Cumhurbaşkanı Gül'den Anayasa paketine jet onay

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Anayasa değişikliğini öngören 5982 sayılı Kanunu, Anayasanın 175. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca halkoyuna sunulmak üzere yayımlanması için Başbakanlığa gönderdi.

Anayasa değişiklik teklifinin maddeleri, TBMM Genel Kurulu'nda 330 ile 367 oy aralığında kabul edildiği için Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra halkoyuna sunulacak.

Anayasa'nın, anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasını düzenleyen 175. maddesi, ''Meclisce üye tam sayısının beşte üçü (330) ile veya üçte ikisinden (367) az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclis'e iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede yayımlanır'' hükmünü içeriyor.

Paketin Temmuz ayında halk oylamasına sunulması bekleniyor.

CHP, kanunun iptali için yarın Anayasa Mahkemesi'nde dava açacak.

KANUNDA NELER VAR? Anayasa kanunu şu düzenlemeleri içeriyor: Kadın-erkek eşitliği konusunda alınacak tedbirler, Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacak. Çocuklar, yaşlılar ve özürlüler ile harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacak.

Herkes kendisi ile ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahip olacak. Bu hak, kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsayacak. Kişisel veriler ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızası ile işlenebilecek.

Yurtdışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması nedeniyle ve hakim kararıyla sınırlandırabilecek. Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça ana ve babası ile kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahip olacak.

Devlet, her türlü istismara karşı çocukları koruyucu tedbirleri alacak. Aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunabilecek. Memurlara ve diğer kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı tanınacak. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde, taraflar Kamu Görevlileri Kuruluna başvurabilecek. Kurul kararları, kesin ve toplu sözleşme hükmünde olacak. Toplu sözleşme emeklilere de yansıtılacak. Greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan iş yerinde neden oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve lokavtı, genel grev ve lokavt, iş yeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılacak. ''Kamu Denetçiliği Kurumu'' (ombudsmanlık) oluşturulacak. Kurum, TBMM Başkanlığına bağlı olarak kurulacak ve idarenin işleyişi ile ilgili şikayetleri inceleyecek. Kamu başdenetçisi TBMM tarafından gizli oyla ve 4 yıl için seçilecek. Milletvekilliğinin düşürülmesi uygulaması kaldırılacak. TBMM Başkanlık Divanı 2. dönem sonuna kadar görev yapacak.

YÜKSEK ASKERİ ŞURA KARARLARI Yüksek Askeri Şuranın (YAŞ) terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç, her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açılacak. İdari yargı, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olacak, ''yerindelik denetimi'' yapılamayacak.

TOPLU SÖZLEŞME HAKKI Memurlara verilen uyarma ve kınama cezaları yargı denetimine açılacak. Adalet hizmetleri ile savcıların idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığınca denetimi, adalet müfettişleri ile hakim ve savcı mesleğinden olan iç denetçiler; araştırma, inceleme ve soruşturma işlemleri ise adalet müfettişlerince yapılacak.

ASKERİ YARGI Askeri yargının görev alanı yeniden belirlenecek. Askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülecek. Askeri mahkemeler, asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli olacak. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar, her durumda adliye mahkemelerinde görülecek. Siviller, savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak.

ANAYASA MAHKEMESİNİN YAPISI Anayasa Mahkemesi yeniden yapılandırılacak. Halen 11 asıl 4 yedek üyeli Anayasa Mahkemesi, 17 asıl üyeden oluşacak. TBMM, 2 üyeyi, Sayıştay Genel Kurulunun gösterdiği 3'er aday arasından, 1 üyeyi ise baro başkanlarının avukatlar arasından göstereceği 3 aday arasından gizli oyla seçecek. Cumhurbaşkanı, 3 üyeyi Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay, 1 üyeyi Askeri Yargıtay, 1 üyeyi Askeri Yüksek İdare Mahkemesince gösterilecek 3'er aday içinden; en az ikisi hukukçu olmak üzere 3 üyeyi ise YÖK'ün kendi üyesi olmayan yüksek öğretim kurumları öğretim üyeleri arasından göstereceği 3'er aday içinden seçecek. Cumhurbaşkanı, 4 üyeyi de üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, 1. sınıf hakim ve savcılar ile en az 5 yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından belirleyecek. Anayasa Mahkemesi iki bölüm ve Genel Kurul halinde çalışacak. Bölümler, başkanvekilinin başkanlığında 4 üyenin katılımı ile toplanacak. Genel Kurul ise mahkeme başkanının veya başkanın belirleyeceği başkanvekilinin başkanlığında en az 12 üye ile toplanacak. Bölümler ve genel kurul, kararlarını salt çoğunluk ile alacak. Siyasi partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara, Genel Kurul bakacak. Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğuyla karar alacak. Şekil bozukluğuna dayalı iptal davaları, Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenip karara bağlanacak. Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri, dosya üzerinden inceleyecek. Ancak, bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verilebilecek. Mahkeme, gerekli gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi olanları çağırabilecek, siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısından sonra kapatılması istenen siyasi partinin genel başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilin savunmasını dinleyecek. Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile 4 yıl için bir başkan ve iki başkanvekili seçilecek. Görev süresi bitenler yeniden seçilebilecek. Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek. Bir kişi 2 defa üyeliğe seçilemeyecek. 12 yıldan önce yaş sınırını dolduran üye emekliye ayrılacak. Anayasa Mahkemesinin mevcut yedek üyeleri ''asıl üye'' sıfatını kazanacak.

YÜCE DİVAN Anayasa Mahkemesine kişisel başvuru yapılabilecek. Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanacak. Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilecek. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucu verdiği kararlar kesin olacak. Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyeleri için ''hakimlik teminatı'' geçerli olacak.

HSYK'NIN YAPISI Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yeniden yapılandırılacak. HSYK'nın halen 7 olan üye sayısı 22'e, 5 olan yedek üye sayısı ise 12'a çıkarılacak. HSYK, 3 daire halinde çalışacak. HSYK'nın Başkanı, Adalet Bakanı olmaya devam edecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarının Kurulda yer alması uygulaması da sürecek. Kurulun, 4 asıl üyesi, yüksek öğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasından Cumhurbaşkanınca; 3 asıl ve 3 yedek üyesi, Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca; 2 asıl ve 2 yedek üyesi, Danıştay üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca; 1 asıl ve 1 yedek üyesi, Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca kendi üyeleri arasından; 7 asıl ve 4 yedek üyesi, birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları arasından adli yargı hakim ve savcılarınca; 3 asıl ve 2 yedek üyesi idari yargı hakim ve savcıları arasından idari yargı hakim ve savcılarınca dört yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilecek. Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde yapılacak. Kurulun ''meslekten çıkarma'' cezasına ilişkin kararlarına itiraz yolu getirilecek. Kurulun diğer kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamayacak. HSYK'nın mevcut asıl ve yedek üyelerinin görevleri, seçildikleri sürenin sonuna kadar devam edecek.

GEÇİCİ 15. MADDE ''Ekonomik ve Sosyal Konsey'' Anayasa kapsamına alınacak.

12 Eylül dönemindeki Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bu dönemde kurulan hükümetler ve Danışma Meclisi'nde görev alanların yargılanmasını önleyen geçici 15. maddesi yürürlükten kaldırıldı.

Anayasa değişikliği halkoyuna sunulurken tümüyle oylanacak. (AA)

AYDINLAR ÇAĞRI YAPMIŞTI

Türk aydınları Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e, Anayasa değişiklik paketiyle ilgili düşüncelerini, kaygılarını içeren bir mektup yolladı.

Mektupta imzaları bulunanlar arasında ünlü Türk Yazar Adalet Ağaoğlu, tiyatro sanatçısı Deniz Türkali ve DİSK Başkanı Süleyman Çelebi gibi bir çok isim bulunuyor.

İşte aydınların Köşk’e yolladığı o mektup:

“Sayın Cumhurbaşkanı,

Türkiye’nin bütüncül bir anayasa değişikliğine ihtiyacı olduğuna ve anayasa değişikliği sürecinin en geniş demokratik katılımla gerçekleşmesi gerektiğine inanıyoruz.

Ancak, siyasal süreç bu yönde gelişmedi. İktidar partisinin hazırladığı anayasa değişikliklerinin görüşülüp oylanması TBMM’de tamamlandı ve paket onayınıza sunuldu. Anayasa değişikliği sürecine ve paketteki bazı düzenlemelere ilişkin değerlendirmelerimizi saklı tutarak, gelinen noktadaki kaygılarımızı ve görüşlerimizi dikkatinize sunmak ihtiyacı duyduk.

TBMM’deki oylamaların ardından anayasa değişiklikleri arasında bulunan hak ve özgürlüklere dair maddelerin referanduma sunulmasını gerektirecek bir sonuç ortaya çıktı. Oysa çağdaş demokrasilerde insan hakları ve özgürlükleri ile ilgili düzenlemelerin referanduma sunulması düşünülemez.

Referanduma sunulacak olan anayasa değişikliği paketi gerekli katılım ve müzakere süreci içerisinde hazırlanmış değil ve bütünsel bir değişikliği temsil etmemekte. Bu niteliklere sahip olmayan paketin maddelerinin, bütünsel değişikliklerde olduğu gibi, tek bir oyla referanduma sunulması seçmenin karar verme özgürlüğünü kısıtlayacaktır.

Bu nedenle, anayasa değişikliği paketi içinde 26. maddede yer verilen, “halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır” şeklindeki düzenlemenin demokratik ilkelere aykırılığının giderilmesine olanak tanımak için, değişiklik teklifini TBMM’ye iade etmenizi ve TBMM’nin de yukarıdaki görüşleri dikkate alarak, bu sürecin işleyişini demokrasiye katkı sağlayacak biçimde yönlendirmesini bekliyoruz.

Böyle bir gelişmenin, referandum sürecinde artmasından endişe duyduğumuz toplumsal kutuplaşmayı azaltacağına inanıyoruz. Böylelikle, siyasi partilerin kapatılmasına dair hükümlerin AİHM ve Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Kriterleri çerçevesinde istisnai bir durum olarak düzenlenmesi, temsilde adalet ilkesine imkan vermeyen barajın kaldırılması, seçim ve siyasi parti yasalarının daha demokratik hale getirilmesi gibi öncelikli gördüğümüz değişikliklerin de önünün açılabileceğini düşünüyoruz.

Saygılarımızla”

İŞTE MEKTUPTA İMZASI OLAN AYDINLAR

Adalet Ağaoğlu Adalet Dinamit Adnan Özyalçıner Adnan Serdaroğlu (Birleşik Metal-İş Sen. Gen. Bşk.) Prof. Ahmet Alkan Prof. Ahmet Çakmak Prof. Ahmet Koman Akın Atalay Prof. Alan Duben Prof. Ali Çarkoğlu Prof. Ali Rıza Kaylan Prof. Alpar Sevgen Alper Çelikel Altan Ertürk Arsin Arşık Prof. Arzu Öztürkmen Atilay Ayçin (Hava-İş Sen. Gen. Bşk.) Doç. Asım Karaömerlioğlu Ayça Alemdaroğlu Prof. Aydan Gülerce Aydın Cıngı Aydın Erdoğan Öğ. Gr. (em). Aydın Pesen Prof. Ayhan Alkış Prof. Ayhan Kaya Prof. Ayla Gürsoy Ayşe Alnıaçık Prof. Ayşe Ayata Doç. Ayşe Betül Çelik Prof. Ayşe Buğra Yard. Doç. Ayşe Gül Altınay Ayşe Günaysu Doç. Ayşe Mumcu Prof. Ayşe Öncü Prof. Ayşe Saktanber Yard. Doç. Ayşen Candaş Doç. Aziz Çelik Balkan Naci İslimyeli Barbaros Dinçer Doç. Begüm Özkaynak Prof. Behlül Üsdiken Belma Akçura Beral Madra Prof. Binnaz Toprak Bircan Yorulmaz Burak Çelik Prof. Burhan Şenatalar Prof. Bülent Sankur Prof. Canan Ergin Celal Başlangıç Celal Yıldırım Celalettin Can (78'liler Vakfı Bşk.) Prof. Cengiz Güleç Prof. Cevza Sevgen Coşkun Üstler Çiğdem Aydın (KA.DER Bşk.) Deniz Türkali Yard. Doç. Deniz Yükseker Doç. Dilek Barlas Dilek Zaptçıoğlu Ece Temelkuran Ercan Kanar Erdoğan Aydın Ergin Cinmen Erol Kızılelma (SODEV Bşk.) Prof. Ersin Kalaycıoğlu Dr. Esen Aslandoğan Prof. Faruk Birtek Prof. Fatmagül Berktay Doç. Ferdan Ergut Feyyaz Yaman Füsun Çeliköz Yard. Doç. Galip Yalman Gaye Boralıoğlu Prof. Gencer Özcan Genco Erkal Prof. Gülhan Türkay Gülseren Onanç Doç. Gün Kut Prof. Günay Atalayer Prof. Günseli Berik Prof. Gürol Irzık Hakan Tahmaz Halim Ağaoğlu Halim Bulutoğlu Yard. Doç. Haluk Bingöl Prof. Hayri Kozanoğlu Hikmet Çetinkaya Hülya Gülbahar Hüseyin Çakır Hüseyin Ergün Hüsnü Öndül İbrahim Betil Prof. İbrahim Kaboğlu İpek Duben Dr. İ. Refik Baysal İrfan Bozan Doç. İzak Atiyas Prof. İzzettin Önder Kadri Gürsel Kazım Genç (Alevi Bektaşi Der. Fed. Gen. Sek.) Prof. Kemal Kirişçi Kıvanç İnelmen Yard. Doç. Koray Çalışkan Prof. Kuban Altınel Prof. Kuvvet Lordoğlu Prof. Kuyaş Buğra Kürşad Kahramanoğlu Yard. Doç. Lamia Gülçür Prof. Levent Köker Lokman Şahin Mehmet Güç Prof. Mehmet Türkay Prof. M. Ufuk Çağlayan Mehmet Ufuk Peker Mehmet Ural Mehmet Tüm Prof. Mehmet Zaman Saçlıoğlu Prof. Melda Tunçay Melek Özman (Filmmor) Meltem Aslan Meral Tamer Prof. Meryem Koray Metin Bakkalcı (TİHV Genel Sekreteri) Mihri İnal Çakır Prof. Mine Eder Doç. Muhittin Mungan Murat Çelikkan Mustafa Türkel (Tek Gıda-İş Sen. Gen. Bşk.) Müge Sökmen Nebahat Akkoç (KAMER) Necati Abay Doç. Necati Aras Prof. Necip Çakır Necla Zarakol Necmiye Alpay Prof. Nermin Abadan-Unat Prof. Nesrin Sungur Neşe Erdilek Nevzat Sayın Prof. Nihal İncioğlu Prof. Nihal Saban Prof. Nilgün Işık Nilgün Saban Nimet Tanrıkulu Öğr. Gör. Nur Sankur Doç. Nuray Mert Nurdan Arca Prof. Nurhan Yentürk Prof. Nurşen Mazıcı Prof. Nüket Kardam Oğuz Kaan Salıcı Yard. Doç. Olgun Akbulut Orhan Alkaya Orhan Esen Osman Kavala Osman Ulagay Doç. Ozan Erözden Prof. Öget Öktem Tanör Ömer Kaymakçalan Yard. Doç. Özgür Ulus Mutlu Öztürk Türkdoğan (İHD Genel Bşk.) Yard. Doç. Pınar Bedirhanoğlu Doç. Pınar İlkkaracan (Kadının İnsan Hakları Kurucu Üyesi) Rauf Kösemen Remzi Altunpolat (Eğitim-Sen Ankara 5 No’lu Şb.) Prof. Reşit Canbeyli Rıdvan Budak (Tekstil İşçileri Sen. Gen. Bşk.) Sakine Çil Doç. Sedef Arat-Koç Selen Lermioğlu Yılmaz (WINPEACE) Prof. Sema Erder Sema Savaşay Semih Poroy Semih Sökmen Doç. Semra Somersan Sennur Sezer Yard. Doç. Serhat Güvenç Doç. Serpil Çakır Prof. Serpil Sancar Sevda Köksoy Küey Sevgi Binbir (İzmir Kadın Dayanışma Der.) Seyfi Öngider Prof. Sibel Irzık Prof. Sibel İnceoğlu Sima Benaroya Soli Özel Süleyman Çelebi (DİSK Genel Başkanı) Prof. Şahika Yüksel Prof. Şebnem Korur Fincancı (TİHV Genel Bşk) Doç. Şemsa Özar Prof. Şevket Pamuk Prof. Şule Kut Şükran Soner Prof. Tahsin Yeşildere (Üniv. Öğretim Üyeleri Derneği Bşk.) Tan Morgül Tatyos Bebek Tayfun Kalkan Tayfun Mater Doç. Tunga Güngör Prof. Turgut Tarhanlı Tülay Ateş Yard. Doç. Umut Aydın Prof. Ünal Zenginobuz Doç. Vildan İyigüngör Prof. Yakın Ertürk Prof. Yaman Barlas Yaprak Zihnioğlu Prof. Yasemin İnceoğlu Yavuz Önen Prof. Yeşim Arat Yard. Doç. Yunus Sözen Yusuf Limon Zafer Aydın Prof. Zehra Arat Zeki Coşkun Yard. Doç. Zeki Gül Yard. Doç. Zeynep Gambetti Yard. Doç. Zeynep Kadirbeyoğlu Zozan Özgökçe (Van Kadın Derneği) (Vatan)

Cumhurbaşkanı Gül'den Anayasa paketine jet onay

TBB Başkanı Sağkan: "Biz hukuk devleti diye haykırırken kanun devleti bile olmaktan uzaklaşılıyor"

Yiyecek-içecek satışı yapan işletmelerde geçerli olan yüzde 8 KDV oranı yüzde 10'a, yüzde 18 olan KDV oranı ise yüzde 20'ye yükseltildi

Fatma Duygu'yu 4'üncü kattan atan avukat gülüp müzik açmış!

Anayasa Mahkemesi Heyeti Anıtkabir’i ziyaret etti

Evine hacze gelen avukatlar ile icra memurunu dövdürdüğü iddiasıyla tutuklandı

AYM Başkanı Kadir Özkaya'dan dikkat çeken sözler

'Martının kaptığı kulak' davasında karar

Ticaret Bakanlığı 5 milyon liraya ayakkabı satıyor!

Çorlu'da 25 kişinin hayatını kaybettiği tren kazası davasında 6 yıl sonra karar çıktı

Bakan Tunç: Türkiye genelinde şu an 83 çocuk mahkemesi var