(Özel) Ceviz üretiminde büyük başarı: Günde 5 tır ihracat

Türkiye’nin ve Avrupa’nın ceviz fidancılığı merkezi olan Balıkesir’in Bandırma ilçesine bağlı Sahil Yenice Mahallesi’nde günde 5 tır aşılı ceviz fidanı sarılarak, dünyanın 36 ülkesine ihraç ediliyor. Üreticiler, cevizde kaçak üretimle mücadele beklerken, doku kültür laboratuvarı istiyor.

Sahil Yenice, 1983 yılında üretilen ilk aşılı ceviz fidanından sonra aradan geçen 36 yılda aşılı ceviz fidanı üretiminde Türkiye’de ve Avrupa’da liderlik koltuğuna oturdu. 2018 yılında 10 milyon adet aşılı ceviz fidanının üretildiği mahallede, 6 milyon adet fidan ihraç edilirken, 4 milyon adet fidan da yurt içi satışlarla alıcı buldu. Sahil Yenice Muhtarı ve aynı zamanda mahallenin en büyük ceviz fidanı üreticilerinden Nuri Varlık, ceviz fidanı üreticisinin taleplerini İHA’ya anlattı.

Muhtar Nuri Varlık, 350 nüfuslu mahallenin tamamına yakınının geçim kaynağı olan fidan üretiminde en büyük sorunların kaçak üreticilerle mücadele edilmemesi ve Avrupa ülkelerine ihracatta aranan doku kültürü üretimi olduğunu ifade ederek, "Köyümüzde aşılı ceviz fidanı üretmekteyiz. 1983 yılında köyümüz ceviz fidanı ile tanıştı ve bugüne kadar geldi. Tabi bir çok sıkıntı ve zorluklarla karşılaştık. Bu zorlukları dilimizin döndüğünce de yetkililerimize aktarmaya gayret ediyoruz. Sahil Yenice olarak ceviz fidanında ilk önce Türkiye’de söz sahibi olduk, şimdi de Avrupa’da söz sahibiyiz. Dünyaya tamamen Bandırma’yı ve ceviz fidanını tanıtmak amacındayız. Bu konuda bize devletimizin destek olmasını istiyoruz. İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri’nin sahaya inmesini istiyoruz. Devlet desteği alan bazı fidancılar fidanlarına bakmıyor. Eksilen fidanların tamamlatılması sağlanmıyor. Onun için bu şekilde olan devlet desteği kullananların denetlenmesini, kaçak üretim yapanların denetlenmesini istiyoruz. İkinci sorunumuz ise, Avrupa’da artık klasik düzen bitti. Şimdi doku kültürüne geçildi ama maliyeti çok yüksek. Devletimizden Sahil Yenice’ye bir Doku Kültürü Laboratuvarı istiyoruz. Bandırma’daki On Yedi Eylül Üniversitesi bünyesinde kurulabilir. Artık doku kültürü ile üretilen fidanların taban suyunun yüksek olduğu yerlerde topraktaki virüslere karşı kök kısmı daha dayanıklı oluyor. Daha kaliteli fidanlar ortaya çıkıyor. Fidanlarımız daha kaliteli olduğunda bu bizim üretim ve satışımıza olumlu yansıyacaktır. Şu anda Gürcistan’a fidan ihracatımız var. Şu an 35 bin tane aşılı ceviz fidanı, meyve çöğürü ve meyve fidanları tırlarla Gürcistan’a ihraç ediliyor. Bugün sadece 2 tır sarıldı. Günde 4-5 tır sarılıyor. Tüm ürünlerimiz sertifikalı. Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izinleri alınmış halde. Yaklaşık 36 ülkeye ihracatımız var. Bulgaristan, Yunanistan, Azerbaycan, Kosova, Ukrayna, İtalya, Moldova, Rusya, Gürcistan gibi birçok ülkeye ihracatımız var. 2018 yılında Sahil Yenice’de 10 milyon adet aşılı ceviz fidanı ürettik. Bunun 6 milyon adedi yurt dışına farklı ülkelere ihraç ettik. Kalanı ise yurt içinde devletimizin ihale yaptığı yerlere, özel bahçe kurmak isteyenlere gidiyor. Her yıl ürettiğimiz tüm fidanları satıyoruz ve elimizde fidanımız kalmıyor" diye konuştu.

Mahallede 30 yıldır fidan üretimi ile geçimini sağlayan ve baba mesleğini devam ettiren Oktay Baş ise, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye çağrıda bulunarak, İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinin sahaya inmesini ve denetimlerde bulunmasını istedi. Baş, Avrupa’ya satışlarının devam edebilmesi için bir an önce Bandırma’da doku kültürü laboratuvarı kurulmasını talep ederek, "Babamla birlikte 30 yıldır fidan üreticiliği yapıyorum. Sahil Yenice olarak bütün köy fidan üretimi yapıyor. Senelik 10 milyon adet Tarım Bakanlığı onaylı ve sertifikalı üretim yapıyoruz. Ceviz fidancılığının birçok sorunu var. Öncelikle en büyük sorun kaçak üretim. Biz yurt içine yurt dışına sevkıyatlar yapıyoruz ve kazandığımız paranın da vergisini devlete ödüyoruz. Ama diğer yandan resmi üretim kadar, civarlarda kaçak üretim yapıldığını görüyoruz. Kaçak üretim hem köy halkımızın gelirine darbe getiriyor hem de devletimizin gelirini azaltıyor" dedi.

"Televizyonlarda Sahil Yenice fidanı diye yabani fidan satıyorlar"

Üretici Oktay Baş, tarımla ilgili TV kanallarında ve yerel bazı kanallarda Sahil Yenice, Bandırma ismi kullanılarak yabani fidan satıldığını ve vatandaşların kandırıldığını ifade ederek, "Bazı tarımla ilgili ya da yerel televizyon kanallarında fidan satışı yapılıyor. Satışı yapılan fidanlar Sahil Yenice ceviz fidanı denilerek satılıyor. Bizim fidancılık konusundaki liderliğimizi, şöhretimizi kullanıyorlar. Bunlar gerçekte Sahil Yenice fidanı değil. Zamanında Türkiye’de Altay ceviz fidanı diye bir fidan çıktı. Biz bu fidanın yabani olduğunu resmi yerlere de bildirdik. Altay cevizi adı altında bütün Türkiye’ye ve dünyaya bu cevizi sattılar ve Sahil Yenice fidanı dediler. Bunlar tamamen gerçek dışı. Çok kez şikayette bulunduk ama artık ne kadar yüksek bir kar marjları varsa televizyon kanalları cezalarını ödeyip işlerine devam ediyorlar. Aşılı ceviz fidanının Türkiye’deki merkezi Sahil Yenice’dir. Devletimizden en önemli isteğimiz bu işi kaçak yapanlarla mücadele etmesi. Onların fidanlarını imha etmesi. Üretimlerine engel olması. Ben Hollanda’ya gittim. Hollanda’da devlet yetkilileri sektörü desteklerken, fidanların ekildiği arazileri denetliyor, gelip bakıyor gerçekte o desteği kullanmış mı diye. Hiçbir şekilde kaçak üretime satışa izin verilmiyor. Biz de ceviz konusunda aynı denetimi istiyoruz. İkinci bir konumuz ise Avrupa artık ceviz fidanında paradoks köklere geçti. Biz de devletimizden üniversitemize kolon anaçları ve paradoks kökler için bir laboratuvar talep ediyoruz" diye konuştu.