Gayrimenkulün veraset intikal işlemleri nasıl yapılır?

Her bir durum için izlenecek yol farklı ise de, mirasçıların öncelikle yapması gereken şey, veraset ilamı (mirasçılık belgesi ) çıkartmak olmalıdır. Veraset ilamı, Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınabileceği gibi, artık noterlerden de alınabilmektedir. Noterlerden veraset ilamı çıkarabilmek için, mirasçılardan herhangi birinin, tek başına kimliği ile müracaatı yeterlidir. Noter tarafından verilecek bir form, müracaat eden kişi tarafından doldurulur. Noterlerin bilgisayar sistemleri, nüfus müdürlüğü ile entegre olduğundan, noter katibi, öncelikle nüfus kayıtlarına girerek yasal mirasçıları tespit edecek ve size talep ettiğiniz mirasçılık belgesini düzenleyip verecektir. Uygulamada noterlerin, kapalı kayıtlara ulaşması mümkün olmadığından, bir kısım mirasçılık belgesi talepleri noterlerce yerine getirilememekte, ilgilinin sulh hukuk mahkemesine müracaat etmesi gerektiği söylenmektedir. Özetle kapalı kayıt yok ise, noterden veraset ilamını almak 10 dakikanızı alacaktır. Bu yüzden sulh hukuk mahkemesinden önce, mirasçılık belgesini daha kısa sürede alabilmek için notere müracaat etmekte fayda vardır. İlamı noterden alamayacağınızı öğrendiniz. Bu kez yapmanız gereken, sulh hukuk mahkemesine müracaat edip, mirasçılık belgesi düzenlenmesini talep etmektir. Mirasçılık belgesi talepli davalar, çekişmesiz yargı türüne girmektedir. Sulh Hukuk Mahkemeleri, nüfus kayıtlarına girerek mirasçıları tespit edecek ve veraset ilamı düzenleyeceklerdir. Mirasçılardan herhangi birinin müracaatı yeterlidir. Her ne kadar bazı mahkemeler tensip zaptı düzenleyip duruşma günü vermekte iseler de, bu iş için çoğu zaman duruşma görülmesine gerek olmadığından, mahkeme kalemine müracaat ederek mirasçılık belgesini duruşmasız olarak çoğu mahkemeden almanız mümkündür. Kapalı kayıt meselesi bazen sulh hukuk mahkemelerinde de olabilmektedir. Bu gibi durumlarda, mahkeme, en yakın nüfus müdürlüğüne müzekkere yazarak kapalı kayıtların gönderilmesini isteyecektir. Bu gibi durumlarda müzekkereyi mahkeme kaleminden elden alıp, yazıyı nüfus müdürlüğüne elden takipli götürüp, cevabi yazıyı da mahkeme dosyasına yine elden getirirseniz, postada olabilecek gecikme süresini en aza indirebilirsiniz. Mirasçılık belgesinin aslına, birkaç yerde ihtiyaç duyacağınızdan, mahkemeden (veya noterden) mirasçılık belgesinin aslından birden fazla adet almanız gerekecektir. Eğer bir tane aldıysanız da sorun değil. Noterden /mahkemeden, ihtiyaç duyacağınız kadar sureti daha sonra da talep etmeniz mümkündür. Ancak suret harcı / ekstra noter masrafı ile uğraşmak istemiyorsanız, bu işi başlangıçta yapmanızı tavsiye ederiz. Veraset ilamını (mirasçılık belgesini ) aldınız. Sıradaki işlem, veraset intikal vergi dairesine gidip ilişik kesme yazısı almaktır. İlişik kesmek için beyanname vermeden önce, bir takım belgelere ihtiyacınız olacaktır. Tapu fotokopisi veya tapu kaydı elinizde değilse, gayrimenkulün bulunduğu tapuya, elinizdeki veraset ilamı ile müracaat ederek takyidatlı tapu kaydını çıkartabilirsiniz. Öncelikle gayrimenkulün bağlı olduğu belediyeden, rayiç bedel yazısı almanız gerekmektedir. Gayrimenkulün tapu fotokopisi veya tapu kaydı ile, Belediye’nin emlak servisine giderek, veraset intikal vergi dairesine vermek üzere rayiç bedel yazısı almak istediğinizi söylediğinizde, emlak vergi borcu olmaması kaydıyla rayiç bedel yazısı belediyece düzenlenerek size verilecektir. Eğer emlak vergi borcu var ise, öncelikle bu borcu ödemeniz gerekecektir. Rayiç bedel yazısı, bir tanesi veraset intikal vergi dairesine hitaben, diğeri ise intikal esnasında tapuya hitaben olmak üzere iki tane alınacaktır. Bu aşamada elimizdeki belgeler; Tapu kaydı, veraset ilamı ve belediyeden alınmış imzalı ve mühürlü ölüm tarihindeki rayiç bedel yazısı. Eğer muris 01.06.2008 tarihinden önce vefat etmiş ise, murisin son kanuni ikametgahını da gösteren Ölüm ve Mirasçı Bildirimi, (Muhtarlık ya da Nüfus Müdürlüklerinden) nin ayrıca alınması gerekecektir. Boş beyannameleri ilgili vergi dairesinden temin etmeniz mümkündür. Gidilecek veraset intikal vergi dairesi, murisin ölmeden önce ikametgahının bulunduğu yer veraset intikal vergi dairesidir. Kişinin nerede vefat ettiği, terekenin ( gayrimenkul, menkul v.s. malların) nerede bulunduğu ya da nüfus kütüğünün nerede olduğu beyannamenin verileceği yer açısından önemli değildir. Muris veya tasarrufu yapan şahıs Türkiye’de hiç ikamet etmemiş ya da son ikametgâhı tespit edilememiş ise beyanname verilecek yetkili vergi dairesi Gelir İdaresi Başkanlığınca tayin edilir. Ancak mükellef bununla ilgili dilekçesini evraklarıyla birlikte süreksiz vergi daireleri ya da Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü Diğer Vergiler Müdürlüğü’ne verebilir. Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların; ölüm, bağış (hibe) ya da herhangi bir şekilde karşılıksız olarak bir kişinin mülkiyetinden diğer bir kişinin mülkiyetine geçmesi Veraset ve İntikal Vergisinin konusunu oluşturur. Veraset intikal beyanı; Ölen kişinin kanuni ikametgahı Türkiye’de ve ölüm Türkiye’de gerçekleşmiş ise, mükelleflerin de Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini takip eden 4 ay içinde; Ölen kişinin kanuni ikametgahı Türkiye’de ve ölüm yabancı bir memlekette gerçekleşmiş ise; ölüm tarihini takip eden 6 ay içinde; Mükellefler vefat eden kişinin bulunduğu yerin dışında başka bir yabancı memlekette olduğu takdirde ise ölüm tarihini takip eden 8 ay içerisinde ilgili Vergi Dairesine verilir. Veraset intikal vergi dairesine, vefat eden kişiye ait tüm gayrimenkuller, menkuller ve diğer servet unsurları (Banka hesaplarındaki paralar, kiralık kasalar, motorlu araçlar, şirket hisseleri vs. ) beyan edilmelidir. Beyan, tek seferde verilebileceği gibi, intikal edilen her bir mal için ayrı ayrı da verilebilir. Beyanname verilmesi üzerine, ilgili vergi dairesince bir dosya numarası belirlenir. Sonradan verilecek beyanlar da bu dosya numarası üzerinden yapılır. Beyannamade, intikale konu olan tüm mal varlığı haricinde vefat eden kişiye ve varislere ait T.C. kimlik numaraları ya da vergi kimlik numaraları, doğum tarihleri, varislerin adresleri yazılmalı ve her varis tarafından imzalanmalıdır. Veraset ve İntikal Vergisi beyannamelerinin mükellefler tarafından imzalanması gerekmektedir. Ancak reşit olmayan varislerin yerine anne ya da babası imzalayabilir. Anne ve babası yoksa ve kısıtlıların yerine vasi kararına istinaden vasisi imzalayabilir. Vekil tarafından imzalanan beyannamelerde vekaletin beyannameye eklenmesi gerekir. Vekaletnamelerde özel olarak Veraset ve İntikal Vergisine ilişkin “beyanname vermeye, imzalamaya yetkilidir” vb. ifadelerin de yer alması da ayrıca gerekmektedir. Yukarıda belirtilen sürelerde eğer intikal için beyanname verilmemişse, veraset intikal vergisine ek olarak, gecikme faizi de tahakkuk ettirilerek tarafınıza ödettirilir. Veraset intikal vergisi, vergi dairesi içerisinde bulunan veznelerden ödenebilir. 1/1/2015 tarihinden itibaren veraset yoluyla veya ivazsız surette meydana gelen intikallerde veraset ve intikal vergisi aşağıdaki tarifeye göre hesaplanır. Veraset intikal vergisinde, vergiden muaf tutulan tutarlar bulunmaktadır. Bu tutarlar, aşağıda tablo şeklinde gösterilmiştir. Rayiç bedel, bu tutarların altında kalıyor ise, 2015 yılı için sadece 27,20 TL damga vergisi ve yasal süre içerisinde müracat edilmemişse, cüzi oranda bir gecikme cezası dışında herhangi bir vergi ödenmeyecektir. Eğer intikal eden malların tutarı, istisna tutarlarını aşıyorsa, aşan kısımlar için yukarıdaki tabloya göre veraset intikal vergisi ödenecektir. 01.01.2015 tarihinden itibaren, 01.01.2014 tarihinden itibaren, 01.01.2013 tarihinden itibaren, Beyanname verildikten sonra, genellikle bir sonraki gün için randevu verilmektedir. Bir sonraki gün randevu saatinde hazır bulunduğunuzda, gövli memur size tahakkuk fişi düzenleyip verecektir. Vergi dairesine ödemeyi yaptıktan sonra vergi dairesi alındısını görevli memura vereceksiniz. Görevli memur, başka bir eksiklik yok ise, ilgili tapuya hitaben, veraset ilişiğinin kesildiğine, intikalinde veya devrinde bir engel bulunmadığına dair imzalı ve kaşeli yazıyı size verecektir. Sıradaki işlem, tapudan intikali gerçekleştirmektir. Elimizdeki belgeleri bir kez daha kontrol edelim. İhtiyaç duyacağımız belgeler; Veraset ilamının aslı Tapuya hitaben belediyeden alınan rayiç bedel yazısı Veraset intikal vergi dairesinden alınan ilişik kesme yazısı Tapu fotokopisi veya tapu kaydı sureti Mirasçıların kimlik fotokopileridir. Eğer iştirak halinde intikal yapılacak ise, mirasçılardan herhangi birinin veya bu iş için özel yetki içeren vekaletnamesi bulunan vekilin, bu belgelerle birlikte müracaatı yeterlidir. Eğer müşterek mülkiyete geçilecekse, tüm mirasçıların birlikte müracaat etmesi ( en azından imza aşamasında tüm mirasçıların veya vekillerinin hazır bulunması) gerekmeketedir. Ne fark var diye sorulacak olursa; intikal iştirak halinde yapılırsa, iştirak halinde malikler, paylarını, sadece hissedarlardan birine satabilirler. Müşterek mülkiyette ise dilediği şahsa satıp devredebilirler. (Diğer hissedarların ön alım (şufa) hakkı saklıdır. Eğer intikal iştirak halinde mülkiyet şeklinde yapılmışsa ve iştirak halinde maliklerden herhangi biri sonradan gayrimenkulün satışına yanaşmaz ise, diğer maliklerin, iştirak halinde mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesi davası ya da ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu davası) açması gerekecektir. Bu tür davalar da uygulamada oldukça uzun sürmektedir. İntikalle birlikte gayrimenkulün 3. bir şahsa satışının aynı anda yapılması da mümkündür. Ya da iştirak halinde maliklerden biri, hissesini, yine iştirak halinde maliklerden bir diğerine, intikalle birlikte satıp devredebilir. Veraset ilamı için dava dilekçesi örneği ….. SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : Hasımsız DAVA : Mirasçılık belgesi verilmesi talebidir. OLAYLAR : 1- …….. ili, ……… ilçesi, …………. cilt, ….. hane, …… sıra numarasında kayıtlı bulunan ve müvekkilimin babası olan ……………… tarihinde vefat etmiş ve geriye mirasçı olarak oğulları ………….… ile kızı ..……… ve murisin eşi ….. kalmış olup başkaca da mirasçı bulunmamaktadır. 2- Muristen kalan mallar üzerinde mirasçıların tasarrufta bulunabilmeleri ve mirasçıların hisselerini gösterir veraset ilamı verilmesi için iş bu davanın açılması zorunluluğu doğmuştur. HUKUKİ SEBEPLER : TMK sair yasal mevzuat DELİLLER : Nüfus kayıtları, tanık beyanı ve her tür delil. SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz edilen sebep ve gösterilen delillere göre davamızın kabulü ile, muris …………’in mirasçılarını, miras payları ile birlikte gösterir veraset ilamı verilmesini vekaleten saygılarımla talep ederim. Davacı Vekili Av……………… Kaynak: hukukitavsiyeler.com