Ekonomide yaşanan sıkıntı ve evini borçla döndürmekte zorlanan vatandaş tefecinin eline düştü. Her şartta sistemi döndürmeye çalışan vatandaşın çözüm noktalarına ise son dönemde marketler de eklendi.<br /> <br /> Özellikle bankacılık sektöründen kredi bulmakta zorlanan ve borcu borçla çevirmekte sıkıntı yaşayan vatandaşın kapısını çaldığı tefeciler arasına marketler de eklendi. Yeni yoğunlaşan ‘market finans’ yönteminde daha çok kredi kartı limitinin dolması gerekiyor. Diyelim ki bir kartta ödenmesi gereken borç miktarı 7 bin lira. Bu noktada market önce kart sahibinin kartına 7 bin liralık ödeme yaparak borcu sıfırlıyor.<br /> <br /> <strong>Sistem nasıl işliyor</strong><br /> <br /> Ardından da kart sahibi sanki yeni bir alışveriş yapmış gibi marketten çeşitli gıda alışverişi yapmış gibi gösteriliyor. Kara listeye giren bu yüzden de tüketici kredisi bile çekemeyen kişilerin başvurduğu yöntemde, markete giden kişiler, buradan bin lira ile 10 bin lira arasında mal alıyor gibi görünebiliyor.<br /> <br /> <strong>Faiz %11’i geçiyor</strong><br /> <br /> 7 bin liralık bir borcun kapanmasının ardından aynı karttan 3 bin 455, 3 bin 455 ve 691 bin lira olmak üzere toplamda 7 bin 601 liralık mal veya hizmet satışı yapılmış gibi gösterilerek para çekiliyor. Aracı kişi de karttan ayrıca kendi komisyonu olan 176 lirayı yine mal ve hizmet bedeli olarak çekiyor. Aracı kişinin çektiği bedel ise genelde marketin dışında başka bir işyerinden gerçekleşiyor. Böylece 7 bin liralık borcu kapanan kart sahibi markete yüzde 8,59, aracı kişiye de yüzde 2,51 faiz ödeyerek toplamda 7 bin liralık borca karşılık yüzde 11,10 daha fazla ödeme yapmak durumunda kalıyor.<br /> <br /> Arada aracı kullanıyor<br /> <br /> Marketler sistemin çok fazla duyulmaması için doğrudan kart borçlusu ile muhatap olmuyor. Bu işlem için aracı bir kişiye ihtiyaç duyuluyor. Aracılar da genelde daha önce bu işi yaptığı bilinen ve denetimlerin arttığı kuyumcu ya da benzincilerden oluşuyor. Aracı kişi kart borçlusunun kartını alarak borçlu olduğu bankaya borç miktarı kadar para yatırıyor.<br /> <br /> <strong>Dönen para en az 2,5 milyar lira</strong><br /> <br /> Bu yıl uygulamaya sokulan market finans yöntemi ve halen birçok vatandaşın çaresizlikten boyun eğdiği kuyumcu ve benzin istasyonlarında dönen para miktarı da dudak uçuklatıyor. Kaba bir hesapla bu yıl içinde yapılan market ve alışveriş merkezi, benzin istasyonları, çeşitli gıda ve kuyumculardan kredi kartıyla yapılan alışveriş miktarının ilk 9 ayda 121 milyar 475 milyon liraya çıktığı gözleniyor.<br /> <br /> Market ve alışveriş merkezlerinde kartlı harcama miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 36,77 oranında artmış görünüyor. 4 kalemde toplam harcamanın yüzde 2’sinin borç kapatmak adına yapıldığını varsaydığımızda 2 milyar 430 milyon liranın, yüzde 5 olarak varsayıldığında ise 6 milyar 74 milyon liranın alışveriş haricinde borç kapatma operasyonu için çekildiği gözleniyor.<br /> <br /> <strong>Borç taksitlendiriliyor</strong><br /> <br /> Kartında harcama limiti kalmayan ve kendini döndürmekte zorlanan vatandaşın son dönemde sıklıkla başvurduğu bu yöntemde yeni borçlar da taksitlendiriliyor. Zaten vatandaşı rahatlatan en büyük unsur da taksitlendirme imkânı bulunması olarak özetleniyor.<br /> <br /> Bankalar yeni yapılan toplu alışverişlerde vatandaşa bir SMS atarak “Şu tarihli şu miktarlı harcamanızı belli bir ücret karşılığında 6 taksite bölmek için bize onay mesajı atın” diye bilgilendirme geçiyor.<br /> <br /> <br /> EMİNE AÇAR - BUGÜN GAZETESİ<br />