Dikkat 'çakma' banka çıkabilir!

RAHİM AK

Kredi kartını ödemekte zorlananların sayısı artınca her tarafı 'çakma bankalar' sardı. İnternet üzerinden alenen reklamlarını yapan, Facebook ve Twitter'a kadar uzanan uyanıklardan bazıları 'buzdolabı' satıyor görüntüsünde

POS'LARA KARA LİSTE GELİYOR Banka olmadıkları halde 'kredi kartı borcunu yapılandıranların' sayısı artınca BDDK ve TBB olayı takibe aldı. Hazırlanan yeni yasa ile bu işlemi yapanlar için POS kara listesi oluşturulacak.

4 BİN POS ŞİMDİDEN YAKALANDI TBB, şimdiye kadar 4 bine yakın POS cihazının amacı dışında kullanıldığını tespit edip yakaladı ve cihazları iptal etti. Ancak yasa olmadığı için yeniden gidip POS cihazı alınabiliyor.

İŞTE ÇAKMA BANKALARIN YÖNTEMLERİ

BANKA FAİZİ YÜKSEK Kredi kartı borcunu ödeme güçlüğü çekenlerin en çok başvurduğu yöntem, asgari tutarı ödeyip borcu ötelemek. Örneğin 10 bin lira kredi kartı borcu olan kişi asgari tutarını öderse yılda karşısına 5-6 bin liralık faiz yükü çıkabiliyor.

BORCU KAPATIYORLAR Beyaz eşya, elektronikçi şapkası da bulunan çakma bankalar, bu kredi kartı sahiplerine önce 10 bin lira verip bankaya olan borcu bir kerede kapatıyor. Ardından da olmayan buzdolabını, televizyonu kart sahibine satmış gibi işlem yapıyor.

ÜZERLERİNDE RİSK YOK Kart sahibi, söz konusu 10 bin lira karşılığında, bu kişilerden 11 bin 500-12 bin liraya buzdolabı, cep telefonu almış gibi gösteriliyor. Ödeme de kart sahibinin kredi kartı üzerinden POS makineleri ile yapılıyor.

BUZDOLABI BANKASI

Kart sahibinin 10 bin liralık borcu bir anda, aylık 975-1000 lira taksitle 12 aya bölünmüş oluyor. Söz konusu borç-alacak ilişkisi yine banka ile kart sahibi arasında kalıyor. İşlemi yapan da hiç risk almadan yüzde 20'ye varan oranda para kazanıyor.

GÖSTERE GÖSTERE KAÇAK Kredi kartı borçlarının dağ gibi yığılması beyaz eşya ve elektronik satışı yapan binlerce işletmeyi banka yaptı. Özellikle kredi kartı borcunun asgari ödeme tutarını ödeyerek borcunu sürdürmeye çalışanlara yönelik olarak geliştirilen yöntem ile beyaz eşya ve elektronik satıcıları kişinin kredi kartı borcunu nakit olarak ödüyor. Ardından kart borcu olan vatandaşın kartından üstüne faiz de koyarak borcu 12 taksit halinde tahsil edecek şekilde alıyor. Kart sahibi vatandaşa buzdolabı, çamaşır makinesi veya elektronik eşya satılmış gibi kredi kartına borç yükleniyor. Tabii kişinin aldığı buzdolabı, çamaşır makinesi veya elektronik eşyanın fiyatı değil borcunun miktarı fiyatı belirliyor. Vatandaşın borcunu ödeyen firma bu tutarın üstüne yüzde 15 ile 20 faiz koyarak vatandaşı yine bankaya borçlandırıyor.

RİSK YİNE BANKADA Firma 12 ay boyunca kredi taksitleri geldikçe parasını ve yüzde 20 faizini alıyor. Bu arada kredi kartı borcunu taksitlendirmiş olan vatandaş eğer ödemelerini yine aksatırsa banka yine alacağını alamıyor. Beyaz eşya ve elektronikçiler bir nevi bankaların kredi kartı ile hem bankanın alması gereken faizi cebine koyuyor hem de riski yine bankaya yıkıyor. Ancak eğer vatandaş borcunu vadesinde öderse bankaların uyguladığı aylık yüzde 3'ü geçen ve yıllık olarak yüzde 40'a varan gecikme faizi yerine yüzde 20 faiz vererek borcundan kurtulmuş oluyor.

YÜZLERCE SİTE VAR Şimdiye kadar altın ve kontör alım satımı ile gerçekleştirilen işlemler artık internette danışmanlık şirketi veya kredi kartı yapılandırma şirketi adıyla açıkça yapılıyor. Yüzlerce sitede bulunan ilanlar sosyal paylaşım siteleri Facebook ve Twitter'e kadar uzanmış durumda. Burada verilen telefon numaraları ve e-mail adresleri ile müşterilerle bağlantı kuruluyor. İnternette yapılacak işlem de ayrıntılarıyla ve verilen örneklerle anlatılıyor. Yapılan işlemin tamamen yasal olduğu da vurgulanıyor. Danışmanlık şirketi adıyla açılan sitelerde satış danışmanlık şirketinin üst kuruluşu olan beyaz eşya bayi veya elektronikçiden yapılıyor. Bazı bayiler sadece satış yapılmış gibi gösterip bunun vergisini öderken bazıları işi daha da sağlama almak için önce malı satıp sonra geri alınmış gibi göstererek her iki işlemi de belgelendiriyor. Tabii bunun vergisini de ödüyor.

'İSTERSENİZ FATURA DA KESERİZ' Telefonla ulaşılan danışmanlık şirketi yetkilisi “İsterseniz fatura da keseriz. Yaptığımız işlem tamamen yasal. Ne bankalar ne de Maliye hiçbir şey iddia edemez” diyerek müşterileri yasal bir işlem yapıldığına inandırıp kazanmaya çalışıyor. Tabii bu arada ödenecek olan faizin bankaların faizinin yarısı kadar olduğunu da eklemeyi unutmuyor.

FAİZ YÜZDE 15-20 ARASINDA Verilen örneklerde ise bankaların asgari ödemeyi yapan müşterilerine aylık yüzde 4-5 yıllık yüzde 50-60 faiz uyguladığı banka ile anlaşılması halinde bile en az yıllık yüzde 30 faizin söz konusu olduğu oysa bu sistem ile yıllık yüzde 15 faiz ile borçtan kutulunabileceği belirtiliyor. Bayiler internet ilanlarında kart borcu yapılandırmasının hiçbir belge istemeden kısa süre içinde tamamlandığını belirtiyor, “Siz çayınızı içerken, biz tüm işlemlerinizi 20 dakikada tamamlıyoruz” diyorlar. Bayez aşya bayileri 12 ay taksit yaptıkları için vatandaşların kredi kartı borcu 12 eşit takside bölünebiliyor.

12 AY TAKSİT YAPIYORLAR Eskiden gizli saklı altın ve kontör ile yapılan kredi kartı borcunu kaçak yapılandırma işlemi artık internette açık açık yapılmaya başlandı. Beyaz eşya ve elektronik mal satışı yapılıp geri alınarak yapılan işlem ile kart borcu olanların borcu ödenip 12 takside bölünüyor. Yüzde 15-20 faiz alınıyor

BELGE İSTEMİYORLAR 20 DAKİKADA İŞLEM TAMAM Bayiler internet ilanlarında kart borcu yapılandırmasının hiçbir belge istemeden kısa süre içinde tamamlandığını belirtiyor, “Siz çayınızı içerken, biz tüm işlemlerinizi 20 dakikada tamamlıyoruz” diyorlar.

YÜZDE 9.5'İ BATIK Kredi kartında batık oranı geçen yıl çıkarılan 'af'fa (yeniden yapılandırma) rağmen, diğer kredilerdeki takip oranıyla kıyaslandığında hâlâ yüksek seyrediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 5 Kasım 2010 tarihli verileri itibarıyla, toplam kredi kartı borcu 41 milyar 589 milyon liraya ulaşırken, bu tutarın yüzde 9.5'i, yani 3 milyar 990 milyon lirası batık durumda. Haziran 2009'da açıklanan yeniden yapılandırma yasasına rağmen, son bir yılda kredi kartında batık tutarı sadece 218 milyon TL azaldı. Kasım 2009'da 4 milyar 208 milyon lira olan kredi kartı batık tutarı, 5 Kasım 2010 itibarıyla 3 milyar 990 milyon liraya düştü.

EN FAZLA BATIK 2009'DA Tüm yıllar itibarıyla bakıldığında kredi kartı borcunu ödemeyen kişi sayısı toplamda 1 milyon 446 bine ulaşırken, 2010 yılında kredi kartı ödemeyen kişi sayısı 389 bin 475 oldu. Yıllar itibarıyla borç ödemeyen kişi sayısı incelendiğinde en fazla borç ödememenin, krizin derinleştiği 2009 yılında gerçekleştiği gözleniyor. 2009'da toplam 499 bin 220 kişi kredi kartı borcunu ödemeyerek batık durumuna düştü.

KARA LİSTE YOLDA Yasadışı bankacılık yapan işletmelere karşı BDDK’nın yakında bir yasal düzenleme yapacağını belirten Bankalar Birliği Genel Sekreteri Ekrem Keskin bu düzenlemenin taslağı üzerinde Bankalar Birliği olarak çalıştıklarını kaydetti. Yeni yasal düzenleme ile POS cihazını amaç dışı kullanan işyerlerinin POS cihazlarının iptal edileceğini ve diğer bankaların da bu işyerlerine POS cihazı vermelerinin engelleneceğini belirten Keskin, hukuki çalışmanın bayram sonrası tamamlanarak BDDK’ya sunulacağını ifade etti. Keskin yasal düzenleme ile öncelikli olarak fiktif (gerçek olmayan işlem) işlem tanımının yapılarak mücadelenin eksik olan hukuki boyutunun tamamlanacağını belirtti.

VADELİ ALTIN SATIŞI! Vatandaşların kredi kartı borçlarını ödemekte güçlük çekmeleri uyanık esnafların önce vadeli altın ticareti yöntemini kullanmalarını sağlamıştı. Bu yöntemle vatandaş, kuyumcudan vadeli altın alıp bunu düşük fiyattan satarak kredi kartı borcunu kapatıyor. Vatandaşlar kuyumcuya gittiklerinde kuyumcu kredi kartıyla 12 ay taksitle altın satmış gibi gösteriyor. Ardından vatandaş sattığı altınları geri kuyumcuya satmış gibi gösterip borcu karşılığında nakiti alıyordu. Kuyumcu yüzde 1 komisyon ve yüzde 30 da banka komisyonunu vatandaştan tahsil ediyor.

Vatandaş kuyumcudan aldığı nakit parayla kredi kartı borcunu kapatarak yüksek faiz ödemekten kurtuluyor. Geriye, almış gibi yaptığı altınların taksitlerini ödemek kalıyor. Kuyumcu da bankaya yüzde 20 işlem komisyonu ödüyor. Aradaki fark kuyumcunun kârını oluşturuyor. Banka da hem sorunlu kart borcunu tahsil etmiş oluyor hem de müşterisinin işlemlerinin devam etmesinden dolayı mutlu kalıyor.

SONRA KONTÖRBANK ÇIKTI Kredi kartı borçlularına nakit yaratma cambazlığında başka bir yol da cep telefonu ‘kontör’üyle borç kapatma yöntemi. Kart borcuna esnaf çözümü şöyle işliyor: Bayi örneğin 1.000 liralık borcunuzu sizin için kapatıyor. Aynı bayi ardından size 1.250 liralık kontör satmış gibi gösterip, faturasını da veriyor. Sonra aylık 104 TL’den 12 ay taksitle kart borcunuzdan kurtulma karşılığında kontör taksidi ödüyorsunuz. Bayi de kontörü size vermeyip spotta satıyor.

POS CİHAZLARI İPTAL EDİLECEK İnternetten ilan veren işyerlerini izlediklerinde genellikle yurtdışı IP adresleri çıktığını belirten Alpay, şunları söyledi: “Ayrıca bu işyerlerinin internette verdikleri bilgilerden ticari unvanlarını tespit etmekte zorlanıyoruz. Ancak yapılacak olan yasal düzenleme ile eğer bir banka eğer üye işyeri ile POS cihazını amaç dışı kullanmışsa diğerleri de veremeyecek. Ayrıca Banka Kartları ve Kredi Kartı Kanunu’nun 36’ıncı maddesine muhalefetten savcılığa suç duyurusunda bulunuyoruz. BDDK’nın yapacağı yeni yasal düzenleme ile bankalar POS cihazını amacı dışı kullanan işyerlerine yenisini veremeyecek.”

4 BİN İŞYERİNİN CİHAZI İPTAL EDİLDİ Bankalar Birliği Kredi Kartları Çalışma Grubu Başkanı Cem Alpay da bu oluşumlardan bankaların da rahatsız olduklarını ancak bir yasal düzenleme olmadan problemin rahat çözülemeyeceğini bu amaçla Bankalararası Kart Merkezi ve Bankalar Birliği’nin ortak bir yasa taslağı hazırlayıp BDDK’ya sunacağını kaydetti. Yeni yasa taslağı ile POS cihazlarını amaç dışı kullananların cezalandırılacağını ve bu nedenle bu işletmelerin isimlerinin belirlendiği bir kara liste hazırlandığını belirten Alpay “Tamamen banka kaynaklarını kullanarak ve yanlış bilgiler veriyorlar. Biz görüyoruz ki batak müşterilerimizin çoğu bankalarla olan problemden hemen önce bu tip ilişkilere girmişler. Ancak problemleri çözmek yerine daha da derinleştirmişler” dedi.

KOMİSYON OLUŞTURULDU Konu hakkında gerek Maliye Bakanlığı gerek bankaların etkin bir şekilde çalıştığını belirten Alpay “1 yılda 4 binden fazla üye işyerinin üyeliğini iptal ettirdik. Ancak sürekli değişen bir yapıları olduğu için izlemekte zorluk çekiyoruz. Önce fatura düzenlemeden bu işi yapıyorlardı. Ancak son dönemlerde fatura ve satış belgesi düzenliyorlar. Bunlar ancak etkin bir izleme yapılması durumunda ortaya çıkıyor. Diğer taraftan bankaların kendi aralarındaki rekabet de onlara yarıyor. Bir banka üyeliği sona erdiriyor diğerleri yeni POS cihazı veriyor. BKM nezdinde bir izleme komitesi kuruldu. BDDK ve Maliye Bakanlığı da bir çalışma komisyonu kurdu. Yasal düzenleme ile bu sorun çözülecek” diye konuştu. Bankalar Birliği şimdiye kadar yakaladığı 4 bin işletmenin POS cihazını iptal etti. Ancak yasal düzenleme olmadığı için bu işletmeler yeniden faaliyete geçti. Şimdi hazırlanan yasa teklifi ile bankalar bu bayilere POS cihazı veremeyecek BDDK ve Bankalar Birliği yasal çalışma için kolları sıvadı, yasak geliyor Kara liste oluşturuluyor yasal düzenleme yolda (HABERTÜRK)

Dikkat 'çakma' banka çıkabilir!

Yiyecek-içecek satışı yapan işletmelerde geçerli olan yüzde 8 KDV oranı yüzde 10'a, yüzde 18 olan KDV oranı ise yüzde 20'ye yükseltildi

Ticaret Bakanlığı 5 milyon liraya ayakkabı satıyor!

Türk Patent ve Marka Kurumunca 2024 Yılında Uygulanacak Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ (BİK/TÜRKPATENT: 2024/1)

213 MİLYON 429 BİN 761 E-TEBLİGAT GÖNDERİLDİ

Ticaret Bakanlığı açıkladı: Türkiye'den İsrail'e ihracat kısıtlaması

Kredi kartında uygulanacak azami faiz oranı 3,66’dan 4,25’e yükseldi

2024 YILI NOTERLİK ÜCRET TARİFESİ

Mart ayı kira artış oranı % 57,50 oldu

Dünya dolar milyarderleri listesine Türkiye'den 27 kişi girdi... İşte dikkat çeken 2 isim

FAST işleminde limit 100 bin liraya yükseltildi