İdam cezası, dünyada azalırken Çin\'de artıyor

İnsan hakları grubu Uluslararası Af Örgütü, Çin’e her yıl kaç kişiyi ölüm cezasına çarptırdığını açıkça beyan etmesi çağrısında bulundu. Örgüt, Salı günü yayımlanan ve ölüm cezasının dünya genelindeki kullanımına yönelik raporunda, Çin’de geçen yıl ölüm cezasına çarptırılan insanların binleri bulduğunu ve bu dünyanın geri kalan ülkelerinin toplamından fazla olabileceği belirtildi. Örgütün geçici genel sekreteri Claudio Cordone, “Çinli yetkililer geçmişe kıyasla daha az idamın uygulandığını iddia ediyor. Eğer bu doğruysa, neden kaç kşiyi ölüm cezasına çarptırdıklarını açıklamıyorlar?” dedi.

“2009 yılındaki Ölüm Cezaları ve İdamlar” adlı 41 sayfalık rapor Çin’de idam edilen kişi sayısına yönelik bir tahmin bile içermezken, örgüt bunun nedeni olarak kamuya açıklanmış istatistiklerin gerçek değerler “hayli çarpıttığına” inanmaları olduğunu belirtti. Raporda, Çin’de idam cezasına çarptırılan hiç kimsenin insan hakları hükümlerine uygun olarak adil bir dava sürecinden geçmedikleri ifade edildi. Uluslararası Af Örgütü 2008 yılında Çin’de en az 1,718 kişinin idam edildiğini tahmin ediyor. Öte yandan, Pekin yayımlanan rapor hakkında hemen bir yorum yapmadı. Ancak geçtiğimiz ay, ülkenin en yüksek mahkemesi ölüm cezasının az sayıdaki “son derece ciddi” olayları kapsayan davalara indirgenmesini öngören yeni yönergeler düzenledi.

POLİTİK MESAJ Rapor, 2009 yılında 18 ülkede toplam 714 kişinin idam edildiğini, diğer yandan en az 2,001 kişinin de 56 ülkede ölüme çarptırıldığını belirtti. İdam yöntemleri arasında asma, kurşuna dizme, boynunu vurma, taşlama, elektrik verme ve öldürücü dozda ilaç enjeksiyonu yer aldı. İdamların geneli Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da yaşanırken, İran ve Irak başı çeken ülkeler oldu.

İran’da en az 388 idam yaşanırken, Irak’ta 120 ve Suudi Arabistan’da en az 69 idam gerçekleşti. İran ve Suudi Arabistan, örgütün uluslararası yasaları ihlal etmesine rağmen çocuklara da idam cezası veren ülkeler olarak diğerler ülkelerden ayrıldı. Örgüt, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın tekrar seçildiği ve Ağustos’ta yemin töreni ettiği sekiz haftalık tartışmalı seçim döneminde 112 insanın idam edildiğini belirtti. Rapor, “Geçtiğimiz yıl uygulanan ölüm cezaları geniş çaplı politik mesaj yaymak, muhalifleri susturmak ve Çin, İran ve Sudan’da politik gündemi desteklemek için kullanıldı” yorumunda bulundu. CEVAP YOK Örgüt, Irak’taki yaşanan idamların hükümetin şiddete yönelik baskısını artırmasıyla beraber büyük artış gösterdiğini belirtti. Cordone, “Ancak bu intihar saldırıları için çözüm değil. Caydırıcı bir yöntem olarak işe yarayamaz” dedi.

Öte yandan, ölüm cezasına başvuran tek Amerika ülkesi olan ABD’de 2009 yılında 52 kişi idam edildi. Örgüt, bu rakamın bir 10 yıl öncesine, 1999 yılında gerçekleştirilen idam sayısının neredeyse yarısı kadar olduğunu belirtti. İdam kararlarının genellikle yargıdan uzak davalarda belirlendiğini belirten Uluslararası Af Örgütü, ölüm cezasının kaldırılması için uğraşıyor. Raporda, “Ölüm cezası acımasız ve onur kırıcı olduğu gibi, insan değerine bir hakarettir” denildi.

Örgüt, ölüm cezalarının yoksullara, azınlıklara ve ırksal, etnik ve dinsel toplumlar üzerinde orantısız bir şekilde kullanıldığını ifade etti. Diğer yandan, Burundi ve Togo 2009 yılında ölüm cezasını yürürlükten kaldırarak idamın önüne geçen ülke sayısını 95’e çıkardı.

Uluslararası Af Örgütünün Tayvan’daki Asya-Pasifik bürosunda görevli Roseann Rife, son dönemdeki istatistiklerin cesaretlendirici olduğunu belirtti. Rife El-Cezire’ye, “Tüm dünyaya temel eğilimimizin idamın yasaklanması olduğu mesajını iletmeye çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.

Rife, “Dünyada halen ölüm cezası uygulayan ülkeler var, ancak cezayı yasaklayan ülkeler de görüyoruz. Geçtiğimiz yıl Endonezya, Afganistan, Pakistan ve Moğolistan’da idam gerçekleşmedi ve bu yakın dönemde ilk defa yaşanan bir şey” dedi.

İDAMLARI SINIRLAMAK Rapor, ülkelerin ölüm cezası uygulamasında sınırlamaya gittiklerini belirtti. 1987’den beri idam uygulamayan Kenya, ölüm cezasına çarptırılan 4 bin kişiyi hapis cezasına mahkûm ederken, bu çaplı geniş bir hareketi gerçekleştiren ilk ülke oldu.

Örgütün küresel çapta ölüm cezalarına yönelik kayıt tutmaya başladığı zamandan bugüne dek Avrupa’da ilk kez geçtiğimiz yıl idam yaşanmazken, bu uygulamaya devam eden tek ülke olan Belarus, 2010 Mart ayında iki kişiyi idam etti. Cordone, “Geçmişe kıyasla daha az ülke idam cezası uyguluyor. Kölelik ve etnik ayrımcılıkta olduğu gibi, dünya insanlığa utanç olan bu uygulamayı da aşıyor” dedi.

Sıradan suçlar içim 9 ülke ölüm cezası uygulamaya devam ederken, aynı durumda bulunan 35 ülke son 10 yılda bu uygulamaya başvurmadığı için ölüm cezasına karşı bir duruş sergiledikleri kabul ediliyor. Sonuç olarak, küresel çapta sıradan suçlar için idam cezası uygulamaya devam eden 58 ülke bulunuyor.

Hürriyet

İdam cezası, dünyada azalırken Çin\'de artıyor

Ticaret Bakanlığı 5 milyon liraya ayakkabı satıyor!

İranlı rap şarkıcısı idama mahkum edildi

AİHM, bylock kullandığı için mahkum olan BM yargıcı Akay’ı haklı buldu

İşyurtları Ürün ve El Sanatları Fuarı açıldı

Trump'ın yargılandığı bina önünde kendini ateşe veren kişi hayatını kaybetti

Trump'ın yargılandığı mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı

İsveç'te cinsiyet değiştirme yaşı 18'den 16'ya düşürüldü

Bankaya götürdüğü cesetle kredi başvurusu yaptı!

İngiltere’den dikkat çeken 'deepfake' kararı

Avukatın 'yanlış düğmeye tıklaması' sonucu 21 yıllık evlilik bitti!