'Hukuka Aykırı Delil' Nedir?

T.C. Anayasası m.38/6’ya göre , Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez.

CMK m.206/2-a’ya göre , delil, kanuna aykırı olarak elde edilmişse reddolunur.

CMK m.217/2’ye göre , yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir.

CMK m.230/1-b’ye göre , Ceza Muhakemesi Kanununda karar verilirken kararda, hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delillerin ayrıca ve açıkça gösterileceği belirtilmiştir.

CMK m.289/1-i’ye göre , Temyiz dilekçesinde belirtilmemiş olsa da, hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması halinde, hukuka kesin ayrılık var sayılacağı belirtilmiştir.

HMK m.189/2’ye göre , Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz.

Boşanma Davasında Hukuka Aykırı Delil

HMK m.189/2’ye göre, hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz.

Hukuka aykırı elde edilen ses ve video kaydı:

Boşanma davalarında, karşı tarafın rızası ve bilgisi olmaksızın elde edilen ses ve video kaydı kullanılamaz.

Hukuka uygun olarak elde edilen ses ve video kaydı:

Hukuki olarak elde edilen ses ve video kaydı, boşanma davaları da dâhil, tüm davalarda delil olarak kullanılabilir.

Boşanma davalarında ses ve video kaydının delil olarak kullanılabilmesi de mümkündür . Ancak bu konuda bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir.

Buna göre;

Karşı tarafın bilgisi ve rızası dışında alınan ses kaydının delil olarak kullanılabilmesi için;

- Kişinin, bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmadığı ve yetkili makamlara başvurma imkânının olmadığı, ani gelişen durumun bulunması,

- Kendisine veya aile birliğine yönelen, onurunu zedeleyen, haksız bir saldırıyı önlemek için, kaybolma olasılığı bulunan kanıtların, kaybolmasını engelleyip, yetkili makamlara sunarak güvence altına almak amacının olması.

Şartlarından en az birinin gerçekleşmesi gerekir.

Türk Ceza Kanunu Yönünden Hukuka Aykırı Delil

-Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması

-Özel hayatın gizliliğini ihlal etme

Aleni konuşmaları kaydetmek suç değildir .

Aleni olmayan konuşma , sadece konuşanların paylaştığı, başkalarının duymasını veya öğrenmesini istemediği, konuşanlardan herhangi birisi için gizlilik ifade eden görüşmelerdir.

Kişiler arasındaki, aleni olmayan konuşmaları, taraflardan, herhangi birinin rızası “olmaksızın” bir aletle dinlemek veya bunları bir “ses alma” cihazı ile kaydetmek suçtur .

Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçunun koşulları ;

1- Kişiler arasındaki konuşma, “aleni” olmamalıdır.

2- Taraflardan herhangi birinin, “rızası” olmamalıdır.

3- Bu konuşmalar bir aletle dinlenmeli veya bunlar bir ses alma cihazı ile kayıt edilmelidir.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu

Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması

Madde 133- (1) Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) (Değişik: 2/7/2012-6352/80 md.) Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen verileri hukuka aykırı olarak ifşa eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve dört bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.

Madde Gerekçesi

Madde 133- Madde metninde, kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suç olarak tanımlanmaktadır.

Bir arada bulunan kişiler arasında yapılan konuşmanın aleni olmayan konuşma olarak kabulü için konuşmanın yapıldığı yerin önemi yoktur. Bu bakımdan, örneğin bir parkta iki kişi arasında geçen konuşmanın başkaları tarafından ancak özel gayret gösterilerek duyulabilecek olması hâlinde, aleni olmayan konuşma söz konusudur. Keza, örneğin bir evde sınırlı sayıda kişiler arasında yapılan konuşma, aleni olmayan bir konuşmadır.

Birinci fıkrada tanımlanan suç, aleni olmayan konuşmanın bir aletle dinlenmesi veya bir ses alma cihazı ile kayda alınması ile oluşur. Söz konusu suçu, aleni olmayan konuşmanın tarafı olmayan kişi işleyebilir. Suçun oluşabilmesi için, konuşmanın taraflarından herhangi birinin rızasının olmaması yeterlidir. Bu bakımdan konuşmanın taraflarından birinin rızasının olması, fiili suç olmaktan çıkarmayacaktır.

Özel hayatın gizliliğini ihlal etme

Madde 134- (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

(2) (Değişik: 2/7/2012-6352/81 md.) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.

Madde Gerekçesi

Madde 134- Maddenin birinci fıkrası metninde, özel hayatın gizliliğinin ihlâli suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece, gizli yaşam alanına girerek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanması ve kaydedilmesi cezalandırılmaktadır.

İkinci fıkrada, böylece elde edilen saptama ve kayıtlardan herhangi bir suretle yarar sağlanması veya bunların başkalarına verilmesi veya diğer kimselerin bilgi edinmelerinin temini veya basın ve yayın yoluyla açıklanması suçun ağırlaşmış şeklini oluşturmaktadır.

Maddenin ikinci fıkrasında, kişinin özel hayatına ilişkin görüntü veya seslerin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu görüntü veya sesler örneğin soruşturma kapsamında hukuka uygun bir şekilde kayda alınmış olabileceği gibi, birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi suretiyle elde edilmiş olabilir. İkinci fıkrada tanımlanan suç, elde edilmiş olan bu ses veya görüntü kayıtlarının ifşasıyla, yayılmasıyla, yani yetkisiz kişilerce öğrenilmesinin sağlanmasıyla oluşur. Bu ifşanın hukuka aykırı olması gerekir. Bu bakımdan özel hayata ilişkin kayıtların, savcılık veya mahkemeye verilmesi, duruşmada gösterilmesi ve dinlenmesi hâlinde, söz konusu suç oluşmayacaktır. İfşanın, basın ve yayın yoluyla yapılması, söz konusu suçun nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir.