Yargıtay Başkanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde hukuk dairelerinde görev yapan hâkimlere yönelik olarak 6-7 Ocak ve 13-14 Ocak 2012 tarihleri arasında Ankara'da seminer düzenleyecek.
Özel hukuka ilişkin yargılamalarda uygulanacak hukuk kurallarını içeren Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 12 Ocak 2011 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 4 Şubat 2011 tarihli ve 27836 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Kanuna göre Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk mahkemelerinin görev alanı yeniden belirlendi. Artık Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemesi ayrımında dava bedeline göre değil, dava konusuna göre ayrım yapılacak.
Taraflar arasında uyuşmazlık olduğunda yetkili olacak mahkemenin belirlendiği yetki sözleşmesinin kapsamı; bankaların, tüketiciler ile yapacakları her türlü sözleşmeler açısından daraltıldı. Yeni kanuna göre bankalar, tüketici ile yaptıkları sözleşmelerde yetkisiz bir mahkemeyi yetkili hale getiremeyecek, yani yetki sözleşmesi yapamayacak. Yapılan sözleşmelerdeki yetki kuralı da geçersiz sayılacak. Yetki sözleşmesi, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda yapılabilecek. Ayrılık, boşanma gibi kesin yetki hallerinde ise yetki sözleşmesi yapılamayacak. Davada görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi durumunda; taraflardan birinin, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi için gerekli süre, 10 günden 15 güne çıkarıldı.
Hakimin, davaya bakmaktan yasaklı olduğu hallerin kapsamı da genişletildi. Hakimin tarafsızlığını şüpheyi gerektiren önemli bir nedenin bulunması halinde, taraflardan biri hakimi reddedebileceği gibi, hakim de davadan çekilebilecek. Hakimlerin yargılama faaliyetinden dolayı devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Bir hakkın birden fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi gereken hallerde "mecburi dava arkadaşlığı" söz konusu olacak. Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilecek veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilecek. Dava ehliyeti olan herkes, davasını kendisini veya tayin edeceği vekil aracılığıyla açabilecek ve takip edebilecek.
Yasayla, avukata açık yetki verilmesi gereken durumlar da geniş tutuldu. İlk derece ve istinaf yargılamalarında, en geç nihai karar verilinceye kadar 'eski hale getirme' talebinde bulunmak mümkün olacak. 'Eski hale getirme' talebi, yargılamanın ertelenmesini gerektirmeyecek. Adli tatil, her yıl 1 Ağustos'ta başlayacak, 5 Eylül'de sona erecek. Eda (tahsil) davası yoluyla mahkemeden, davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya ya da yapmamaya mahkum edilmesi istenebilecek. Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkün olacak. Fakat, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edilecek.
Cihan
