan kimse, poliçe, çek ve bono ile borçlanmaya ehil olduğundan, ancak medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olan kişiler kambiyo senedi düzenleyebilirler.”

Başka bir deyişle, Kanun koyucu kambiyo senetlerinin düzenlenmesi için özel bir ehliyet aramamıştır. fiu hale göre, medeni hakları kullanma ehliyetinden kısmen veya tamamen mahrum bulunan kişiler kambiyo senedi düzenleyemezler. Bu nedenle borçlunun, senedi düzenleme amacıyla vekile noterden vekalet verdiği 15.02.2006 tarihinde hukuki ehliyete sahip olması gerekir. Aksi takdirde düzenlenen senet geçerli olmaz.

28.07.1941 tarihli 4/21 sayılı ictihadi Birleştirme Kararı gereğince alacaklı, senedi düzenleyen kişinin ehliyetsiz olması halinde iyiniyetli olduğunu dahi ileri süremcz. Çünkü ehliyet kamu düzenini ilgilendirir. Süresiz şikayet yolu ile İcra Mahkemesinden takibin iptali istenebilir.

0 halde Mahkemece yapılacak iş, borçlunun, bonoyu vekil sıfatıyla imza eden vekile verdiği vekaletname tarihi olan 15.02.2006 tarihi itibariyle bono düzenleme ehliyetine sahip olup olmadığının, bir sağlık kurulundan alınacak raporla tespiti ile sonucuna göre hüküm kurulmasından ibarettir.

Mahkeme kararının yukarıda yazılı gerekçe ile bozulması gerekirken Dairemizce onandığı anlaşılmakla borçlu vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir.

SONUÇ: Borçlu vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 22.01.2009 tarih 2008/20449 E, 2009/1290 K. sayılı onama kararının kaldırılmasına, Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle, İİK’in 366. ve HUMK'un 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 20.10.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.