CHP "emeklilikte yaşa takılanlar"a çözüm istiyor

ANKARA (AA) - CHP Emek Büroları tarafından düzenlenen "Sosyal Güvenlik Sistemi ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Çalıştayı" sona erdi.

CHP'den yapılan açıklamaya göre, emeklilikte yaşa takılan vatandaşların, emek örgütü temsilcilerinin, akademisyenlerin ve uzmanların katılımıyla gerçekleştirilen çalıştayda, Türkiye'de yürürlükte olan sosyal güvenlik ve emeklilik sistemi, emekli aylıkları, emeklilikte yaşa takılma ve emeklilerin sorunları tartışıldı.

Toplantı sonrası çalıştaya ilişkin sonuç bildirgesi yayımlandı.

Emeklilikte yaşa takılanlar konusunun siyasal iktidar tarafından "38 yaşında emekliliğe", "maliyete" ve "sosyal güvenlik sisteminin altından kalkamayacağı bir yüke" indirgendiği kaydedilen bildirgede, şunlar ifade edildi:

"Emeklilikte yaşa takılma sorununa çözüm üretilmelidir. Çalışma yaşamına girdiğinde 20-25 yıl sigortalılık süresini ve gerekli prim gün sayısını doldurduğunda emekliliğe hak kazanacağını düşünen milyonlarca yurttaş, bir anda yaş koşulu ile karşı karşıya kalmıştır. Bu, özü itibarıyla bir hak gasbıdır. Emeklilikte yaşa takılanlara, makul ve adilane bir çözüm üretilmesi gerekmektedir. Yaşa takılanlar için emeklilik yaşının düşürülmesi yoluyla yurttaşlarımıza emeklilik haklarının sosyal güvenlik sistemini zora sokmaksızın iade edilmesi mümkündür. Emeklilik koşulları tüm yurttaşlar için yeniden düzenlenmelidir. 1999 yılında yapılan değişiklikle emeklilik yaşı önce 58-60'a, 2006 yılında yapılan değişiklikle de kademeli olarak 65'e yükseltilmiş, emeklilik için gereken prim gün sayıları artırılmıştır. Emeklilik yaşının kademeli artışına derhal son verilmeli; emeklilik yaşı, tüm yurttaşlar için ülke gerçeklerine uygun bir seviyeye çekilmelidir."

Emeklilikte prime takılan kadınların sorununun da çözülmesi gerektiğine işaret edilen bildirgede, "Türkiye'de kadınlar emeklilikte sadece yaşa değil, prime de takılmaktadır. Kadın nüfusunun çok önemli bir bölümü kayıtlı istihdama geç yaşlarda girebildiği ve düzenli prim ödemesine sahip olmadığı için emeklilik yaşı gelse bile prim ya da sigortalılık süresi eksik olduğu için emekli olamamaktadır. Emeklilikte prime takılan kadınlar için de çözüm üretilmelidir." ifadeleri kullanıldı.

- "Sosyal güvenlik sistemi güçlendirilmeli"

Emekli aylıkları ve aylık bağlama oranlarının artırılması istenen bildirgede, şunlar kaydedildi:

"Sosyal güvenlik sistemi güçlendirilmelidir. Emeklilik yaşının düşürülmesi ve emekli aylıklarının artırılması ek maliyete yol açacaktır. Kayıt dışı istihdamın kayıt altına alınması, sigortasız işçilerin sigortalanması, sigorta primlerini gerçek ücretlerin altında göstererek yapılan prim hırsızlığına son verilmesi, ücretlerin insanca yaşanacak seviyeye çekilmesi ve kadın istihdamının güçlendirilmesi yoluyla, sosyal güvenlik sisteminin prim gelirlerini büyütmek ve sistemi güçlendirmek mümkündür.

Sosyal güvenlikte bütüncül bir dönüşüm gerçekleştirilmelidir. Emeklilikte yaşa takılanlar sorunundan hareketle Türkiye'de bir bütün olarak emeklilik ve sosyal güvenlik sisteminde değişikliğe ihtiyaç vardır. Her sigorta dalında, malullükte, ölümde, analıkta, işsizlikte aranan prim koşulları yurttaşların sosyal güvenlik haklarına erişimini zorlaştırdığı gibi; bu kapsamda sağlanan ödeme ve gelirler yetersizdir. Dolayısıyla Türkiye’de emeklilikten başlayarak sosyal güvenliğin bütününü kapsayan gerçek bir reforma ihtiyaç vardır."

Bildirgede ayrıca CHP'nin çözüm önerilerinin yaşama geçirilmesi için çaba ve mücadelenin büyütülerek sürdürüleceği vurgulandı.