AK Parti'nin 2007 yılındaki anayasa taslağını hazırlayan ekibin başında yer alan Anayasa Hukuku Profesörü İstanbul Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Ergun Özbudun, "yeni anayasa" konusunda en çok tartışılan beş soruyu AKŞAM'a değerlendirdi. İşte o sorular ve Özbudun'un yanıtları:<br /> <br /> <strong>Mevcut anayasanın değiştirilemez maddeleri, yeni anayasayla değiştirilebilir mi? </strong><br /> Bazı anayasalar ve 1982 Anayasa'sı "değişmezlik" kuralı koymuştur. Bu tür hükümlerin, doktrinde hukuki bir bağlayıcılığı yoktur. Hiçbir mantık, 'bir kuşağın, kendisinden sonra gelecek kuşakları ebediyen bağlama hakkı olduğunu' söyleyemez. Bu, Türkiye bakımından çok daha atipik bir durumdur. Çünkü mevcut anayasadaki üç maddeye "değişmezlik" izafe eden irade, halkın serbestçe hazırlanmış hür iradesi değil, cuntayı temsil eden beş generalin iradesidir. Bir yandan cuntanın generallerini yargılarken, diğer yandan onların bu iradesine kutsallık izafe etmek, mantıksal bir çelişkidir. Kaldı ki, silbaştan yeni bir anayasa yapmak, "Asli Kurucu İktidar yetkisinin kullanılması" demektir. Asli kurucu iktidarlar, mevcut anayasayı değiştirebilir, ortadan kaldırabilir veya yeni bir anayasa yapabilirler.<br /> <br /> <strong>Anayasada "Başlangıç" bölümü ve "vatandaşlık" tanımı mutlaka gerekli mi?</strong><br /> ANAYASADA 'mutlaka başlangıç bölümü ve vatandaşlık tanımı olacak' diye bir kural yoktur. Bana göre her ikisi de gerekli değildir. Kaldı ki birçok ülkenin anayasalarında bunlar yoktur.<br /> <br /> <strong>AYM denetleyemez</strong><br /> <strong>AYM, yeni anayasayı denetleyebilir mi?</strong><br /> Anayasa Mahkemesi, Kurucu İktidarın yaptığı anayasayı denetleyemez. Böyle bir yetkisi de yoktur. <br /> <br /> <strong>Tek veya iki partinin yapacağı anayasa, "demokrasi kültürüne" uygun olur mu?</strong><br /> Anayasa Meclis'te veya referandumda kabul edilirse hukuken geçerli olur. Ancak aslolan toplumun büyük kesiminin desteğini almasıdır. Bir anayasa, parlamentoda 367'nin üzerinde oyla kabul edilse dahi, bunun referanduma sunulması tercih edilmelidir. <br /> <br /> <strong>Anayasa "açık" oylanır mı? </strong><br /> Anayasa oylamalarında "gizli oy" mevcut anayasanın bağlayıcı hükmüdür ve anayasa yürürlükte olduğu sürece bu hüküm geçerlidir. AK Parti'nin, "yeni anayasada 'gizli oy' şartınının kaldırılmasına" ilişkin önerisini de sakıncalı buluyorum.<br /> <br />