Baro pulunun hikayesi…

Dava ve icra dosyalarına sunulan vekaletnamelerde bulunup bulunmadığına, hakimler de epey dikkat ederler. Sırf vekaletnamede / yetki belgelerinde pul bulunmaması nedeniyle “…vekaletnamedeki baro pulu eksikliğinin giderilmesi için davacı/ davalı vekiline süre verilmesine, bu nedenle duruşmanın…” diye biten ve üç ay sonrasına gün verilen duruşma zabıtlarına rastlayabilirsiniz… Sadece dava ve icra dosyaları ile de sınırlı değildir. Avukatın, vekaletname ibraz ettiği neredeyse tüm kurum ve kuruluşlarda o pul orada olacaktır. Aksi halde işiniz yarım kalmaya mecburdur… Yaklaşık altı ay önce, ihtarname göndermek üzere notere gittiğimde, vekaletnamede baro pulu bulunması gerektiği tarafıma söylenince, bu hususta her zaman hazırlıklı olduğumu düşünen ben, cüzdanda pul kalmamış olduğunu farkettim. Pulu temin edebileceğim en yakın adliye de en az 5 km mesafedeydi. Noterden çık, arabaya bin, adliyeye git, baro odasına çık, pulu al, geri dön, park yeri ara ve sair tüm detayları gözümde canlandırınca, o eziyetin çekilmeyeceğini düşünüp, ihtarnameyle birlikte bir de tipeks istedim. Ardından katibe dönüp, “Eğer bu şekilde alırsanız, 2 sayfa için daha fazla ödemeye yapacağım. Ancak alamam derseniz, vekaletnameyi ihtarname ekinden çekip, vekil kısmını da tipeksleyeceğim ancak tek sayfa göndereceğim, siz karar verin” dedim. Müvekkili bulup ihtarnameyi imzalatma şansım yoktu ancak katip neyse ki blöfümü yedi… Baro pulları, yasal dayanağını, Avukatlık Kanunu’nun 27. maddesinden ve Türkiye Barolar birliği Vekalet pulu yönergesinden almaktadır. 27. madde, stajyer avukatlara, staj süresince verilecek krediye ilişkin düzenlemeler içeren kapsamlı bir maddedir. Madde metninde, stajyer avukatlara sağlanacak kredinin, Barolar Birliği’nce bastırılacak baro pullarından sağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Maddenin devamında, her yıl baro pulu için belirlenecek değerin, vekalet harcının %5 fazlasının %50 fazlası olacağı belirtilmiştir. ( %57,5 fazlası deseler daha kolay olurmuş ya neyse) 2015 yılı için sağlamasını yapacak olursak; Vekalet suret harcının 4,10 TL olduğu düşünüldüğünde, bunun %57,5 fazlası (yada kanundaki ifadesiyle %5 fazlasının %50 fazlası) 6,45 TL’ye tekabül etmektedir. 2015 yılı baro pulları 6,5 TL olup, 0,05 TL lik bir sapmayla da olsa tespit edilen rakamın doğru olduğunu varsayabiliriz… Peki kimin cebinden çıkar bu baro pulu gideri? Elbette ki müvekkilin… Her ne kadar baro puluna karşılık avukata herhangi bir belge verilmemekte ise de, vekaletname ibrazı sözkonusu olduğunda, baro pulu eklenmesi de kaçınılmaz olduğundan, belgesiz ancak resmi masraf olarak baro pulu gideri, müvekkil için yapılan masraflara avukat tarafından doğal olarak eklenir. Peki müvekkil, “Bana ne kardeşim stajyer avukatlara verilecek krediden, orası beni ilgilendirmez” deme lüksüne sahip midir? İşini vekille takip ettirmek istiyorsa, vekaletname vermesi, vekalet harcı ödemesi nasıl zorunluysa, yasal dayanağı bulunan baro pulu giderine katlanması yasal olarak zorunludur. İstanbul’da, örneğin çağlayan adliyesinde, 37 icra, 3 de iflas olmak üzere 40 tane icra müdürlüğü mevcuttur. Her bir icra müdürlüğündeki dosya sayısı, yıl sonunda 40 bin’e yaklaşmaktadır. Tümü, vekille takip edilmemekle birlikte, bazı dosyalarda, birden fazla vekalet, yetki belgesi ve borçlu vekiline ait vekaletnameler olduğu düşünüldüğünde, her bir icra dairesinde bulunan dosyalara, yılda 40 bin baro pulu eklenmektedir. Bu da, 40.000 x 6,5 = 260.000 TL olup, 40 daireden toplanacak baro pulu geliri 260.000 x 40 =10.400.000,00 TL olacaktır. İflas dairelerinde yılda 40 bin dosya açılmıyor diyebilirsiniz. Ancak her bir iflas dosyasına alacak kaydeden vekil sayısı da yeri gelmekte, yüzlerce olmakta, bu da tek dosyada yüzlerce baro pulu anlamına gelmektedir. Biz hesabı kabaca yaptık. Hesap elbette ki hatalı olabilir. Ancak sırf icra dairelerindeki dosyalardan baronun elde ettiği pul gelirinin yaklaşık 10 milyon lira olduğu düşünüldüğünde, hukuk ve ceza dava dosyalarına eklenecek vekalet pullarını da artık siz düşünün… Rakamlar göstermektedir ki, barolar birliğinin, baro pulundan kaynaklı ciddi anlamda geliri bulunmaktadır. Peki bu gelir, kanunda belirtildiği gibi, stajyer avukatların staj kredisi için mi kullanılmaktadır? Stajyer avukatların %70 i, vakıf üniversitelerinden (özel üniversitelerden) mezundurlar. Dolayısı ile bu %70’lik kısım, (Burslu okuyanları hariç tutuyoruz) hukuk fakültesini okurken yıllık 20-25 bin lira ödeme yapacak güçte olduğundan, barolar tarafından verilen geri ödemeli staj kredisine de doğal olarak ihtiyaç duymaz. Dolayısı ile baronun vermiş olduğu staj kredisini, devlet üniversitelerinden mezun kalan %30’luk kısım kullanırsa kullanır. Devlet üniversitesi mezunu olması, stajyer avukatın, maddi durumunun kötü olduğu, krediye ihtiyaç duyduğu anlamına da gelmez. Oldukça varlıklı olduğu halde devlet üniversitelerinin hukuk fakültelerinden mezun olan bir çok stajyer avukat da yok değildir. Bir kısım stajyer avukatlar da, faizsiz olsa da, kredi, karşılıksız olmadığından (geri ödemeli olduğundan )borçlanmak istemediklerinden staj kredisi kullanmazlar. Dolayısı ile, staj kredisi kullanan stajyer avukatların sayısı, stajyer avukatların % 20’si bile değildir. Bize kalsa % 10 bile değildir ya fazla da abartmayalım istedik) Peki bu para, staj kredisine harcanmıyorsa, harcanan kısım da stajyerlerden geri alınıyorsa, nereye gitmektedir? Pul bedelleri, mali yönden Sayıştay denetimine tabi olup, her ne kadar stajyer avukatlara verilecek staj kredisinin finansmanı amacıyla toplanmakta ise de, bundan ziyade, sosyal yardım ve dayanışma fonuna, baronun giderlerine, , avukatlar için açılan sosyal tesislere harcanmaktadır. Baroların maddi anlamda güçlü olması, elbette ki avukatların menfaatinedir. Bu yüzden, baro pulu gelirinin, ne amaçla toplandığından ziyade, nerelere harcandığı hususu bizce daha önemlidir. İstanbul’da, bu paranın bir kısmının avukatlar için harcandığını, (avukatların adliyeler arası ücretsiz ulaşımı için konulan servisler, baro odaları, Baro Bahçe gibi ) görmekteyiz. Geçmiş yıllarda, icra dosyalarından baro pullarını söküp, avukatlara satmaya çalışan bir kısım insanların yakalandığı zamanlar dahi olmuştur. Kullanılmayan, satılmayan baro pulları, barolar tarafından TBB’ye gönderilmektedir. Almış olduğunuz baro pulunu, ait olduğu yılda kullanmaz iseniz, bir sonraki yıl kullanmanız mümkün değildir. Kaynak: Hukuki Tavsiyeler http://hukukitavsiyeler.com/2015/04/baro-pulunun-hikayesi/

Amerika'da 95 yıldır hukuk derslerinde okutulan ilginç olay: Tüylü avuç içi davası