Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ELEKTRİK PİYASASI DENGELEME VE UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1- 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 17 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(6) Portföylerine 30/A maddesi kapsamında serbest tüketici eklemek isteyen üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, üretim tesislerinin en az birinin veya bir ünitesinin ilgili piyasa katılımcısı adına kayıtlı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin mevcut olması zorunludur.”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Bir tüzel kişinin toplayıcılık lisansı alması veya lisansına toplayıcılık faaliyeti dercedilmesi durumunda, kendisine ait piyasa katılımcıları söz konusu lisans alım veya dercedilme tarihinin içinde bulunduğu fatura döneminden itibaren geçerli olacak şekilde dengeden sorumlu grubun üyesi ise dengeden sorumlu gruptan çıkarılır, dengeden sorumlu grubun tarafı ise dengeden sorumlu grup dağıtılır.”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesinin yedinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“9/5/2021 tarihli ve 31479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliğinin eklerinde yer alan bağlantı konfigürasyonlarında, üretim tesisinin birden fazla uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi olması durumunda söz konusu uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimleri birbiriyle ilişkilendirilir.”
“(8) Depolamalı elektrik üretim tesisleri bünyesinde tesis edilen elektrik depolama ünitelerinin, Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliğinin EK-1’inde yer alan bağlantı şekillerine uygun olarak tesis edilmesi halinde; şebekeye çıkış noktasında yer alan aynı gerilim seviyesindeki ölçüm noktalarının tamamı bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi, söz konusu uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi ile ilişkili elektrik depolama ünitelerine bağlı ölçüm noktalarının tamamı farklı bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi altına kaydedilir.
(9) Kanunun 7 nci maddesinin on birinci fıkrası kapsamında kurulan elektrik üretim tesislerinde bu maddenin sekizinci fıkrası, sadece Kanunun 7 nci maddesinin on birinci fıkrası hükmü çerçevesinde aynı kapasite artışına ilişkin kurulan ünite veya üniteler için uygulanır.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiş, dördüncü fıkrasının (i) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“c) İşletmedeki elektriksel kurulu gücü 30 MW ve üzeri olan müstakil elektrik depolama ünitesi veya tesisleri.”
“ç) Bünyesinde işletmedeki elektriksel kurulu gücü 30 MW ve üzerinde depolama ünitesi bulunan üretime bütünleşik depolamalı elektrik üretim tesisleri ile depolamalı elektrik üretim tesislerinde elektrik depolama üniteleri için oluşturulan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin ilişkilendirildiği uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimleri.”
“i) Bünyesinde işletmedeki elektriksel kurulu gücü 30 MW altında depolama ünitesi bulunan üretime bütünleşik depolamalı elektrik üretim tesisleri ile depolamalı elektrik üretim tesislerinde elektrik depolama üniteleri için oluşturulan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin ilişkilendirildiği uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimleri.”
“j) İşletmedeki elektriksel kurulu gücü 30 MW altında olan müstakil elektrik depolama ünitesi veya tesisleri.”
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Tüzel kişilik kaydı sırasında teslim edilmiş olanlar hariç olmak üzere, üretim tesislerine ait lisanslar ile depolamalı elektrik üretim tesisleri bünyesindeki elektrik depolama ünitesi, üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi veya müstakil elektrik depolama tesislerinin ilgisine göre derç edildiği üretim, tedarik veya toplayıcı lisanslarının temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce şirket kaşesi üzerine imzalanmış sureti,”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 32/C maddesinin birinci fıkrasında yer alan “onayı ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “söz konusu ayın son gününden iki gün öncesine kadar” ibaresi, “toplayıcı tarafından” ibaresinden sonra gelmek üzere “söz konusu ayın son gününden iki gün öncesine kadar” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(7) 17 nci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında oluşturulan kategorilere konu üretim tesisleri herhangi bir toplayıcının portföyünde yer alamazlar.
(8) Bir tüketici birden fazla toplayıcının portföyünde yer alamaz. Ancak, bir toplayıcının enerji tedarik ettiği tüketici, eşzamanlı olarak, başka bir toplayıcının bünyesinde talep tarafı katılımı hizmetinde yer alabilir.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 69 uncu maddesinin birinci fıkrasına üçüncü cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Gün içi piyasasına ilişkin faaliyetler sonucu dengeleme güç piyasası kapsamında yapılan bildirimler, Sistem İşletmecisi tarafından verilen iletim kısıtlarını giderme amacındaki 1 kodlu talimatları artırıcı yönde olamaz.”
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğe 69 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Emre amade kapasite bildirimi ve dengeleme güç piyasası kapsamında gerçeğe aykırı bildirimler
MADDE 69/A- (1) Her bir piyasa katılımcısı, bir sonraki gün için saatlik olarak mevcut koşullarında, acil durumlar da dahil olmak üzere, teknik olarak sisteme verebileceği ve/veya çekebileceği maksimum güç miktarını arıza/bakım, iklim/verim gibi teknik koşulları da göz önüne alarak emre amade kapasite bildirimi olarak her gün saat 15.30’a kadar Sistem İşletmecisine bildirir.
(2) Sistem İşletmecisi; piyasa işlemleri kapsamında emre amade kapasiteyi eksik bildirmeyi veya hiç bildirmemeyi ya da arıza veya bakım kaydı girmek suretiyle emre amade kapasitesini azaltmayı itiyat haline getirdiği anlaşılan piyasa katılımcılarını, bir rapor düzenleyerek Kanunun 16 ncı maddesi kapsamında işlem tesis edilmek üzere Kuruma bildirir.
(3) Dengeleme güç piyasası faaliyetine ilişkin işlemlerde emre amade kapasitenin, kesinleşmiş günlük üretim/tüketim programını, minimum kararlı üretim düzeyini ve benzeri gerçeğe aykırı bildirim ya da işlem yaptığı tespit edilen piyasa katılımcıları, Sistem İşletmecisi tarafından ilgili bilgi ve belgeleriyle birlikte Kanunun 16 ncı maddesi kapsamında işlem tesis edilmek üzere Kuruma bildirilir.”
MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 71 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(3) Dengeleme güç piyasası kapsamında sunulan tekliflerin Sistem İşletmecisi tarafından gerçek zamandan yarım saat öncesine kadar talimatlandırılması ya da Sistem İşletmecisi tarafından bildirim ile uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi bazlı oluşturulan kısıt listesine alınması durumunda uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi bazında yer alan KGÜP verileri kesinleşmiş uzlaştırma dönemi üretim/tüketim planı olarak değerlendirilir.
(4) Sistem İşletmecisi dengeleme güç piyasası kapsamında oluşmuş olan aynı fiyattaki tekliflerin sıralamasında; uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin bir önceki veya sonraki saatteki çalışma durumları ve/veya su rezerv yönetimini göz önünde bulundurarak değerlendirme yapabilir. Sistem İşletmecisi ilgili kısıt durumunun ortadan kalkması durumunda, ilgili piyasa katılımcısını on beş dakika içerisinde yeniden bilgilendirir. Bu uygulamadan etkilenen santraller, kısıt sebebi ve gerekçeleri Sistem İşletmecisi tarafından düzenli olarak Kuruma bildirilir.”
MADDE 10- Aynı Yönetmeliğin 71/A maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(6) Sistem İşletmecisi tarafından dengeleme güç piyasasına sunulan yük alma talimatları ve acil durumda oluşturulan talimatların tamamının kullanılmasından sonra ihtiyaç olması halinde; işletmedeki elektriksel gücü ile emre amade kapasitesi eşit olmayan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin, Sistem İşletmecisi tarafından emre amade kapasitesinde artış yapılarak ilgili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimini talimatlandırılabilir.”
MADDE 11- Aynı Yönetmeliğin 72 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Arz ve talep dengesinin ve/veya kısıt yönetiminin sağlanması amacıyla;
a) Sistem İşletmecisi, uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerinde termik kaynaklı ünitelerinden en az birinin devrede olmaması ve emre amade kapasitelerinin bulunması durumunda; ünitenin soğuk, sıcak veya ılık yedek olma durumlarını ve yüklenme eğrilerini dikkate alarak talimat verebilir.
(b) (a) bendi kapsamında uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin talimatlandırılması ihtiyacı olması durumunda, soğuk veya ılık yedek olma durumuna ve yüklenme eğrisine göre, ilgili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin daha önceden bildirilen teklif miktarının tamamına veya uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin minimum kararlı üretim düzeyine kadarki çalışma aralığı göz önünde bulundurularak en az üç saat talimat verilebilir. Ancak soğuk veya ılık yedek olma durumuna göre verilen talimat üç saatten az olamaz. Teklif miktarının tamamı veya minimum kararlı üretim düzeyi üzerinde talimatlandırılmış olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi, sistem yönünün tersine dönmesi veya sistem gereksinimi oluşması durumunda, bu süre zarfında minimum kararlı üretim düzeyi seviyesinde de çalıştırılacak şekilde talimatlandırılabilir.”
MADDE 12- Aynı Yönetmeliğin 75 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Dengeleme birimi olup dengeleme güç piyasası kapsamında teklif sunmamış olan, dengeleme birimi olmayan üretim tesislerine sahip piyasa katılımcılarına, portföyünde dağıtım sisteminden bağlı lisanssız elektrik üretim tesisi bulunan piyasa katılımcılarına, iletim sisteminden bağlı lisanssız elektrik üretim tesisi sahiplerine ve müstakil elektrik depolama tesisine sahip piyasa katılımcılarına ilgili tesisler için Sistem İşlemecisi tarafından acil durum talimatı verilebilir. Portföyünde dağıtım sisteminden bağlı lisanssız elektrik üretim tesisi bulunan piyasa katılımcılarına acil durum talimatı verilmesi halinde söz konusu talimat, işletmedeki elektriksel gücü en büyük olan tesisten başlamak suretiyle ve bu sıralama takip edilerek yerine getirilir. Bu talimatlar için uzlaştırma fiyatı olarak, talimatın yük alma yönünde olması halinde ilgili saatte verilmiş olan yük alma talimat fiyatlarının en yükseği, talimatın yük atma yönünde olması halinde ilgili saatte verilmiş olan yük atma talimat fiyatlarının en düşüğü kullanılır ve talimatlar net talimat hacminin belirlenmesinde kullanılmak üzere kayda alınır. İlgili saatte, acil durum talimatı ile aynı yönde talimat oluşmaması durumunda, bir önceki ay aynı yönde verilmiş olan teklif fiyatlarının aritmetik ortalaması söz konusu talimatlar için uzlaştırma fiyatı olarak kullanılır. Ancak yük alma talimatları için belirlenen aritmetik ortalama fiyatın ilgili saatin piyasa takas fiyatından düşük olması veya yük atma talimatları için belirlenen aritmetik ortalama fiyatın ilgili saatin piyasa takas fiyatından yüksek olması durumunda ilgili saatin piyasa takas fiyatı, söz konusu talimatlar için uzlaştırma fiyatı olarak kullanılır. Söz konusu talimatların uzlaştırma fiyatının Gün Öncesi Piyasasında ve Dengeleme Güç Piyasasında Asgari ve Azami Fiyat Limitlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca belirlenen azami fiyat limitini aşması durumunda ise bahse konu Usul ve Esaslar uyarınca belirlenen azami fiyat limiti uygulanır.
(3) Portföyünde dağıtım sisteminden bağlı lisanssız elektrik üretim tesisi bulunan piyasa katılımcılarına ve iletim sisteminden bağlı lisanssız elektrik üretim tesisi sahiplerine verilen talimatlara ilişkin oluşan tutarlar, ilgili toplayıcı ya da görevli tedarik şirketine yansıtılır. İlgili toplayıcı ya da görevli tedarik şirketi, söz konusu tutarları lisanssız elektrik üretim tesisi sahiplerine yansıtır.”
MADDE 13- Aynı Yönetmeliğin 79 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Sistem İşletmecisi ve Piyasa İşletmecisi tarafından sağlanacak bilgiler
MADDE 79- (1) Sistem İşletmecisi, uzlaştırma için dengeleme güç piyasası kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi bazında, söz konusu bildirim zamanı içerisindeki her bir uzlaştırma dönemine ilişkin, kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programını, dengeleme güç piyasası kapsamında verilmiş ve mutabakat sağlanmış olan yük alma ve yük atma talimatlarını, bu talimatların etiket değerlerini, teklif fiyatlarını ve Sistem İşletmecisi tarafından hesaplanan dengeleme güç piyasası kapsamındaki sistem marjinal fiyatları ile YGSMF, KÜPST ve diğer hesaplarda kullanılmak üzere gerekli verileri Piyasa İşletmecisine iletir.
(2) Piyasa İşletmecisi, talep edilmesi halinde santral, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi ve sayaç konfigürasyon bilgileri, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi bazında, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş miktarları, gün öncesi piyasasında 60 ıncı maddeye göre gerçekleştirilen kesinti miktarları, dengeleme güç piyasası kapsamında kabul edilen ve yerine getirilen yük alma ve yük atma miktarları, yerine getirilmeyen yük alma ve yük atma talimat miktarları, KÜPSM gibi uzlaştırma hesaplama sonuçları ile gerçek zamanlı sistem işletiminde kullanılacak diğer verileri Sistem İşletmecisine iletir.”
MADDE 14- Aynı Yönetmeliğin 81/A maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi ve üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliğinin EK-1’inde yer alan bağlantı konfigürasyonlarında yer aldığı şekilde çalışabilir halde tutulması,”
“(3) Fatura dönemi bazında ikinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan koşullardan birinin herhangi bir uzlaştırma döneminde sağlanmadığının tespit edilmesi halinde ilgili uzlaştırma dönemlerinde, şebekeden çekilip elektrik depolama ünitesinde depolandıktan sonra tekrar sisteme verilen enerji de dahil olmak üzere, depolamalı elektrik üretim tesisinden sisteme verilen enerjinin tamamı ilgili katılımcının uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmaz. Söz konusu enerji Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) katılımcısı görevli tedarik şirketi tarafından üretilmiş kabul edilir ve YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır.”
MADDE 15- Aynı Yönetmeliğin 87 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimini PYS aracılığıyla yapmak isteyen üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, portföyünde yer alan üretim tesislerinin en az birinin veya bir ünitesinin Bakanlık kabulünün yapılmış olması ve başvuru yaptığı an itibarıyla kendisi ile ilişkili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin kayıtlı olması zorunludur.”
MADDE 16- Aynı Yönetmeliğin 88 inci maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(6) Piyasa katılımcıları tarafından PYS aracılığıyla yapılan uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimleri resmî değerler olarak kabul edilir.”
MADDE 17- Aynı Yönetmeliğin 110 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bir dengeden sorumlu tarafın her bir uzlaştırma dönemindeki enerji dengesizliğine ilişkin olarak bir fatura dönemi için tahakkuk ettirilecek borç ve/veya alacak tutarları aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:
ifade eder.”
MADDE 18- Aynı Yönetmeliğin 112 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “ve/veya enerji bedeli yan hizmetler kapsamında ödenen yan hizmetler gereği gerçekleştirilen üretime ilişkin” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 19- Aynı Yönetmeliğin 132/A maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(6) Uzlaştırma sonucunda Piyasa İşletmecisi tarafından nihai uzlaştırma bildirimlerinde yer alan tutarlara istinaden düzenlenen faturalar içerisinde mevzuat gereği olan vergi ve harçlar da yer alır.”
MADDE 20- Aynı Yönetmeliğin 132/C maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(3) Önlisansa/lisansa konu projeler kapsamında temine konu taşınmazlar ile kamulaştırmasız el atma veya proje ile ilişkili taşınmazlardan kaynaklı her türlü alacak ve tazminat talebi nedeniyle Kuruma ve/veya kamulaştırma işlemlerini yürüten ilgili bakanlığa karşı açılan dava ve başlatılan icra takiplerinde, bu davaların gerektirdiği her türlü giderler ile mahkemece belirlenecek olan bedeller ve/veya icra takibine konu bedelin önlisans/lisans sahibi tüzel kişi tarafından ferileri ile birlikte ödenmemesi hallerinde, ilgili tüzel kişiye Kurum tarafından bildirimde bulunulur. Verilen süre içerisinde ödeme yapılmaması halinde Kurum söz konusu tutarın ilgili tüzel kişinin piyasa alacaklarından tahsiline ilişkin Piyasa İşletmecisine bildirimde bulunur. Piyasa İşletmecisi bu bildirime istinaden avans ve/veya fatura alacaklarını, ilgili tüzel kişiye ödeme yapılmaksızın tahsili takip eden iş günü Kurum hesabına aktarır. Bu işlemler bildirimde yer alan tutar tahsil edilinceye kadar devam eder. Bu fıkra kapsamındaki alacaklar öncelikli olarak tahsil edilir.”
MADDE 21- Aynı Yönetmeliğin 132/Ç maddesinin on sekizinci fıkrasında yer alan “yerine getirilmemesi” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve/veya beklenen uzlaştırma dönemi üretim/tüketim miktarından sapması” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 22- Aynı Yönetmeliğin 133 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ilgili görevli tedarik şirketine” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya toplayıcıya” ibaresi eklenmiş, üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan “görevli tedarik şirketleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya toplayıcı” ibaresi, “görevli tedarik şirketine” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya toplayıcıya” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Başvuru tarihi itibarıyla en fazla on iki ay önceki fatura dönemine ait itiraz başvuruları, itiraz başvurusunu takip eden üç ay içerisinde Piyasa İşletmecisi tarafından sonuçlandırılması veya Piyasa İşletmecisi tarafından diğer hataların tespit edilmesi durumunda, gerekli düzeltme işlemi gerçekleştirilir. Yapılan düzeltme piyasa katılımcısına yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilir.”
“(7) Piyasa İşletmecisi görevli tedarik şirketi, toplayıcı, TEİAŞ’ın ilgili birimleri ya da ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından kendisine sonuçları PYS üzerinden bildirilen ve bildirim tarihi itibarıyla son on iki aya ilişkin itirazlar için düzeltme işlemi yapar. Yapılan düzeltme piyasa katılımcısına yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilir.”
MADDE 23- Bu Yönetmelik 1/1/2026 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 24- Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.