Atatürk Köşkü Ormanını ‘12 dişli’den kurtarmak için hareket geçtiler

Atatürk Köşkü Ormanı’nda 12 Dişli Çam Kabuk Böceği’nin neden olduğu ağaç kurumaları ile ilgili incelemelerde bulunmak üzere Trabzon Büyükşehir Belediyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi harekete geçti.

Atatürk Köşkü mevkiinde bulunan ladin ormanlarında yaşanan kurumalar üzerine geçtiğimiz aylarda asılan feromon tuzaklarıyla 30 bin adet zararlı böcek yakalanırken, ladin ormanlarındaki ağaçlara zarar vererek kurumalarına neden olan 12 dişli çam kabuk böceğine yönelik konunun uzmanı öğretim üyelerinden oluşan bir komisyon görevlendirildi.

Alanda incelemelerde bulunan komisyon üyelerinin hazırlayacağı rapora göre, şekillendirilecek olan iyileştirme çalışmaları iki aşamalı olarak yürütülecek. Birinci aşamada sorunun ortadan kaldırılması için müdahale programı hazırlanacak, ikinci aşamada ise alanın en iyi şekilde yeniden ağaçlandırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.

KTÜ Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Ana Bilim Dalından Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, Havza Amenajmanı Ana Bilim Dalından Prof. Dr. Ömer Kara, Silvikültür Ana Bilim Dalından Prof. Dr. İbrahim Turna’dan oluşan komisyon üyeleri alanda ilk çalışmalarını gerçekleştirdi. Yürütülecek çalışmalar kapsamında alanda ilk önce böcek zararı görülen, kurumuş veya kurumakta olan ağaçlar tespit edilerek gerekli incelemeler yapıldı ve böcek örnekleri sağlandı. Alanda açılan toprak profilinde incelemeler yapıldı ve toprak örnekleri alındı. Ayrıca insan etkisiyle sıkışmaya uğramış alanlardan silindir toprak örnekleri de alındı.

Komisyon üyeleri konuyla ilişkin olarak değerlendirmelerde bulundu. Komisyon üyelerinden Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, “Şu anda içinde bulunduğumuz Soğuksu Mahallesi, Atatürk Köşkü Ormanı olarak bilinen alanda son yıllarda yoğun ağaç kurumalarının meydana geldiği, ancak bu yıl kurumaların çok daha şiddetlendiği görülmektedir. Kurumalarla ilgili olarak Trabzon Büyükşehir Belediyesinin, Trabzon Orman İşletme Müdürlüğü ile ortaklaşa yürüttüğü izleme ve mücadele çalışmalarının olduğunu biliyoruz. Kurumalar bu yıl içinde çok daha ileri boyutlara taşındığı için Büyükşehir Belediyemiz KTÜ Rektörlüğü’nden, Orman Fakültesinden uzman hocaların da görüşünü yansıtan, durumun tespiti ve yapılacak iyileştirme çalışmaları ile ilgili bir raporun hazırlanması için yaptığı başvuru sonucu bir çalışma başlatmış bulunuyoruz. Yaptığımız çalışma ve araştırmalarımız bugünle sınırlı kalmayacaktır. Devam eden süreçte de buraya gelip alanda tam ve kısmen kurumuş ağaçların envanteri ile toprak özellikleri ve ağaçların sağlık durumuyla ilgili tespitlerimize devam edeceğiz. Kurumalara neden olan böcek veya böcek türleri ile ilgili daha önce Orman Bölge Müdürlüğünden uzman meslektaşlarımız tarafından yapılmış tespitler mevcuttur. On iki dişli çam kabuk böceği olarak bilinen, (Ips sexdentasus) bu zarara neden olan başlıca tür olarak tespit edilmiştir. Biz de kuruyan ağaçlarda aynı zararlıyı tespit ettik. Esas üzerinde durulması gereken konu, son yıllarda ve özellikle bu yıl içinde alandaki ağaçların niçin çok ileri boyutta bir böcek zararı ile karşı karşıya kaldığının ve çok yoğun kurumaların nedeninin aydınlatılmasıdır. Ölü ağaçların alanda tutulmasında yarar olmayacağı, aksine ani kırılma ve devrilmeler sonucu çevreye ve insanlara zarar verebileceği düşünülmektedir. Bu nedenle tamamen kurumuş ve odunu ayrışmakta olan ağaçların bir an evvel alandan çıkarılması gerekli görülmektedir. Bundan sonra alanda ne tür iyileştirme çalışmalarının yapılacağına yönelik tespit ve önerilerimizi içeren bir rapor hazırlayacağız” dedi.

Prof. Dr. Ömer Kara ise “Ağaçların yaşama ve gelişmesini sağlayan en önemli yetişme ortamı faktörlerini toprak ve iklim oluşturmaktadır. Bitkilerin besin elementleri ve su ihtiyacı toprak tarafından karşılanmaktadır. Alanın geçmiş yıllardaki kullanım şekli ve yararlanma durumu toprağın su tutma kapasitesini ve organik madde içeriğini olumsuz yönde etkilemiştir. Alanda yoğun kullanıma bağlı görülen toprak sıkışması, yağış sonrası yüzeysel akışı hızlandırdığı, toprağa su girişini engellediği ve bu nedenle de ağaç köklerinin yayılımını ve su teminini sınırlandırdığı anlaşılmaktadır. Özellikle, yıllara bağlı olarak değişen ve son yılda ileri derecede bir azalma gösteren yağış miktarının da bu etkiyi şiddetlendirdiği düşünülmektedir” diye konuştu.

Prof. Dr. İbrahim Turna ise Atatürk Köşkü Ormanı olarak bilinen alanın da içinde bulunduğu kentsel yeşil alanlarla ilgili daha önceden de çalışmaları olduğunu hatırlatarak “Öncelikle alanda yerinde yapılacak incelemelerle kullanım amacına bağlı olarak yapılacak iyileştirme çalışmaları belirlenecektir. Bu çalışmalar içinde hangi ağaç ve çalı türlerinin alana dikileceği, dikim öncesi ve sonrası yapılacak toprak işleme, dikim yöntemi ve zamanı, bakım ve koruma çalışmalarının neler olacağı sunulacak raporda yer alacaktır. Yapılacak dikim çalışmalarının tamamlanmasından sonra da alandaki ağaçların gelişim seyri izlenerek bu yönde ortaya çıkabilecek sorun ve aksaklıklarla ilgi öneriler geliştirilerek destek sağlanacaktır” ifadelerini kullandı.