Anayasa Mahkemesinin, 648 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile İmar Kanunu ve Yapı Denetimi Kanunu'nda yapılan değişiklikler ve KHK ile bu kanunlara eklenen bazı düzenlemelerin iptaline ilişkin kararının gerekçesi, Resmi Gazete'de yayımlandı.
 
CHP, 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK), iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.
 
Yüksek Mahkeme, KHK ile İmar Kanunu ve Yapı Denetimi Kanunu'nda yapılan değişiklikler ile KHK ile bu kanunlara eklenen bazı düzenlemelerin iptaline karar vermişti.
 
Kararnamenin, 22. maddesiyle değiştirilen, İmar Kanunu'nun, ''köylerde yapılacak yapılar ve uyulacak esaslar'' başlıklı 27. maddesinin iptal gerekçesinde, bu maddede, köylerde yapılacak yapıların ruhsata bağlanmasına ilişkin yetkili idarelerce uygulanacak usul ve esasların düzenlendiği belirtildi. Kuralda sözü edilen yetkili idarelerin, 3194 sayılı Kanun'un 21. maddesine göre yapı ruhsatı verme yetkisini haiz olan belediyeler ve il özel idareleri olduğu vurgulanan gerekçede, dolayısıyla dava konusu kuralla, belediyeler ve il özel idarelerinin göreviyle ilgili düzenleme yapıldığının anlaşıldığı ifade edildi. Gerekçede, belediyeler ve il özel idarelerinin görevine ilişkin düzenleme içeren dava konusu kuralın, 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında olmadığı, bu nedene iptalinin gerektiği kaydedildi.
 
Mera, yaylak ve kışlakların 29 yıllığına tahsisi

KHK'nın 23. maddesiyle İmar Kanunu'na eklenen mera, yaylak ve kışlakların geleneksel kullanım amacıyla geçici yerleşme yeri olarak uygun görülen kısımlarının, talep sahiplerine bedeli karşılığında yirmi dokuz yıla kadar tahsis edilebileceğini öngören hüküm de iptal edilmişti.
 
İptal gerekçesinde, mera, yaylak ve kışlakların kullanımı ve bunların tahsis amacının değiştirilmesine ilişkin düzenlemenin kamu hizmetlerinin bakanlıklar arasındaki dağılımının yeniden belirlenmesiyle bir ilgisinin bulunmadığı vurgulandı.
 
Mera, yaylak ve kışlakların kullanımı ve bunların tahsis amacının değiştirilmesine ilişkin kuralın, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar, işçiler, sözleşmeli personel ile diğer kamu görevlilerinin atanma, nakil, görevlendirilme, seçilme, terfi, yükselme, görevden alınma ve emekliye sevk edilme usul ve esaslarına ilişkin düzenleme olarak da nitelendirilemeyeceği ifade edildi. Bu nedenlerle, dava konusu kuralın 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında olmadığı belirtildi.
 
Yapı Denetimi Kanunu'nun kapsamını daraltan maddeye de iptal
 
Anayasa Mahkemesi, KHK'nın 24. maddesiyle 4708 sayılı Yapı Denetim Kanununun kapsamını daraltan düzenlemenin iptal gerekçesinde de 4708 sayılı Kanunun, can ve mal güvenliğini teminen, imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarıldığı ifade edildi.
 
Proje ve yapı denetimi görevinin belediyeler ve il özel idarelerinde olduğu, kanunun uygulanmasından da belediyeler ve il özel idarelerinin görevli bulunduğu belirtilen gerekçede, belediyeler ve il özel idarelerinin yapı denetimine ilişkin görev ve yetkilerini kullanabileceği alanların, 4708 sayılı kanunda belirtildiği hatırlatıldı.
 
Gerekçede, şöyle denildi:
 
''4708 sayılı kanunun kapsam maddesinde değişiklik yapılması, belediye ve il özel idarelerinin 4708 sayılı kanundan kaynaklanan görevlerinde değişiklik yapılması anlamını taşır. Her ne kadar 4708 sayılı kanunda yapı denetim kuruluşlarının denetimi ve bu kuruluşlarca uyulacak usul ve esasların belirlenmesi hususunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bazı yetkiler verilmiş ise de Bakanlığın yetkileri daha çok düzenleme ve denetlemeyle sınırlı olup, 4708 sayılı kanunu doğrudan uygulama yetkisi belediyeler ve il özel idarelerindedir. Açıklanan nedenlerle, belediye ve il özel idarelerinin görevine ilişkin düzenleme içeren dava konusu kural, 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında değildir. İptali gerekir.''
 
Yüksek Mahkeme, KHK'nın 27. maddesiyle değiştirilen, 4708 sayılı kanunun 5. maddesinin beşinci fıkrasındaki ''yapı denetimi hizmeti için yapı denetim kuruluşuna ödenecek hizmet bedelinin belirlenmesi''ne ilişkin hüküm ile ''Çevre ve Şehircilik Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında kullanılmak üzere ihdas edilen iki yüze kadar kadroya, 6091 sayılı 2011 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'ndaki sınırlamalara tabi olmadan açıktan ve naklen atama yapılabilmesini'' öngören hükmü de 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında olmadığından iptal etti. (AA)