Naim Süleymanoğlu'nun Kızı Sekai Mori'nin Türk Vatandaşlığını Kazanması

GENEL

Naim Süleymanoğlu, 23 Ocak 1967 'de Bulgaristan'da dünyaya gelmiştir. Bulgaristan göçmeni Türk halter sporcusudur. Halter branşında olimpiyat ve dünya şampiyonu olmuştur. Türkiye'ye güreş branşı dışında madalya getiren ilk isimdir.

Süleymanoğlu, henüz Bulgaristan vatandaşı iken, Bulgaristan'ın Sovyetler Birliği'nin olimpiyatları boykot eden kararına uyması nedeniyle 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na katılamamıştır.

Bulgaristan yönetimi'nin Bulgaristan'da yaşayan Türk azınlıklara Bulgar isimleri alma zorunluluğu getirmesi üzerine Naim Süleymanoğlu, Naum Sulejmanow adını almak zorunda kalmıştır.

1986 yılında Dünya Kupası Finali için Melbourne'e giden Naim Süleymanoğlu iltica etmiştir ve Türkiye Büyükelçiliği'ne sığınıp vatandaşlık başvurusunda bulunmuştur. Süleymanoğlu, dönemin başbakanı Turgut Özal, Milli İstihbarat Teşkilatı ve Dışişleri Bakanlığı'nın gizli operasyonuyla Türkiye'ye gelmiştir.

Süleymanoğlu, 19312 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı ile 15 Aralık 1986'da Türk Vatandaşlığına alınmıştır. Söz konusu karar, mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun istisnai vatandaşlığa alınma başlığını taşıyan 7. maddesi bağlamında alınmıştır.

"Süleyman oğlu 1967 Kırcaali doğumlu Naim Süleymanoğlu ... Türk vatandaşlığına alınmaları; İçişleri Bakanlığı'nın 14/12/1986 tarihli ve 1918 (1986) sayılı yazısı üzerine, 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 7 nci maddesinin (c) bendine göre, Bakanlar Kurulu'nca 14/12/1986 tarihinde kararlaştırılmıştır."

Madde 7- Aşağıdaki hallerde 6 ncı maddenin (b) ve (c) bentlerindeki şartlar aranmaksızın yabancılar, istekleri üzerine, İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığına alınabilirler.

c) Türk soyundan olanlarla, eşleri ve reşit çocukları.

SEKAİ MORİ'NİN TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAZANMA SÜRECİ

Sekai Mori, Naim Süleymanoğlu'nun 2017'de hayatını kaybetmesinin ardından, kendisinin Süleymanoğlu'nun kızı olduğu iddiası ile babalık davası açmıştır. Yapılan DNA testi ile birlikte Mori'nin ünlü halterci ile aralarında soy bağının olduğu ispatlanmış, mahkeme tarafından da bu durum hüküm altına alınmıştır.

Ancak fahiş bir hata sonucu, Sekai Mori'nin babasının nüfus kütüğüne geçirilme talebi reddedilmiştir. Gerekçe ise, Naim Süleymanoğlu'nun da sonradan Türk vatandaşı olması ve nüfusa kaydı istenen Sekai Mori'nin 18 yaşından büyük olmasıdır.

Nüfus müdürlüğünün talebi reddetmesi yanlıştır, çünkü Mori Türk vatandaşlığını yetkili makam kararı ile kazanmayı düzenleyen hükümlere göre değil, aslen kazanma hükümlerine göre kazanmıştır. Daha detaylı açıklamak gerekirse;

TVK m.20/2'de Türk vatandaşlığının yetkili makam kararı ile kazanılmasının velayet altındaki çocuklar için ne şekilde sonuçları olacağı düzenlenmişken, konumuz açısından önemli olan 3.fıkrada ise ergin çocuklar için sonuçlar düzenlenmiştir.

TVK m.20/3'e göre, yetkili makamın kararı ile Türk vatandaşlığını kazanan kişinin, bu tarihte kendisi ile birlikte işlem görmeyen çocukları hakkında, ergin olduktan sonra Türk Vatandaşlığını kazanmak üzere başvurdukları takdirde haklarında 11. madde hükümleri uygulanacaktır. Zira ana veya babalarının Türk vatandaşlığı kazandığı anda ergin olan çocukları, ana veya babanın vatandaşlığa alınma kararından etkilenmeyecektir. Herhangi bir yabancı gibi, m.11'deki şartları taşımaları halinde, genel yolla vatandaşlığa alınmadan yararlanarak Türk vatandaşlığı kazanabileceklerdir.

Ancak somut olay, TVK m. 20/3'teki hükmün uygulanmasına engel bir nitelik taşımaktadır. Bu bağlamda, Naim Süleymanoğlu'nun Türk vatandaşlığını kazandığı tarih ile Sekai Mori'nin doğum tarihi birlikte değerlendirilmelidir.

Mori, Naim Süleymanoğlu'nun 1986'da vatandaşlığa alınma kararından sonra, 1991'de doğmuştur. Yani doğduğu zaman babası zaten bir Türk Vatandaşıydı. Bu da m.20'nin uygulanamaması sonucunu doğurur, çünkü söz konusu madde hükümleri ile Türk vatandaşlığını sonradan kazanmış kişilerin, vatandaşlığı kazandığı tarihte mevcut olan çocuklarının Türk vatandaşlığı kazanması düzenlenir.

Açıklanan sebeplerden dolayı, nüfus müdürlüğünün nüfus kütüğüne kayıt talebini reddetmesinin yanlış bir değerlendirme sonucu olduğu görülmektedir.

SEKAİ MORİ TÜRK VATANDAŞLIĞINI NASIL KAZANDI?

Türk Vatandaşlığı Kanunu'na göre iki tür kazanılma şekli vardır ;Doğumla (aslen) kazanma ve sonradan (müktesep) kazanma. Doğumla kazanma da kendi içinde soy bağı esası ve doğum yeri esası olmak üzere sınıflandırılır.

Konu ile ilgisi nedeniyle, soy bağı esası ile Türk vatandaşlığının doğumla kazanılması hallerinden babalık davası ile vatandaşlığın kazanılması üzerinde duracağız.

Soy bağı esasına göre Türk Vatandaşlığının aslen kazanılması, çocuğun evlili birliği içinde ya da evlilik birliği dışında doğmasına göre iki başlıkta ele alınır.

1-Evlilik birliği içinde doğan çocuklar

Kanuna göre, "Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır." (TVK M./7) Bu tür evlilikten doğan çocuklar, doğum anından itibaren Türk vatandaşlığını kazanacaklardır.

2-Evlilik birliği dışında doğan çocuklar

Bu durumda ana veya babadan hangisinin Türk vatandaşı olduğu önem taşımaktadır. Çünkü Türk hukukuna göre, ana ile çocuk arasında soy bağı doğum ile kurulurken (analık karinesi), baba ile soy bağının kurulması Kanunda öngörülen bazı şartların yerine getirilmesine bağlıdır. TVK m.7/3 ile bu durum açıkça belirtilmiştir. "Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır."

Türk Medeni Kanununda baba ile çocuk arasında soy bağının kurulması için 3 yol düzenlenmektedir: Ana ile babanın sonradan evlenmesi (m.282/1), tanıma (m.295 vd.) ve babalık davası (m.301 vd.).

*Ana Türk vatandaşı ve baba yabancı ise; Türk hukukunda ana ile doğurduğu çocuk arasında tabi soy bağı, ayrıca hukuki soy bağı kabul edildiği için çocuk Türk Vatandaşlığını aslen kazanır.

*Baba Türk Vatandaşı ve ana yabancı ise; Baba ile çocuk arasındaki tabi soy bağının hukuki soy bağı haline getirilmesi gerekir, çünkü evlilik birliği dışında doğan çocuğun babası Türk vatandaşı anası yabancı ise, çocuk ile baba arasındaki tabi soy bağı hukuki soy bağı kabul edilmemektedir. Soy bağının kurulması ile birlikte, çocuk doğum anından itibaren Türk vatandaşlığını aslen kazanacaktır; TVK m.7/3 de bunu düzenlemektedir, "Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır."

Babalık Davası ile Türk Vatandaşlığının Kazanılması

Çocuk ile baba arasındaki soy bağının mahkeme tarafından belirlenmesine babalık davası denir (TMK M.301). Çocuk veya ana tarafından babaya, babanın ölmüş olması halinde mirasçılarına karşı açılır. Verilecek karar ile çocuk ile baba arasında soy bağı kurulmuş olur.

Türk vatandaşlığının kazanılma anı ise karar tarihi değildir, karar ile soy bağı kurulur sadece. Vatandaşlığın kazanılmasında doğum anı esas alınır, kişi karar tarihinde itibaren değil, doğum anından itibaren Türk vatandaşlığını aslen kazanmış olacaktır. Burada çocuğun yaşının herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Önemli olan, Türk vatandaşı baba ile çocuk arasındaki soy bağı ilişkisinin kurulmuş olmasıdır.

SONUÇ

Süleymanoğlu'nun kızı soybağı esasına göre Türk Vatandaşlığının aslen kazanılması hükümlerine göre Türk Vatandaşlığını babalık davası sonucu verilen karar ile birlikte kazanmıştır. Naim Süleymanoğlu'nun 1986 yılında Türk vatandaşlığını kazandığını ve Sekai Mori'nin 1991 yılında doğduğunu dikkate aldığımızda, Türk vatandaşı babadan evlilik birliği dışında doğduğunu net bir şekilde görülmektedir. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 1. maddesi uyarınca da Türk babadan olan çocuklar doğumdan itibaren Türk vatandaşıdır. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu açısından baktığımızda, "Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır" (TVK m.7/3).

Olayımızda, Sekai Mori, babalık davası açmış ve bu dava lehine sonuçlanmıştır. Artık başka bir işleme gerek kalmaksızın karar ile birlikte, Semai Mori ile babası arasında hukukî soybağı doğum anından itibaren kurulmuştur.

Bu şekilde vatandaşlık kazanmada çocuğun yaşının bir önemi yoktur.

Yasemin Cenik

Hukuk Fakültesi öğrencisi

Kaynakça:

Doğan, V.,Türk Vatandaşlık Hukuku,b.16,Ankara,2019 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5901 https://www.bbc.com/turkce/spor-42039678

Naim Süleymanoğlu'nun Kızı Sekai Mori'nin Türk Vatandaşlığını Kazanması

1 MAYIS EMEK VE DAYANIŞMA GÜNÜNDE TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKININ KISITLANMASININ ANAYASA MAHKEMESİ VE AİHM KARARLARI UYARINCA İNCELENMESİ

SOSYAL KONTROL (SOCIAL CONTROL)

ÜÇÜNCÜ HACİZ İHBARNAMESİNDE MENFİ TESPİT DAVASI

Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?

Belirli ve Muayyen Olmayan Artış Hükmünün TBK 344/1-2 ve TBK 345/3 Kapsamında Değerlendirilmesi

Hukukçu (!) Kibri

İMAR BARIŞI 2024 - YAPI KAYIT BELGESİ HAKKINDAKİ TEKLİFİN HUKUKİ DEĞERLENDİRİLMESİ

İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDEN TARAFIN BİLDİRİM SÜRELERİNE UYMAKSIZIN İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİRMESİ AKABİNDE MEYDANA GELEN HUKUKİ NETİCELER

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı İtirazında Tebliğname ile Bağlı mıdır?

Kamu İhale Sözleşmesinin İdare Tarafından İmzalanmaması Halinde Uğranılan Zararın Tazmini İstenebilir mi?