TBB'nin Genel Kurul çağrısına ilişkin ret kararının gerekçesi

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ’NİN OLAĞANÜSTÜ GENEL KURULA DAVET EDİLMESİNE DAİR TALEPLERE İLİŞKİN YÖNETİM KURULU KARARI

Karar No. : 2019/1392 Karar Tarihi : 08.11.2019 Karar Konusu : Adana, Antalya, Ankara, Aydın, Bursa, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Mersin, Şanlıurfa, Tunceli, Van Baro Başkanlıklarının Olağanüstü Genel Kurul çağrısına ilişkin taleplerinin oyçokluğuyla reddine ilişkin Gerekçeli Karar.

Avukatlık Kanunu Md. 109 gereğince Türkiye Barolar Birliği tıpkı barolar gibi "tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur".

Türkiye Barolar Birliği'nin görevleri Avukatlık Kanunu'nun 110. maddesinde sayılmıştır.

Kanunun 117. maddesinde, Birlik Genel Kurulu'nun görevleri belirlenmiştir.

Avukatlık Kanunu'nun 115 . maddesinde " Birlik Genel Kurulu iki yılda bir evvelki genel kurulun tayin edeceği zaman ve yerde olağan toplantısını yapar. Ancak, seçimli genel kurul toplantıları Ankara'da yapılır" denilmek suretiyle toplantı zamanı ve yöntemi belirlenmiştir.

Yine aynı maddenin devamında "Birlik Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü hallerde veya en az on baronun yönetim kurulları yazı ile isterse Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır." hükmü ile de olağanüstü genel kurula imkan tanımıştır.

Tunceli ve Mersin dışındaki Baro Yönetim Kurullarının talepleri, esasen, Birlik Başkanı ve Yönetim Kurulu üyelerinin yeniden seçilmesi için olağanüstü bir genel kurul yapılması yönündedir.

Ancak Avukatlık Kanunu madde 119'da Birlik Yönetim Kurulunun görev süresinin dört yıl olduğu ve yine 92. Madde hükmü gereği seçim dönemi bitmeden önce ayrılan yönetim kurulu üyesinin yerini en çok oy almış yedek üye ile doldurulacağı açıkça ifade edilmiştir.

Yönetim Kurulu üyeleri hakkında 90. maddeye göre seçilmeye engel bir suçtan dolayı kamu davası açılması halinde, dava sonuna kadar bu üyenin Yönetim Kuruluna katılamayacağı ve yerinin yedek üye ile doldurulacağı belirtilmiştir.

Birlik Başkanının seçimi ve seçim dönemi bitmeden ayrılması halini işleyen madde 122 gereğince birlik başkanı, birlik genel kurulu tarafından, kendi üyeleri arasından dört yıllık bir dönem için seçilir.

96. maddenin 4. fıkrası hükmü, Birlik Başkanı hakkında kıyasen uygulanır ve buna göre seçim döneminin bitmesinden önce ayrılan birlik başkanının yerine seçilen, geri kalan süreyi tamamlar.

Barolar ile Türkiye Barolar Birliği'nin organlarının görevden uzaklaştırılması, görevlerine son verilmesi ve yerlerine yenilerinin seçilmesi, kanundaki şartlar oluştuğunda ve yalnızca mahkeme kararı ile mümkün olabilir.

Ayrıca kıyasen uygulanacağı Kanun'da belirtilen 90. maddenin 2., 3. ve 6. fıkraları ile yönetim kuruluna ve başkanlığa seçileceklerde aranan yeterlilik koşulları sayılmış olup 6.fıkra gereğince de "Seçim yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer."

Dolayısıyla Avukatlık Kanunu'nun bu açık hükümleri karşısında, Birlik Başkanı ve Yönetim Kurulu üyeleri 4 yıllık süre ile seçilir. Ancak ölüm, ayrılma ve seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi halinde görevleri son bulur.

Avukatlık Kanunu'nda olağan genel kurul dışında seçim yapılacağına dair hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Aksine olağanüstü genel kurullarda ancak olağanüstü toplantı yapılmasını zorunlu kılabilecek önemde/nitelikte konularda "görüşme" yapılacağı ve "görüşme konuları"nın gündeme alınabileceği ifade edilmektedir. (Avukatlık Kanunu Md.83)

Bu açık hükümler karşısında Kanun koyucunun Barolar ve Türkiye Barolar Birliği ile ilgili seçim dönemlerinin dışında bir seçimi, Birlik Başkanlığı ve Birlik Yönetim Kurulu üyeleri ile ilgili öngörmediği, hukukun üstünlüğü ve insan haklarını korumak ve kollamakla yükümlü tuttuğu bu organların hiçbir şekilde bir polemiğe ve gereksiz tartışmalara seçim dönemi içinde sokulmak istenmediği görülmektedir. Aksi hal zaten baroları ve Birlik Yönetimini çalışamaz hale getirecek ve kurumların yıpranmasına yol açacaktır. Baroların Başkan ve Yönetim Kurullarının olduğu gibi Birlik Başkan ve Yönetim Kurullarının faaliyet ve tasarruflarının tartışılacağı yerler Genel Kurullar olup bunların ne zaman yapılacağı da kanunda açıkça yazılmıştır. Böyle bir kapının açılması halinde farklı gruplardan seçilen Baro Başkan ve Yönetim Kurullarının 2 yılda bir yaptıkları seçimlerin ardından yaptıkları faaliyetlerinin bir grup avukat tarafından kabul edilmemesi halinde, onları seçimli genel kurula gidilmesi talepleri ile karşı karşıya getirecektir. Bu kabul edilebilir bir durum olamaz. Böyle bir durumda barolar da, Türkiye Barolar Birliği de çalışamaz hale gelir.

Özetle; Avukatlık Kanunu'nun, 77., 90., 92., 96., 109., 110., 115., 117., 122. maddeleri ve Türk Medeni Kanunu'nun 1/1. Maddesi hep birlikte değerlendirildiğinde seçimli olağanüstü genel kurul yapılmasının şartları oluşmamıştır.

Talepte bulunan barolarımızın seçim dışındaki taleplerine bakıldığında, bunların bir kısmının soyut olmak üzere, dilek ve temenni niteliği taşıdığı açıkça görülmektedir. Dilek ve temenniler, olağanüstü genel kurul konusu yapılabilecek ve genel kurulun karar alması mümkün olan olağanüstü sebepler değildir. Sayıya ilişkin şekil şartını oluşturan on baronun yönetim kurulu kararları incelendiğinde genel kurulun karar alması istenen asıl gündem maddesinin seçim olduğu açıktır. Nitekim bu kararların pek çoğunda dilek ve temenni şeklindeki tespit ve eleştiriler sıralandıktan sonra "tüm bu sebeplerle", "…karşısında", "açıklanan nedenlerle", "bu nedenlerle" gibi ibareler kullanılarak seçim talep edilmektedir. Yukarıda da açıklandığı üzere olağanüstü genel kurulda seçim yapılabilmesi halleri tahdididir. Bu şartlar oluşmamıştır.

Bu doğrultuda; talepleri değerlendiren Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu; yukarıda isimleri yazılı baroların olağanüstü genel kurul yapılmasına yönelik isteklerine dayalı olarak öne sürdükleri sebeplerin hiçbirinin, kanunun lafzına ve ruhuna uygun bulunmadığına, aksi kabul edildiğinde, Barolar ve Türkiye Barolar Birliği yönetimlerinde devamlı bir çekişmeyi gerektiren kaotik uygulamalara sebebiyet verileceğine; baroların ve Türkiye Barolar Birliği'nin yönetimlerinde istikrarı ortadan kaldıracağına ve telafisi imkansız zararlara yol açacağına, bu sebeple olağanüstü genel kurul yapılması taleplerinin reddine oy çokluğuyla karar vermiştir. Karşı oy gerekçeleri eklidir.

Av.Metin FEYZİOĞLU Başkan

Av.Ünsal TOKER Başkan Yardımcısı

Av.Hüseyin ÖZBEK Başkan Yardımcısı (KARŞI OY)

Av.Sabiha TEKİN Genel SekreterAv.Sabri Erdal GÜNGÖR Sayman

Av.Asude ŞENOL Üye (KARŞI OY)

Av.Eyyüp Sabri ÇEPİK Üye (KARŞI OY)

Av. Ali ELİBOL Üye

Av. Ahmet Şakir UZUN Üye

Av.Gültekin UZUNALİOĞLU Üye (MAZERETLİ)

Av.Filiz SARAÇ Üye (MAZERETLİ)

KARŞI OY YAZISI (1) :

TBB'nin Olağanüstü Genel Kurul toplantısı çağrısı için Avukatlık Kanunu 115/2. Maddesinde öngörülen en az 10 Baronun talebi konusu gerçekleşmiş olmakla kabulü gerekir. Kaldı ki Avukatlık Kanunu 115/2 maddenin yorumundan Olağanüstü Genel Kurulun seçimsiz yapılmasına ilişkin bir sonuç da çıkarılmaması gerektiğini düşünmekteyim.

Bu nedenle çoğunluk görüşüne katılmıyorum.

Av. Hüseyin Özbek Başkan Yardımcısı

KARŞI OY YAZISI (2) :

Avukatlık Kanunu 115/2.maddesi "Birlik Yönetim Kurulu gerekli gördüğü hallerde en az on baronun yönetim kurulları yazı ile isterse Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır" emredici hükmünü düzenlemektedir.

Bu maddeye göre aranan şekil şartı olan, on baronun yönetim kurullarının yazı ile istemesi koşulu, toplantımızın gündeminde yer alan on iki Baro Yönetim Kurulu'nun yazılı isteği ile gerçekleşmiş bulunmaktadır.

Maddede, Birlik yönetim Kurulu, Genel Kurulu olağanüstü toplantıya "çağırabilir" yerine "çağırır" denilerek belirtilen koşulda olağanüstü toplantıya çağrıyı zorunlu kılmıştır.

Avukatlık Kanunu Madde 115/2 ye göre, en az on baro yönetim kurullarının olağanüstü Genel Kurul yapılmasını yazı ile istemesi, gerek ve yeter şarttır. Başkaca bir değerlendirme yapılması ve olağanüstü Genel Kurula çağrı yapılması için Birlik Yönetim Kurulu'nun takdir hakkı bulunmamaktadır.

Ayrıca olağanüstü Genel Kurulun seçimli olarak yapılmasının talep edilmiş olması karşısında, zorunlu olan olağanüstü Genel Kurula çağrının da seçimli olması gerekmektedir.

Avukatlık Kanunu madde 76 ya göre, "Barolar. …çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır."

Avukatlık Kanunu madde 109'a göre "Türkiye Barolar Birliği, bütün baroların katılmasıyla oluşan bir kuruluştur."

Buna göre Türkiye Barolar Birliği de katılımcısı olan barolar gibi çalışmalarını demokratik olarak sürdürmek durumundadır.

Esasen demokratiklik ilkesi, yasal gereklilik dışında barolarımız ve Türkiye Barolar Birliği için gelenekselleşmiş, vazgeçilmez bir tavırdır.

12 Baro Yönetim Kurulu'nun yazılı olarak iletmiş oldukları, olağanüstü Genel Kurulda seçim yapılmasını engelleyecek hiçbir hüküm Avukatlık Kanunu'nda bulunmamaktadır.

Anayasal güvence altında olan seçme ve seçilme hakkının özgürce ve yasal mevzuata uygun olarak kullanılabilmesi amacıyla ve demokratik ilkelere göre çalışma yükümlülüğü nedeniyle, Avukatlık Kanunu'nda aksinin düzenlenmemiş olduğu da göz önünde tutularak olağanüstü Genel Kurulun seçim gündemli olarak toplantıya çağrılması gerekmektedir.

Av. Asude ŞENOL Üye

KARŞI OY YAZISI (3) :

TBB'nin kuruluşundan bugüne kadar geçen 50 yıllık ömründe 12 Olağanüstü Genel Kurul yapılmış ve hiçbirinde Birlik Başkanı'nın istifası ve ölümü dışında seçim yapılmamıştır.

1980 Olağanüstü Genel Kurulunda Başkan Faruk Erem'in istifası nedeniyle sadece başkanlık seçimi gündemiyle yapılmıştır.

1994 Olağanüstü Genel Kurulu Başkan Önder Sav'ın milletvekili adayı olması nedeniyle istifası üzerine yapılmış,

2010 Olağanüstü Genel Kurulu Özdemir Özok'un vefatı üzerine yapılmıştır.

Bu nedenlerle Olağanüstü Genel Kurullarda yukarıdaki (istifa ve ölüm) istisnaları hariç seçim maddesi gündeme konulamaz ve seçim yapılamaz.

Ancak 1136 sayılı Avukatlık Yasasının 115. Maddesinin 2.fıkrası "Birlik Yönetim Kurulu gerekli gördüğü hallerde en az on baronun yönetim kurulları yazı ile isterse Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır" hükmünü amirdir.

Yasanın aradığı 10 sayısı yerine getirilmiş ve şekil şartı tamamlanmıştır.

Yasa koyucu "çağırır" deyimi ile amir hüküm vazetmiş ve "çağırabilir" demeyerek bu konuda Yönetim Kuruluna takdir yetkisi tanımamıştır.

Bu nedenle Olağanüstü Genel Kurulun seçimsiz toplanabileceği inancındayım.

Av. Eyyüp Sabri ÇEPİK Üye

TBB'nin Genel Kurul çağrısına ilişkin ret kararının gerekçesi

"Sınavlar ile yargı hizmetlerinin kalitesi daha da artacak!"

İstanbul Adliyesi'nde Uygulama Atölyesi açıldı: Hakim-savcı adayları için uygulamalı eğitim

Yargıtay Başkanı 35. turda da seçilemedi

Yargıtay Birinci Başkanvekilliğine, Ahmet Ömeroğlu seçildi

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliği

Adalet Bakanı Tunç: Hakim ve savcılarımız kürsüye daha donanımlı ve güçlü çıkacak

Yargıtay Başkanlığı seçiminin 33. turundan da sonuç çıkmadı

Türkiye Adalet Akademisi Hâkim ve Savcı Yardımcıları Eğitim ve Sınav Yönetmeliği

Hâkim ve Savcı Yardımcılığı Yönetmeliği

31 tur geride kaldı; Yargıtay Başkanı seçilemedi...