Viyana Konvansiyonu Gereğince “Persona Non Grata” İlan Edilen Ajan Diplomatların “Deportu” ve "Tit-for-tat" Uygulaması

Latince : "istenmeyen kişi" anlamındadır.

Bir ülkeye girmesi veya o ülkede kalması, ülkenin yerel hükümeti tarafından yasaklanan yabancı bir kişi anlamına gelir ve kendisine verilen siyasi dokunulmazlık hakkı sayesinde tutuklama ve herhangi bir kovuşturmadan korunan yabancı bir diplomata herhangi bir ülkenin uygulayabileceği en ciddi kınama biçimi olarak kabul edilir.

Diplomasi

Diplomatik bağışıklık, misyon üyelerini seviyesine bağlı olmak kaydıyla yasalardan korurken, Viyana Konvansiyonu'nun 41 ve 42. maddeleri bu kişileri bulundukları ülkenin yasa ve düzenlemelerine saygı duymakla sorumlu tutar .

Diplomatların ajanlık yaptıklarından şüphelenilmesi durumunda diplomatları kovmak için ve hoşnutsuzluk ifadesi olarak da kullanılmaktadır .

"Tit-for-tat" olarak bilinen karşılıklı değişimler e örnek olarak ise Soğuk Savaş boyunca yapılanlar, günümüzde ise ABD ile Venezuela arasındaki değişimler gösterilebilir.

Viyana Konvansiyonu (Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi)

Madde 41-

1- Kabul eden Devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, ayrıcalıklarına ve bağımsızlıklarına halel gelmeksizin, bu gibi ayrıcalıklardan ve bağışıklıklardan yararlanan her şahsın görevidir. Anılan Devletin iç işlerine karışmamak da bu şahısların keza görevidir.

2- Gönderen Devlet tarafından kabul eden Devlet nezdinde yapılması misyonun uhdesine tevdi olunan bütün resmî işler, kabul eden Devletin Dışişleri Bakanlığı veya mutabık kalınacak başka Bakanlık ile veya aracılığıyla yürütülür.

3- Misyonun binaları, misyonun bu Sözleşmede belirtilen görevleri veya diğer genel uluslararası hukuk kuralları veya gönderen ve kabul eden Devlet arasında yürürlükte olan özel anlaşmalar ile bağdaşmayacak bir tarzda kullanılmaz.

Madde 42-

Diplomatik ajan, kabul eden devlette şahsî kazanç maksadıyla herhangi bir meslekî veya ticarî faaliyette bulunamaz.

KAYNAKÇA

https://tr.wikipedia.org/wiki/Persona_non_grata

https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc068/kanuntbmmc068/kanuntbmmc06803042.pdf