İşçi ve esnaf olanlar ile bunların emeklilerinin vefatları durumunda geride kalanlarına 5510 sayılı Kanuna göre cenaze ödeneği verilmekte, bu ödenek de her yıl için açıklanan enflasyon oranlarıyla artırılmaktadır. 2015 yılında işçi ve esnafların vefatı halinde 449 lira cenaze ödeneği verilmektedir. Bu ödeme talep halinde verilmekte olup, talep edenmeyenlere bu ödeme verilmediğinden birçok kişinin alacağı zamanaşımına uğramaktadır.<br /> <br /> <strong>Memur doğumda da ölümde de kıymetli</strong><br /> <br /> İşçilere 449 lira verilirken, memurun vefat etmesi durumunda devreye 657 sayılı Kanun girmekte ve bu Kanunda yer alan hüküm gereği vefat eden memura asgari 1.507 lira ölüm yardımı yapılmaktadır.<br /> <br /> Benzer bir uygulama doğum yardımı içinde geçerlidir. Çocuğu doğan işçi ve esnafa 5510 sayılı Kanun gereği bir sefere mahsus 112 lira veren devlet, memurun çocuğuna gelince bu yardımı 198 lira şeklinde uygulamaktadır.<br /> <br /> Aslına bakılırsa bu tutarların herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Burada eleştirmeye çalıştığımız husus, kişilerin çalışma statüleri farklı dahi olsa, doğum ve ölüm herkes için aynıdır. Dolayısıyla doğum ya da ölüm nedeniyle yapılacak yardımlarda norm ve standart birliği sağlanmalı, işçinin doğum ve ölümünde farklı memurunkinde farklı yardımlar yapılmasına küçük bir yasal düzenleme ile son verilmeli.<br /> <br /> <strong>Zamanında alınmayan gelir ve aylıklar zamanaşımına uğrar</strong><br /> <br /> 506 sayılı Kanunun mülga 99 uncu, 1479 sayılı Kanunun mülga 78 inci maddeleri gereğince herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığını beş yıl içinde almayanların, söz konusu gelir ve aylıkları ödenmez iken, Kanunun “Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans” başlıklı 97 nci maddesinde; bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın alınmaması durumunda zamanaşımı uygulaması öngörülmemiştir.<br /> <br /> Bu nedenle, 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları açısından Kanunun yürürlük tarihinden önce bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın beş yıl içinde alınmaması durumunda, alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında beş yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacak;<br /> <br /> 5 yıllık sürenin dolması halinde, 2008/Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008/Ekim sonrası,<br /> <br /> 5 yıllık sürenin dolmaması halinde ise 2008/Ekim öncesi ve sonrası,<br /> gelir ve aylıklar ödenecektir.<br /> <br /> <strong>Örnek 1:</strong> 4/1-(a) sigortalısı en son 2004/Temmuz ayına ait yaşlılık aylığını almış ve 21/1/2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir. Sigortalının tahsis numarasının son rakamı 9’dur. Bu durumda, sigortalının almadığı 2004/Ağustos aylığı ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır.<br /> <br /> 1 10 2008<br /> - 17 8 2004<br /> 14 1 4 Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolmadığından, sigortalıya 2004/Ağustos ve sonrası tüm aylıkları ödenecektir.<br /> Örnek 2: 4/1-(b) sigortalısı en son 2002/Kasım ayına ait yaşlılık aylığını almış ve 10/08/2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir. Sigortalının tahsis numarasının son rakamı 3’tür. Bu durumda, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır.<br /> 1 10 2008<br /> - 26 12 2002<br /> 5 9 5 Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolduğundan,<br /> 1 10 2008<br /> - 5<br /> 1 10 2003 Sigortalıya 1/10/2003 tarihinden sonraki aylıkları ödenecektir.<br /> <br /> <br /> SGK Rehberi<br />