Temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen ancak iç hukuk yollarından hakkını alamayanlar, 23 Eylül'den itibaren Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuruda bulunabilecek. Mahkeme İçtüzüğü'ne göre bireysel başvuru, normal mahkeme yollarının tüketildiği ve buna ilişkin kararın kesinleştiği, hiçbir merciye başvuru yolu öngörülmeyen durumlarda ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılabilecek. Bu hükme göre, vatandaşların 23 Ağustos 2012 tarihi itibarıyla başvuru yolları tüketilerek kesinleşen kararları için Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunabilecekleri belirtiliyor. Bu tarihten önce kesinleşen kararlarla ilgili başvuru mümkün olmayacak.
Bireysel başvuruyla ilgili hazırlıklar kapsamında, Anayasa Mahkemesi raportörleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) incelemelerde bulundu. Bireysel başvuru taleplerini incelemek üzere sınavla alınan 26 raportör yardımcısı görevlendirildi. AYM, AİHM ve bireysel başvurunun bulunduğu Almanya ve İspanya gibi ülkelerde yaptığı incelemelerin ardından içtüzüğünde değişikliğe gitti. Bireysel başvurunun usullerini belirledi. Buna göre, bireysel başvuruların kabul edilebilirlik incelemesini iki üyeden oluşan komisyonlar yapacak. Komisyonların oybirliğiyle kabul ettiği başvuruları ise Anayasa Mahkemesi üyelerinden oluşan ve biri başkan vekili en az 5 üye ile toplanacak heyet karara bağlayacak. Komisyonlar oy birliği, bölümler ise salt çoğunlukla karar verecek. Bölümler, başvuruları dosya üzerinden inceleyecek. Ancak resen, ayrıca başvurucu veya Adalet Bakanlığı'nın talebi üzerine gerekli görülmesi halinde duruşma yapılmasına karar verilebilecek.
Tanıtım, 25 bin kitapçıkla yapılacak
Anayasa Mahkemesi, sistemin kamuoyunda tanıtılması için de planlamalar yaptı. Bu amaçla '66 soruda bireysel başvuru' isimli kitapçık hazırlandı. 25 bin adet basılacak kitap hakim-savcılara, barolara ve sivil toplum kuruluşlarına dağıtılacak. Ayrıca vatandaşlar için bireysel başvuruyu anlatan el broşürleri de basıldı. Söz konusu kitapçık ve broşürler ile bireysel başvuru formu Anayasa Mahkemesi'nin internet sitesine konulacak. Vatandaşlar başvuru formunu kullanarak resmi dilde (Türkçe) başvuru yapacak. Bireysel başvuru, bizzat başvurucu (vatandaş), kanuni temsilcisi ya da avukatı tarafından yapılabilecek. Bireysel başvuru yapabilmek için 150 lira harcın Maliye veznelerine yatırılması gerekiyor. Bireysel başvuru Anayasa Mahkemesi'ne şahsen yapılabileceği gibi yerel mahkemeler ya da yurtdışı temsilcilikler vasıtasıyla da yapılabilecek. Bireysel başvuru hakkını açıkça kötüye kullandığı tespit edilenler hakkında 2 bin lira para cezasına karar verilebilecek.
Zaman
