"Türkiye F-35'lerin ortaklarından, taraflarından birisidir"

ANKARA (AA) - Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "Türkiye F-35'lerin sadece müşterisi olan bir ülke değildir, o projenin bir ortağıdır. Türkiye bunun ortaklarından, taraflarından birisidir. Şu ana kadar da üzerine düşen yükümlülükler çerçevesinde belli ödemeler de yapmıştır." dedi.

Kalın, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yaptığı basın toplantısında gündeme ilişkin soruları yanıtladı, değerlendirmede bulundu.

Kalın, bir gazetecinin, "F-35'lerin satışına yönelik ABD'nin 90 gün içinde sunacağı raporda olumsuz bir karar çıktığı takdirde, uluslar arası hukuk yollarına başvurulacak mı?" sorusu üzerine, ABD Başkanı Donald Trump'ın imzaladığı bu maddenin 2019 Amerikan savunma harcamalarıyla ilgili paketin içinde yer aldığını anımsattı.

ABD'de Türk pilotların eğitiminin devam ettiğini belirten Kalın, "Zaten planlanan da buydu. Yaklaşık 1,5 yıllık daha eğitim süresi var. Türkiye F-35'lerin sadece müşterisi olan bir ülke değildir, o projenin bir ortağıdır. Türkiye bunun ortaklarından, taraflarından birisidir. Şu ana kadar da üzerine düşen yükümlülükler çerçevesinde belli ödemeler de yapmıştır. İş eğer böyle bir noktaya giderse Türkiye tabii ki hukuk yollarına başvurur. Burada bir geri adım atması söz konusu değil. Kendi ortağı olduğu bir projedeki haklarından feragat etmesi elbette düşünülemez. Umarız iş bu noktaya gelmez. Türkiye'ye dönük bu tür tehditlerle, şantajlarla, yaptırım tehditleriyle bir mesafe alınamayacağını da herkesin bilmesi gerekir. Son bir hafta, 10 günde ülkemizdeki bu birlik ve dayanışma duygusu gerçeği, herhalde birilerine ciddi bir mesaj olmalıdır diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

"Erdoğan'ın Amerikan elektronik ürünlerine boykot çağrısı noktasında ne tür adımlar atılacak?" sorusuna ise Kalın, "Türkiye'ye karşı başlatılan ekonomik savaşın veya algı operasyonlarının spekülatif birtakım hareketlerin neticesi olmasının elbette beklenmesi gayet normal. Bu çerçevede vatandaşlarımız da tüketicilerimiz de iş çevrelerimiz de gayet rasyonel, olumlu, milli ve yerli bir tepki göstermişlerdir." yanıtını verdi.

Bu sorunların bir an önce çözülmesini beklediklerini vurgulayan Kalın, şöyle devam etti:

"Ama bunun için de ABD yönetiminin Türkiye'deki yargı süreçlerine saygılı olması gerekir. Yani birtakım açıklamalarla, baskılarla Türkiye'deki yargı sürecini etkileme yolundan vazgeçmeleri gerekir. Bunlar yoluna girdiği zaman bu ilişkiler tekrar normalleşir ve bu Türk-Amerikan ilişkilerinde de yeni bir sayfanın açılması, pürüzlerin aşılması anlamına gelir. Ticaretin serbest bir ortamda engelleyici tedbirlerle değil serbest piyasa kuralları çerçevesinde tekrar hayata geçirilmesi anlamına gelir. Bizim çabalarımız ve beklentimiz bu yönde. Ama Türkiye'ye dönük olumsuz bir tavır söz konusu olduğunda da bunlar karşılıksız bırakılmaz."

İbrahim Kalın, Çin, Rusya ve İran ile yerli para birimi üzerinden yapılacak çalışmalarla ilgili bir soru üzerine, milli paralarla ticaret yapılmasının Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir müddet gündemde tuttuğu bir konu olduğu anımsattı.

Bu konuyu şu ana kadar başka ülkelerle de konuştuklarını anlatan Kalın, bununla ilgili Merkez Bankası ve diğer ilgili birimlerin yetkilendirildiğini söyledi.

Geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Mahmud Vaizi'nin Türkiye'ye yaptığı ziyarette de konunun tekrar gündeme geldiğini aktaran Kalın, bu konuda ciddi mesafe alınmaya başlandığını, başka ülkelerle de yapılabileceğini anlattı.

Bu talebin sadece Türkiye'den gelmediğine işaret eden Kalın, şunları kaydetti:

"Giderek doları tehdit, şantaj ya da baskı unsuru olarak kullanmak isteyen ABD yönetimi olabilir, başkaları olabilir, onlara karşı bir tepki olarak bu tavrın giderek güçlendiğini, bu arayışın giderek somut hale gelmeye başladığını görüyoruz. Bu dolarizasyon baskısından kurtulmak için farklı para birimleri, yerli paralar olur, başka para birimleri olur, ticaret yapılması, rezerv oluşturulması gibi konular aslında ciddi manada bu ülkelerin de gündeminde. Biz bu konuda son derece olumlu bir tutum içindeyiz ve bu dolar baskısından kurtulmak için de avro olur, ruble olur, yuan olur, başka para birimleri olur, kendi milli paramızla ticaret şeklinde olur, başka alanlarda olur, çalışmalar bundan sonra da elbette devam edecek."

- "Türk ekonomisi dünyaya entegre olmuş bir ekonomidir"

Kalın, Türkiye'nin ABD'ye yönelik yeni bir yaptırım kararı alıp almayacağına yönelik soruya şu yanıtı verdi:

"Şu anda bize gelen böyle bir bilgi söz konusu değil. Umarız böyle bir yanlış tutum içerisinde olmazlar. Bu sadece Türk-Amerikan ilişkilerine zarar vermez, ekonomik anlamda da bütün bölgeyi olumsuz etkiler. Çünkü Türk ekonomisinin gücü sadece Türkiye ile ilgili mesele değildir. Bölge ve dünya ekonomisiyle de doğrudan ilgilidir. Türk ekonomisi dünyaya entegre olmuş bir ekonomidir. Dolayısıyla burada yaşanacak bir kriz, dalgalanma, daralma sadece Türkiye'yi etkilemez. Avrupa ekonomisini, Orta Doğu ekonomisini, ABD ekonomisini, Asya ekonomisini etkiler. Uluslar arası ilişkilerin bu kadar iç içe geçtiği ve karşılıklı bağımlılık ilişkilerinin bu kadar derinleştiği bir dönemde siz sadece bir konuyu ya da bir ülkeyi ya da sektörü izole ederek oradan bir yaptırım yoluna gidemezsiniz. Bu bir adeta kelebek etkisiyle her yeri ve her şeyi etkiler. Dolayısıyla bu yönde atılacak adımlar başkalarına da zarar verir. Nitekim bir kaç gündür Almanya, İtalya, Rusya, İran ve başka ülkelerden gelen açıklamalar da bu gerçeği teyit etmektedir. "

"ABD ile Münbiç'teki askeri iş birliği sürecek mi?" sorusuna Kalın, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD'li mevkidaşının 4 Haziran'da üzerinde mutabık kaldığı Münbiç eylem planının hayata geçirildiğini anımsattı.

Şu anda Türk ve ABD askerlerinin birbirlerinden bağımsız devriyelerini yaptığını anlatan Kalın, "90 günün sonunda bunlar ortak hale gelecek. Şu anda da planlanan çerçevede de olumlu neticeler alınmaya başladık. Münbiç ve civarında PYD/YPG unsurları çekilmeye başladı. Şu ana kadar bizim askerlerimiz orada devriye nöbetlerini ve faaliyetlerini sorunsuz şekilde yerine getiriyorlar. Beklentimiz, PYD/YPG unsurlarının tamamının Fırat'ın doğusuna çekilmesi. Özellikle Münbiç'teki yerel yönetim birimlerinde kimlerin yer alacağı konusunda da Türk ve ABD yetkilileri ile mutabık kalınacak listelerin hayata geçirilmesi." diye konuştu.

(Sürecek)