Spor Hukuku Kapsamında; Finansal Fair Play Nedir? Uyulması Gereken Kurallar Nelerdir?

Fair Play Nedir?

Fair-Play ya da dürüst oyun, sporda kurallara uymaktan da öte belli bir davranış tarzını sergileyen bir terim. Rakibe saygı ve ona fizyolojik ve psikolojik açıdan zarar vermeme özentisidir. Rakip, bir düşman olarak değil, oyunun bir parçası olarak görülür ve yoğun mücadelede bile rakibin onuruna saygı duyulur. Fair-Play, oyunda hileye ve şiddete başvurmamak anlamına da gelmektedir.

Fair-Play’in başlıca kuralları şöyledir :

- Oyun kurallarına uymak

- Rakibi oyunun bir parçası olarak görmek

- Oyun koşullarında şans eşitliğini kollamak

- Kazanınca zaferi kötüye kullanmamak, yenilince sonuca ve kazanana saygı göstermek

- Kazananı tebrik etmek

Fair-Play, sporun dışında başka alanlarda da kullanılmaktadır.

FFP (Finansal Fair Play) Nedir? Endüstri her ne kadar inanılmaz boyutlara ulaşmış olsa da bu havuzda harcanan paralarda fazlasıyla ciddi miktarlara ulaştığından şirketleşen kulüplerin gelir-gider tablolarının eksiye gidişi UEFA’yı harekete geçmek zorunda bırakmış ve 2012-2013 sezonu ile birlikte Financal Fair Play uygulamasını hayata geçmeye zorlamıştır.

Futbol kulüplerinin gelirlerindeki dikey artış, giderleri de aynı ölçüde artırdı ve sorunların başlangıç noktasını teşkil etti. Artan bu gelir kalemlerinin etkin ve verimli şekilde kullanılmaması, üstüne bir de kötü yönetimlerle birleşince, kulüplerin mali disiplinleri zaman içinde yok olmaya başladı. Kaybolan bu mali disiplin ise kulüpleri altından kalkamayacakları mali bir kısır döngüye itti.

Birçok kulüp pahalı ve akılcı olmayan transfer harcamaları ile birlikte yaşadığı sportif rekabette kötü gidişatın esiri olup, kaynaklarını da etkin ve verimli şekilde kullanamayınca, şirket şekilde kurulduysa iflasa sürüklenerek, dernek şeklinde kurulduysa kapanarak ve tasfiye olarak yok olup gitti.

İşte günümüz futbolunda 100 milyon euro eden süper yıldızların, 40 milyon euroluk reklam anlaşmalarının bazen getiremediği o başarı köklü kulüpleri batma noktasına getirip, futbolu ticaret yapmak için kullanan kişilerin eline geçmesine neden olurken Uefa artık bu duruma dur demek için 2004 yılında Uefa kriterlerini devreye sokma kararı aldı. Kendisine bağlı lokal federasyonlar aracılığı ile kulüpleri mali, iktisadi, yönetsel, sportif ve tesis koşulları bakımından yönlendirmeye ve disipline etmeye yönelik kararları uygulamaya geçirdi. Bu sistem ile bugün mevcut olan kulüp lisanslama yöntemi kurulmuş oldu.

Kulüp Lisanslama Yöntemi ile kulüpler nisan ayının ilk haftasına kadar;

- İçinde bulunduğu yılın veya ara yılın mali tablolar listesini

- Gelecek döneme ait mali tabloları

- Nisan ayı ilk haftası itibarıyla vadesi geçmiş borç kontrollerini

Belirterek Uefa da oynayabilmek için lisans almak zorundadır. Bu kriterlerin alt evrakları mevcut olduğu gibi Denk Hesap Zorunluluğu ana şarttır.

Kulüp Lisans Sistemi uygulamada olmasına rağmen hepimizin bildiği gibi Türkiye Süper Liginde her sezon en az iki takım lisans alamamakta.

İşte tam da bu yüzden Uefa Kulüp Lisans Sisteminin de bu olumsuz mali gidişata çözüm olmadığını görerek Uefa Kriterleriyle beraber uygulanmak üzere 2009 yılında Financal Fair Play uygulamasını hayata geçirmek için çalışmalara başladı. Financal Fair Play uygulaması 2013-2014 yılı için uygulanması planlanırken Premier Lig takımlarının kısa sürede buna uyum sağlamakta zorlanacağını gündeme getirmesiyle bu uygulama 2014-2015 sezonuna ertelendi.

FFP (Finansal Fair Play) Kriterleri Nelerdir?

- Yöneticiler ve Kulüp başkanları kulüp için cebinden harcama yapamayacak. (Örn. Ferit Şahenk - Moussa Sow)

- Kulüpler, kendi yöneticilerine veya iş ortaklarına ait borçlarını kaynaklarına iade edecekler. (Örn. Yıldırım Demirören - BJK)

- 2012-2013’den itibaren kulüpler transferlere gelirlerinden daha fazla harcama yapmayacak. (Denk Bütçe)

- Sadece kulübe hibe edilen ve kulübe ait gelirler değerlendirmede kulüp geliri sayılacak. (Örn. Başkanın kulübe borç vermesi gelir sayılmayacak)

- Hiçbir futbolcu, kulüp ya da yasal otoriteye vadesi geçmiş borç bulunmayacak. Gelirden daha fazla borçlanılmayacak. Borçlanılırsa transfer yasağı cezası alınacak. (Örn.Galatasaray-SPK-Vergi)

- Öz sermayenin eksiye düşmesine izin verilmeyecek.Kulüpler denk bütçe kapsamında ve yıllık gelir-gider tahmininde başa baş noktasını yakalayacak.(Sistemin oturması için ilk yıllarda istisnai olarak belli noktada zarar edilmesine-eksiye düşülmesine izin verilecek.)

- Futbolculara yapılacak ücret, maaş ve prim ödemeleri, toplam gelirin yüzde 70 ini geçemeyecek.

- Bütçesi 5milyon Euro’nun altındaki takımlar kriterlerden muaf olacak.

- Kulüplerin fahiş yüksek ve fahiş düşük fiyatlarda yaptığı anlaşmalarla kurduğu şirket ilişkileri gelir-gider tablosuna katılmayarak, emsal fiyat esas alınacak.(Örn: M.City’nin Etihad ile olan 10 yıllık 642 milyon dolarlık sponsorluk anlaşması.)

- Kulüplerin altyapı, stadyum ve antrenman sahası için yapacağı yatırım amaçlı harcamalar başa baş noktası hesaplamalarına dâhil edilmeyecek.

Tüm bu kriterlere uyum ve başa başnoktasının denk bütçe ilkesiyle beraber uygulamasının kısa sürede kulüpler için zor bir geçiş olduğunu bilen Uefa bu nedenle kulüplere aşamalı bir geçiş imkânı sağlamış ve aşağıda ki tablo dâhilinde incelemelerde başa başnoktasının sapmasını göstermiştir.

“Dünya Fenerbahçeliler Gününde”, Fenerbahçe'nin UEFA’dan aldığı Finansal Fair Play Cezası Nedir?

UEFA, Fenerbahçe'nin 2016 yılında imzaladığı Finansal Fair Play anlaşmasının kurallarını ihlal ettiği ve kulübün elde edeceği UEFA gelirlerinden 2 milyon euro kesintiye gidileceğini açıkladı.

Fenerbahçe'ye Avrupa kupalarından men cezası vermeyen UEFA, sarı lacivertli kulübe çeşitli yaptırımlar uygulayacağını bildirdi.

Sarı-lacivertli kulüp, borçlarını 15 Ekim 2019'a kadar yeniden yapılandırması halinde para cezası 1 milyon euroya düşecek. Fenerbahçe'ye pozitif transfer bakiyesi zorunluluğu getiren UEFA, aksi takdirde kulübün 2020-21 ve 2021-22 sezonlarındaki yeni transferlerini UEFA kadrosuna dâhil edemeyeceğine hükmetti.

UEFA ayrıca sarı-lacivertli kulübün 2020-21 ve 2021-22 sezonlarındaki UEFA kadrolarının 23 futbolcuyla sınırlandırılmasına karar verdi.

KAYNAKÇA

https://tr.eurosport.com/futbol/finansal-fair-play-nedir-uyulmasi-gereken-kurallar-neler_sto4509997/story.shtml

https://tr.euronews.com/2019/07/19/uefa-fenerbahce-finansal-fair-play-cezasini-acikladi-avrupa-kupalarindan-men-edilme-yok

https://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Tech/uefaorg/General/02/26/77/91/2267791_DOWNLOAD.pdf

UEFA Club Licensing and Financial Fair Play Regulations Edition 2015

https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:JF-L93vVaKAJ:https://tr.wikipedia.org/wiki/Fair_play+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr