Açılış konuşmasını TBB Başkanı Av. R. Erinç Sağkan'ın yaptığı etkinliğe TBB Başkan Yardımcısı ve İHM Koordinatörü Av. Ercan Demir, Başkan Yardımcısı Av. Bahar Gültekin Candemir, Disiplin Kurulu Başkanı Av. Mahmut Karatekin ve İHM Yürütme Kurulu üyeleri ev sahipliği yaptı.
Etkinliğe Afyonkarahisar Milletvekili Hakan Şeref Olgun, Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez, Anayasa Mahkemesi önceki başkanlarından Av. Yekta Güngör Özden, Türk Hukuk Kurumu ve Ankara Barosu önceki başkanlarından Av. Tuncay Alemdaroğlu, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve meslektaşlar katıldı.
TBB Başkanı Sağkan, açılışta yaptığı konuşmada, Anayasa'da yer alan "Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız biçimde toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir" hükmünün; yurttaşların görüş ve düşüncelerini, söz ve ifadelerini kamusal alana taşıyabilmelerini güvence altına alacak şekilde anlaşılıp uygulanmadığı sürece demokratik bir kazanım haline gelmeyeceğini belirtti.
TBB İHM'nin 2021–2024 dönemini kapsayan raporunun, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına ilişkin çok sayıda ihlalin tekrar eden ve süreklilik gösteren bir nitelik kazandığını ortaya koyduğunu kaydeden Sağkan, "Bu hak, sandıkla sınırlı bir demokrasi anlayışının ötesinde, demokrasinin gündelik hayatta nefes alıp verme şeklidir. Bu hak kullanıldığında demokrasi zarar görmez; aksine nefes alır. Protesto hakkı, demokrasinin olağan işleyişinin bir parçasıdır" dedi.
"PROTESTO HAKKINA YÖNELİK MÜDAHALELER ADİL YARGILANMA HAKKINA, SAVUNMA HAKKINA, EĞİTİM HAKKINA SİRAYET EDİYOR"
Sağkan, son dönemde, özellikle 19 Mart 2025 sonrasında ülkenin farklı kentlerinde gerçekleşen protestoların bu tartışmayı daha güncel ve canlı kıldığına dikkat çekerek, "Bu süreçte; barışçıl nitelikteki toplantıların kimi zaman geniş yasaklama kararlarıyla karşılaştığını, kolluk müdahalesinin toplantı başlamadan önce devreye girdiğini, gözaltı ve idari işlemlerin protesto hakkı üzerinde caydırıcı bir etki yarattığını ülkemiz ve demokrasi adına üzülerek gözlemledik. Sadece gözlemekle kalmadık, hak ihlallerine karşı barolarımız ve meslektaşlarımızla birlikte mücadele ettik. Yargısal süreçlerde yanlarında yer aldık" dedi.
Çok sayıda gencin, üniversite öğrencisinin gözaltına alındığını, hatta tutuklandığını ve eğitim haklarından mahrum kaldığını hatırlatan Sağkan, bu süreçte avukatların görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları güçlüklerin de arttığını vurgulayarak, "Dolayısıyla protesto hakkına yönelik müdahaleler, zincirleme bir şekilde adil yargılanma hakkına, savunma hakkına, eğitim hakkına sirayet ediyor ve kümülatif bir ihlaller bütünü ile karşı karşıya kalıyoruz" ifadelerini kullandı.
"BAROLAR VE AVUKATLAR AÇISINDAN PROTESTO HAKKI, BİZZAT TEMAS EDİLEN BİR ALANDIR"
Sağkan, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin açık içtihatlarına rağmen, uygulamada toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin çoğu zaman izin rejimine tabi tutulduğuna dikkat çektiği konuşmasında, "Yasaklama kararları gerekçesiz biçimde genelleşmekte ve kolluk müdahalesi daha baştan varsayılan bir refleks hâline gelmektedir. Bu noktada mesele yalnızca toplantıya katılan yurttaşların maruz kaldığı ihlaller değildir. Mesele aynı zamanda hukukun kendisinin geri çekilmesidir" şeklinde konuştu.
"Barolar ve avukatlar açısından protesto hakkı, kâğıt üzerinde savunulan bir hak olmanın ötesinde, bizzat temas edilen bir alandır" diyen Sağkan, "Türkiye Barolar Birliği olarak, protesto hakkını toplumsal barışın karşıtı değil, onun tamamlayıcı unsuru olarak görüyoruz. Hukukun, barışçıl itirazdan çekinmediği; aksine onu koruduğu bir düzenin mümkün olduğuna inanıyoruz" ifadelerini kullandı.
Sağkan, konuşmasını toplantıyı düzenleyen İHM'ye ve katılımcılara teşekkür ederek tamamladı.
SEMPOZYUM DÖRT OTURUM HALİNDE GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Açış konuşmasının ardından sempozyuma geçildi.
TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Özlem Şen'in başkanlığındaki; "Protesto Hakkı" başlıklı ilk oturumda; TBB Başkan Danışmanı Dr. Kasım Akbaş, "Protesto Hakkının Gelişimi ve Kapsamı", Prof. Dr. Uğur Tanyeli, "Protesto Hakkı ve Kamusal Mekân", Doç. Dr. Berke Özenç, "Protesto Hakkını İşlevsel Kılan İki Güvence: Mekânın ve Zamanın Seçimi" alt başlıkları altında sunum yaptı.
TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yasemin Özdek'in başkanlığındaki "Uluslararası Bağlamda Protesto Hakkı" konulu ikinci oturumda; TBB İHM Yürütme Kurulu Sözcüsü Av. Rıza Türmen "Protesto Hakkının Uluslararası Boyutları", Doç. Dr. Çiğdem Sever, "Protesto Hakkının Korunmasında Etkili Başvuru Yolu Sorunu" konularda sunumlarını gerçekleştirdi.
TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tuğrul Katoğlu'nun başkanlığındaki "Türkiye ve Protesto Hakkı" konulu üçüncü oturumda; Av. Dr. Murat Özveri "Türkiye'de Protesto Hakkının Kullanılması", Av. Oya Ersoy, "AİHM Kararları Işığında Protesto Hakkının İnsan Hakları Mücadelesindeki Dönüştürücü Rolü" başlıkları altında sunumlarını yaptı.
TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Gülendam Şan Karabulutlar'ın başkanlığındaki "Güncel Sorunlar" başlıklı son oturumda; Av. Murat Yılmaz, "Protesto Hakkının Kullanılmasına Yönelik Müdahaleler ve Güncel Sorunlar", Gazeteci Yıldız Tar, "Protesto Hakkının Kullanılması, Basının Yaklaşımı ve İfade Özgürlüğü" alt başlıklarında sunum yaptı.
"İNSAN HAKLARI VE PROTESTO HAKKI" KONULU KARİKATÜR SERGİSİ
Etkinlik, "İnsan Hakları ve Protesto Hakkı" konulu karikatür sergisiyle sona erdi.
Sergide karikatür sanatçıları Ayşen Baloğlu, Birol Çün, Emre Yılmaz, Levent Elpen, Mehmet Zeber, Murat Yılmaz, Mustafa Akyol, Mustafa Yıldız, Mümin Bayram ve Sait Munzur'un eserleri yer aldı.